Choć prawo jazdy kategorii B jednoznacznie kojarzy się z samochodami osobowymi, uprawnia ono do kierowania wieloma rodzajami pojazdów. Zobaczmy, czym możemy jeździć mając, kategorię B prawa jazdy.
Być może niektóre osoby do tej pory sądzą, że posiadanie prawa jazdy kategorii B pozwala na legalne poruszanie się po drogach wyłącznie samochodami osobowymi. Po części tak jest w rzeczywistości, jednak przez ostatnie lata osoby mające najpopularniejszą kategorię „prawka” stopniowo zyskiwali coraz większe możliwości wykorzystania go do kierowania nowymi rodzajami pojazdów. Jednak nawet wcześniej owe uprawnienia nie były specjalnie zawężone – wystarczyło zasięgnąć głębszych informacji o tym, czy możemy jeździć na kategorii B. Ograniczenia tyczyły się głównie tzw. DMC, czyli dopuszczalnej masy całkowitej prowadzonego pojazdu. Jeśli nie przekraczała 3,5 tony, wystarczało prawo jazdy kat. B, gdy zaś wynosiła więcej, trzeba już było dysponować dedykowaną dla danego pojazdu kategorią. DMC tyczy się głównie samochodów dostawczych i lekkich ciężarowych, z kolei w motocyklach brana jest pod uwagę pojemność silnika i moc, a w autobusach – liczba pasażerów.
Oczywiście szerokie spektrum uprawnień posiadaczy prawa jazdy kategorii B nie może skutkować tym, że bez namysłu będą oni zasiadać za stery wielkich ciężarówek lub autobusów. Nawet jeśli faktycznie taki kierowca ma kategorię B, a zostanie przyłapany na prowadzeniu samochodu wykraczającego poza zakres, zostanie on potraktowany jako osoba bez uprawnień. Policjant zakaże dalszej jazdy i nakaże przekazanie pojazdu kierowcy z odpowiednią kategorią. Gdy jest to niemożliwe, nieodpowiedzialny kierowca będzie musiał pokryć koszty transportu lawetą (ponad 500 zł) i dostanie mandat (300 zł). Poza tym, gdy spowoduje kolizję, ubezpieczyciel odmówi wypłacenia odszkodowania z polisy OC/AC.
Oto rodzaje pojazdów, które można prowadzić na kategorii B prawa jazdy.
Microcar
Wbrew obiegowym opiniom, tzw. microcarów (czyli czterokołowców lekkich/ciężkich) nie można legalnie prowadzić bez prawa jazdy: wymagana jest co najmniej kategoria AM (lekkie, klasa L6e) lub B1 (ciężkie, klasa L7e). Posiadają pełną kategorię B możemy, rzecz jasna, bez obaw prowadzić każdego z microcarów.
Quad
Na quada nie trzeba mieć uprawnień, jeśli chcemy się nim poruszać po terenie prywatnym lub drogach gruntowych/wewnętrznych. Chcąc użytkować go na drogach publicznych, musimy kupić pojazd z homologacją (z możliwością zarejestrowania) i posiadać prawo jazdy. Jeśli quada zarejestrowano jako czterokołowiec, w zależności od rodzaju wystarczy kategoria AM, B1 i B. Czasami quady rejestrowane są jednak jako motocykle, a wtedy trzeba posiadać kategorię A.
Motorower
Posiadając prawo jazdy kat. B można legalnie poruszać się wszystkimi motorowerami, czyli pojazdami o pojemności silnika nie większej niż 50 cm³ i rozwijającymi maksymalnie 45 km/h. Motorower to jednocześnie jedyny pojazd, którym można jeździć… na dowód osobisty (bez żadnych uprawnień), ale tylko na terenie Polski.
Motocykl
Prawo jazdy kat. B pozwala na kierowanie motocyklami o pojemności skokowej silnika do 125 cm³, rozwijającymi nie więcej niż 11 kW (niecałe 15 KM) i o stosunku mocy do masy własnej maksimum 0,1 kW/kg. Jest tylko jedno „ale”: kategorię B musimy mieć minimum 3 lata. Dopiero po tym czasie staje się również kategorią A1. Motocyklem na kategorii B można się poruszać tylko po terytorium Polski.
