Czasami zachodzi konieczność usunięcia współwłaściciela z dowodu rejestracyjnego auta. Jak to zrobić? Na czym polega zniesienie współwłasności samochodu?
Kupno samochodu ze współwłaścicielem to wciąż dość częsta praktyka, stosowana głównie przez młodych kierowców, który nie zdołali jeszcze wypracować zniżek w towarzystwie ubezpieczeniowym. Wykupienie polisy OC wspólnie z bardziej doświadczonym kierowcą (a zatem posiadającym zniżki) pozwala obniżyć koszty składki ubezpieczenia: ta, w przypadku wykupienia jej samodzielnie przez świeżo „upieczonego” kierowcę, z pewności przybrałaby wysoką cenę.
Istnieje jednak wiele sytuacji, w których konieczne może się okazać zniesienie współwłasności pojazdu przez jednego ze współwłaścicieli. Podjęcie tej decyzji następuje m.in. gdy młody kierowca spowoduje szkodę (wtedy straci zniżki wraz z drugim właścicielem), współwłaściciel narobi długów, umrze lub zwyczajnie nastąpi konflikt pomiędzy obydwoma właścicielami samochodu. Kwestię zniesienia współwłasności auta można bez większych problemów uregulować samodzielnie. Jedynie w wyjątkowych sytuacjach tą kwestię rozstrzyga sąd (np. gdy jeden ze współwłaścicieli nie zgadza się na zbycie swojej części pojazdu, a drugi wniesie w tej sprawie pozew).
Umowa kupna-sprzedaży samochodu – dwóch kupujących (wzór)
Umowa zniesienia współwłasności samochodu – jak powinna wyglądać?
Jeśli jeden ze współwłaścicieli chce wycofać się ze współdzielenia auta i drugi nie ma w tej kwestii nic przeciwko, procedura znoszenia współwłasności samochodu przebiega stosunkowo sprawnie. W pierwszej kolejności należy spisać umowę zrzeczenia się praw do części pojazdu (zwaną inaczej umową zniesienia współwłasności samochodu) – można ją napisać samemu, gdyż nie trzeba posiadać do niej potwierdzenia notarialnego. Ważne, aby na umowie zniesienia współwłasności samochodu znalazły się następujące informacje:
- dane osobowe właścicieli (imiona, nazwiska, numery PESEL, adresy zamieszkania);
- dane pojazdu (marka i model, numer VIN, numer rejestracyjny);
- wartość zbywanych udziałów (w kwocie);
- procentowa wartość zbywanych udziałów;
- podpisy obydwu właścicieli.
Zniesienie współwłasności samochodu: umowa kupna-sprzedaży lub darowizna
Współwłasność samochodu można też „sprzedać” drogą umowy kupna-sprzedaży albo przekazać umową darowizny. Pierwsza metoda wiąże się, w przypadku osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, z koniecznością rozliczenia z Urzędem Skarbowym drogą opłacenia podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC; 2% wartości pojazdu).
Nie zawsze trzeba go opłacać w przypadku przekazania udziałów poprzez darowiznę. Od podatku, bez względu na kwotę darowizny, zwolnione są osoby z zerowej grupy podatkowej, czyli najbliższa rodzina – małżonek, zstępni (np. syn, córka, wnuki, prawnuki), wstępni (np. matka, ojciec, dziadkowie), pasierbowie, rodzeństwo, ojczym, macocha. Jeśli jednak kwota otrzymanej darowizny wynosi więcej niż kwota wolna od podatku (dla tej grupy jest to 10 434 zł), w ciągu 6 miesięcy trzeba poinformować urząd skarbowy o fakcie otrzymania darowizny – inaczej zostaniemy zmuszeni do zapłacenia podatku od darowizny.
Zgłoszenie otrzymania darowizny. Gotowy wzór formularza SD-Z2
W przypadku przekazania udziałów w samochodzie drogą darowizny od dalszej rodziny, obowiązują niższe stawki kwot wolnych od podatku – 7878 zł dla osób z II grupy podatkowej (zstępni rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonkowie rodzeństwa małżonków, małżonkowie innych zstępnych) i 5308 zł dla osób z III grupy podatkowej (pozostali niezaliczani do innych grup).
Zniesienie współwłasności samochodu – jak to zrobić?
Usunięcie współwłaściciela z dowodu rejestracyjnego odbywa się w wydziale komunikacji. Aby to zrobić, należy w ciągu 30 dni zanieść tam następujące dokumenty:
- umowę zniesienia współwłasności samochodu;
- wypełniony na miejscu wniosek o zniesienie własności pojazdu;
- dowód rejestracyjny;
- kartę pojazdu (o ile została wydana);
- polisę OC.
Jeśli osoba, która zrzeka się własności pojazdu, figurowała w dowodzie rejestracyjnym na pierwszym miejscu, trzeba będzie wyrobić nowy dokument. Nie jest to konieczne, gdy była wpisana na drugim lub kolejnym miejscu – wtedy zostanie wykreślona z dowodu rejestracyjnego.
Zniesienie współwłasności samochodu, gdy współwłaściciel ma długi
Gdy współwłaściciel auta narobi długów, lepiej nie zwlekać z ustaleniem kwestii przekazania współwłasności drugiemu właścicielowi, by w przyszłości nie narobić mu problemów. Jeśli z kolei udziały jednego z właścicieli zajmie komornik, może je wystawić na licytację. W takiej sytuacji właściciel bez długów ma prawo wykupienia udziałów zadłużonego, bądź też przekazać na licytację również swoją część. Wtedy komornik zwróci mu należność i zajmie kwotę pokrywającą udział dłużnika.
Zniesienie współwłasności samochodu, gdy współwłaściciel zmarł
Kwestię przejścia udziałów zmarłego współwłaściciela na nową osobę reguluje spisany przez nią testament. Jeśli nie został napisany, wówczas spadkobiercę wskazuje sąd. Gdy w nowej sytuacji wspólne korzystanie z auta jest trudne lub niemożliwe, obydwie strony muszą ustalić, na kogo wyłączność przejdzie samochód i spisać pomiędzy sobą umowę zniesienia współwłasności auta.
Zniesienie współwłasności samochodu, gdy współwłaściciel się na to nie zgadza
Jeśli właściciele auta „nie dogadają się” w kwestii zniesienia współwłasności przez jednego z nich, nie pozostaje nic innego jak ustalenie tej kwestii drogą sądową. Przejście własności na jedną osobę następuje dopiero w momencie, gdy drugi właściciel spłaci zbywaną część. Proces ustalania, kto zostanie jedynym właścicielem, a kto będzie musiał się zrzec swoich udziałów, może jednak trochę potrwać. Do czasu ogłoszenia werdyktu współwłaściciele nadal muszą zadbać o uregulowanie bieżących opłat za użytkowanie samochodu (m.in. płacić za OC i przegląd).
Przeczytaj także:
Współwłaściciel samochodu. Kiedy opłaca się go dodać i jak to zrobić?
