Otwarcie i uruchomienie samochodu przez dekady wymagało użycia kluczyków. Dziś jednak kluczyk zastępuje pilot, a już niedługo jego miejsce zajmie… smartfon. Eksperci Skody opowiadają o ewolucji samochodowych kluczyków oraz ich przyszłości.
Sposób zabezpieczania auta przed kradzieżą bardzo rozwinął się na przestrzeni ostatnich lat. Żeby kiedyś dostać się do samochodu, trzeba było przekręcić kluczyk w zamku drzwi. Z czasem przestało to być koniecznie – pojawiły się pierwsze centralne zamki, najpierw obsługiwane przez otwarcie zamka drzwi kierowcy, a od końca lat 80. zdalnie. Niebawem wprowadzono składane kluczyki – metalową część można było schować w uchwycie, ale aby uruchomić silnik, grot nadal trzeba było włożyć do stacyjki. Obecnie na rynku dostępne są wygodne systemy bezkluczykowe. Pozwalają one na otwarcie czy uruchomienie pojazdu bez konieczności wyjmowania kluczyka z kieszeni.
– Pomimo tylu unowocześnień w kluczykach nie zmienił się frezowany grot. Ulokowany jest on wewnątrz modułu kluczyka, na wypadek rozładowania jego baterii lub akumulatora auta i braku możliwości odblokowania pojazdu zdalnie. Mimo że nie jest to już widoczne na zewnątrz, każda Skoda ma klasyczną, cylindryczną wkładkę zamka mechanicznego w drzwiach kierowcy – objaśnia Petr Jirasko, ekspert Skody, i dodaje, że w niedalekiej przyszłości nawet awaryjne odblokowanie samochodu będzie obsługiwane bez użycia grota.
![Jakiej marki samochód byś najchętniej kupił(-a)? [SONDA]](https://www.wyborkierowcow.pl/wp-content/uploads/2024/04/Sonda-300x200.jpg)
A to zwiastuje koniec ery fizycznych kluczyków. Brak mechanicznego zamka oznacza większą ochronę przed kradzieżą i lepsze zabezpieczenie auta. W przeciwieństwie do fizycznego przekręcenia kluczyka w zamku przy odblokowaniu zdalnym jednostka sterująca drzwiami odbiera sygnał z kluczyka i wysyła do centralnego zamka polecenie odblokowania lub zablokowania.
Z kronikarskiego obowiązku wypada nadmienić, że pierwszy samochodowy kluczyk pojawił się w 1910 r., a kilka lat później wprowadzono pierwszy elektryczny rozrusznik. Zanim go jednak upowszechniono, wiele automobili przez lata uruchamiało się jeszcze korbą. Co ciekawe, to właśnie wprowadzenie elektrycznego rozrusznika pomogło spopularyzować samochody spalinowe.
W latach 20. ubiegłego stulecia pojawiły się osobne klucze do zamykania drzwi. Pod koniec lat 40. wprowadzono uruchamianie silnika bezpośrednio przez przekręcenie kluczyka w stacyjce (wcześniej służył do tego osobny przycisk), a w 1965 r. zaprezentowano kluczyki z dwustronny grotem. Dopiero w latach 70. zadebiutowały pierwsze auta, w których do odblokowania zamków i stacyjki służył jeden klucz. Koniec lat 90. przyniósł z kolei pierwszy system bezkluczykowy. W międzyczasie spopularyzowano też stosowanie immobilizera.
Jak działa system bezkluczykowy?
Nowoczesne systemy bezkluczykowego otwierania drzwi są teraz bardzo popularne. W modelach Skody stosuje się ich dwie generacje.
– W starszej system działa w następujący sposób – osoba z kluczykiem zbliża się do samochodu, który czeka na wyzwalacz. Zazwyczaj jest to włożenie palców w przestrzeń klamki lub naciśnięcie przycisku zwalniającego bagażnik. Czujnik w klamce wysyła żądanie do jednostki sterującej, która nakazuje antenom przeszukiwanie okolicy samochodu w poszukiwaniu klucza. Celowo nie mają one dużego zasięgu i są umieszczone w przednich drzwiach. Jeśli klucz znajduje się w zasięgu anten, odbierają one jego sygnał i wysyłają pozytywną odpowiedź do jednostki sterującej umieszczonej w desce rozdzielczej, co odblokowuje samochód – mówi Zdeněk Říha z działu elektroniki nadwozia Skody.
Nowsze generacje systemu bezkluczykowego (obecnie dostępne w czwartej generacji Octavii oraz elektrycznym SUV-ie Enyaq iV) oferują już funkcję automatycznego otwierania pojazdu. Jeśli kluczyk znajdzie się w odległości około jednego metra od samochodu, drzwi odblokowują się samoczynnie, bez konieczności sięgania do klamki. W tym celu system aktywnie skanuje otoczenie – anteny cyklicznie wysyłają sygnał i gdy tylko wykryją „właściwy” kluczyk, komunikują się z nim i po weryfikacji auto zostaje odblokowane, może też włączyć się oświetlenie powitalne.
Innowacyjny system start/stop
To nie wszystko: do dyspozycji jest też funkcja bezdotykowego otwierania i zamykania pokrywy bagażnika. Aby z niej skorzystać, wystarczy wykonać ruch stopy pod tylnym zderzakiem. Wtedy czujnik odbiera żądanie i weryfikuje obecność kluczyka. Następnie bagażnik odblokowuje się i samoczynnie otwiera (albo zamyka).