Motocykl trójkołowy
Nie każdy trójkołowy motocykl jest traktowany jako trójkołowiec. Na kategorię B „łapią się” tylko pojazdy z homologacją L5e, i to niezależnie od pojemności i mocy silnika. Niektóre popularne motocykle trójkołowe (np. Yamaha Niken) rejestruje się jako motocykle, a wtedy potrzebna jest już kategoria A.
Samochód dostawczy
Do prowadzenia aut dostawczych z dopuszczalną masą całkowitą nieprzekraczającą 3,5 tony wystarczy „zwykłe” prawo jazdy kat. B. Co ciekawe, nie reguluje tego nawet obecność tzw. bliźniaków na tylnej osi, które sugerują, że samochód jest ciężarówką. Uwaga: niektóre furgony z DMC powyżej 3,5 tony do złudzenia przypominają auta lżejsze, na które wystarczy kategoria B.
Samochód dostawczo-osobowy
Dopóki tzw. miniautobus posiada do 9 miejsc siedzących wraz z kierowcą, można go legalnie prowadzić na kategorii B. Powyżej tej liczby miejsc trzeba już mieć kategorię D.
Kamper
Dopóki mowa o kamperach małych i średnich rozmiarów, zazwyczaj nie trzeba mieć innych kategorii prawa jazdy niż B. Warunek: dopuszczalna masa całkowita nie przekracza 3,5 tony. Mało tego, ta kategoria pozwala ciągnąć samochodem kempingowym przyczepę lekką (do 750 kg). Do prowadzenia cięższych kamperów (np. o DMC 4500 kg) musimy zrobić kategorię C, a cięższych przyczep – B+E.
Przyczepa
Prawo jazdy kat. B pozwala na następujące kombinacje w przypadku przyczep:
- przy holowaniu przyczepy lekkiej (do 750 kg) dopuszczalna masa całkowita zestawu może wynosić 4250 kg (3500 kg samochód + 750 kg przyczepa)
- przy holowaniu przyczepy ciężkiej (od 750 kg) dopuszczalna masa całkowita zestawu nie może już przekraczać 3500 kg.
W innych przypadkach wymagana jest kategoria B+E. Jeśli DMC prowadzonego przez nas zestawu przekracza 3,5 tony, spada na nas obowiązek wnoszenia opłat ViaToll (na większości dróg krajowych). Zanim wyruszymy w podróż z przyczepą, sprawdźmy, czy nasz samochód może ją w ogóle holować. W tym celu zweryfikujmy dane z pozycji 01 w dowodzie rejestracyjnym (maksymalna masa przyczepy z hamulcem) i 02 (bez hamulca). Porównajmy je z danymi z dowodu rejestracyjnego przyczepy (pozycja F2).
Ciągnik rolniczy
Mając kategorię B nie musimy zdobywać uprawnień do kierowania ciągnikami rolniczymi (kat. T). Traktor można prowadzić (na terytorium RP) bez względu na dopuszczalną masę całkowitą, ale wówczas można nim holować tylko przyczepy lekkie. Kategoria B dopuszcza również kierowanie ciągnikiem z elementem podwieszonym do pojazdu, np. pługiem.
Kombajn
Po drogach publicznych kombajnem może jeździć posiadacz prawa jazdy kat. B, o ile pojazd ma zdjęte urządzenie do zbierania zboża (tzw. heder) – w innym wypadku będzie zbyt szeroki. Osprzęt z kolei trzeba przewieźć na przyczepie połączonej z ciągnikiem rolniczym. Zmieści się tylko na przyczepie ciężkiej (powyżej 750 kg), która z kolei wymaga kategorii B+E lub T.
Pojazdy budowlane
Prawo jazdy kat. B dopuszcza możliwość poruszania się wszelkimi maszynami budowlanymi (walce, koparki, ładowarki), ale nie pracowania nimi. Do tego trzeba mieć odpowiednie zaświadczenie eksploatacyjne, kwalifikacje lub książeczkę operatora.