Gdy kierowca znajdzie się wewnątrz samochodu i będzie chciał uruchomić silnik, obecność kluczyka jest sprawdzana ponownie. – Wymogiem w tym przypadku jest wciśnięcie przycisku start/stop. Enyaq iV posiada już nowszą wersję tego systemu, która eliminuje konieczność wciskania przycisku. Wyzwalaczem w tym przypadku jest przesunięcie drążka skrzyni biegów do pozycji D lub R. Równocześnie spełnionych musi zostać jednak kilka warunków. Należy do nich m.in. zajęte miejsce kierowcy. Podobnie sytuacja wygląda z wyłączeniem pojazdu – odpięcie pasów bezpieczeństwa i przesunięcie drążka skrzyni biegów do pozycji P powoduje zgaszenie silnika. Na razie jednak samochód nie blokuje się sam, gdy oddalamy się z kluczykiem w kieszeni – funkcja ta jest obecnie testowana i planowana do wprowadzenia.
W planach jest również możliwość odblokowywania samochodu poprzez technologie UWB (Ultra Wide Band – z ang. szerokopasmowy protokół komunikacji bezprzewodowej), Bluetooth oraz NFC (Near Field Communication, z ang. bezprzewodowa komunikacja krótkozasięgowa), za pomocą telefonu komórkowego lub smartwatcha. W Skodach taka funkcja zostanie wprowadzona do użytku w ciągu kilku najbliższych lat. Trendem nieco bardziej odległym są samochody z antenami rozmieszczonymi w sposób umożliwiający komunikację z otaczającą infrastrukturą, innymi pojazdami czy użytkownikami dróg.
Drzwi na każdą porę roku
Podczas gdy systemy blokowania przeszły na przestrzeni lat radykalne zmiany, podstawowa zasada działania mechaniki drzwi bocznych samochodu pozostała zasadniczo taka sama. Tutaj ewolucja dotyczy przede wszystkim odporności drzwi na różne warunki atmosferyczne. Jeszcze niedawno zamarznięte zamki i wynikające z tego komplikacje z odblokowaniem samochodu lub trudności z zamknięciem bocznych szyb nie należały do rzadkości. Woda dostawała się wszędzie i nic nie mogło powstrzymać jej zamarzania.
W drugiej połowie lat 90. nastąpił przełom, ponieważ skupiono się na wykonaniu drzwi wytrzymałych i odpornych na warunki atmosferyczne oraz na zapewnieniu działającego w każdych warunkach systemu otwierania i zamykania samochodu. – Dzisiaj możemy zagwarantować, że kierowcy nie muszą martwić się tym, czy po obfitych opadach deszczu wystąpił duży mróz. Drzwi współczesnych modeli Skody nadal posiadają mokre i suche obszary, ale ich konstrukcja i mechanika uległa ogromnemu postępowi. Główną różnicą jest to, że woda znacznie rzadziej dostaje się do mokrej części drzwi i nie dociera do obszarów krytycznych. Zamki drzwi i służące do ich obsługi linki Bowdena zostały zaprojektowane w taki sposób aby woda i niska temperatura nie miały wpływu na ich pracę – wyjaśnia Simon Jeníček, ekspert Skody.
Konstrukcja drzwi zależy od okresu, w którym powstał dany model. Jest też związana z wymogami bezpieczeństwa i przepisami obowiązującymi w poszczególnych obszarach świata, do których dostarczane są samochody. – W przypadku pojazdu przeznaczonego na rynek Ameryki Północnej mogą wystąpić np. różnice w grubości wsporników, ponieważ wymagania amerykańskie są pod tym względem bardziej restrykcyjne niż europejskie – mówi Petr Havelka.
Co ciekawe, pomiędzy drzwiami modeli takich jak Fabia czy Kodiaq nie występuje wiele różnic. Chociaż są to samochody różniące się rozmiarem, masą, i wymaganiami dotyczącymi odporności mechanicznej, to wszystkie modele mają drzwi na zawiasach, z blachą zewnętrzną i wewnętrzną, oraz umieszczone wsporniki (przy klamce, przy zawiasach i zamkach). Jeśli chodzi o zamki, dla Fabii, Kodaqa czy Superba są one niemal identyczne.
Co zrobić, gdy samochód nie chce się otworzyć?
Prawdopodobnie jest to spowodowane rozładowaną baterią w kluczyku. W takiej sytuacji trzeba wysunąć ostrze klucza zapasowego i za jego pomocą mechanicznie odblokować drzwi kierowcy. Ale jak uruchomić silnik? Wszystkie potrzebne informacje zawarte są w instrukcji obsługi samochodu. W przypadku starszych systemów bezkluczykowych wejście na kluczyk znajduje się obok przycisku uruchamiania silnika, w przypadku tych nowszych – w uchwycie na kubki. W kluczyku znajduje się cewka, za pomocą której auto sprawdza, czy jest on właściwy. Jeśli tak, silnik uruchamia się. Kluczyk nie potrzebuje do tego energii elektrycznej, więc silnik można uruchomić nawet wtedy, gdy bateria jest całkowicie rozładowana. Gorzej, jeśli samochód nie odblokowuje się, ponieważ rozładował się akumulator. Wtedy nie pozostaje nic innego, jak mechaniczne otwarcie drzwi kierowcy i przywrócenie auta do sprawności.
