Wyprzedzanie na przejściu dla pieszych może przynieść kierowcy dotkliwy mandat i punkty karne. Oto wszystkie konsekwencje wyprzedzania na pasach.
Wyprzedzanie na przejściu dla pieszych uchodzi za czyn wyjątkowo godny potępienia, i to zresztą widać po wymiarach kary, jakie za to grożą. Nic dziwnego, bo pieszy w starciu z samochodem (czy też motocyklem) nie ma większych szans na wyjście „bez szwanku”, a nawet z mało istotnymi obrażeniami: kontakt pieszego z rozpędzonym autem przeważnie niesie ze sobą poważne skutki. Jednak wyprzedzanie na pasach to nie zawsze brawurowy manewr polegający na przejechaniu przez przejście pasem ruchu biegnącym w przeciwnym kierunku. Bardzo łatwo można wyprzedzić na pasach na drodze dwupasmowej, często wręcz nieświadomie.
W dobie systematycznie zaostrzanych przepisów kierowcy zastanawiają się, jaki obecnie mandat grozi za wyprzedzanie na przejściu dla pieszych, a także ile za to wykroczenie można dostać punktów karnych. W tym materiale odpowiemy na wszystkie pytania i wyjaśnimy, kiedy można, a kiedy nie można wyprzedzić na pasach.
Wyprzedzanie na przejściu dla pieszych. Co o nim mówią przepisy?
Zachowanie kierowcy przy przejściu dla pieszych jasno określa art. 26 ustawy Prawo o ruchu drogowym. Mówi o tym, że „Kierujący pojazdem, zbliżając się do przejścia dla pieszych, jest obowiązany zachować szczególną ostrożność, zmniejszyć prędkość tak, aby nie narazić na niebezpieczeństwo pieszego znajdującego się na tym przejściu albo na nie wchodzącego i ustąpić pierwszeństwa pieszemu znajdującemu się na tym przejściu albo wchodzącemu na to przejście, z zastrzeżeniem ust. 1a.”.
Ustęp 1a odnosi się do kierującego tramwajem, więc jest w tym wypadku nieistotny. Tak czy inaczej, kierowca przy pasach musi bacznie zwracać uwagę na obecność pieszego, co w naturalny sposób wiąże się z obniżeniem szybkości jazdy. Manewr wyprzedzania jest tego oczywistym zaprzeczeniem, ponieważ wymaga zwiększenia prędkości, i to już powinno dać kierującemu do myślenia. Inna sprawa, że podczas wyprzedzania kierowca skupia się na wykonaniu tego manewru, a nie na obserwowaniu otoczenia pod kątem obecności pieszych, dlatego wyprzedzanie na pasach jest przez prawo zabronione. Mało tego – nie można tego robić nawet bezpośrednio przed przejściem. Potwierdza to art. 26 ust. 3 pkt 1, który brzmi:
„Kierującemu pojazdem zabrania się wyprzedzania pojazdu na przejściu dla pieszych i bezpośrednio przed nim, z wyjątkiem przejścia, na którym ruch jest kierowany”.
Wyprzedzanie na pasach. Kierowcy popełniają to wykroczenie nieświadomie
Kwestia wyprzedzania na przejściach dla pieszych bywa na tyle skomplikowana i podstępna, że to wykroczenie może popełnić nawet ostrożny kierowca, który pilnuje przestrzegania ograniczeń prędkości. Pierwszą pułapką jest fakt, że na przejściu i przed nim nie można wyprzedzać pojazdu. A pojazdem, wg przepisów, jest „środek transportu przeznaczony do poruszania się po drodze oraz maszynę lub urządzenie do tego przystosowane, z wyjątkiem urządzenia wspomagającego ruch” (Prawo o ruchu drogowym, art. 2 ust. 31). W efekcie na przejściu zabrania się wyprzedzania nie tylko samochodu, jednośladu, ciężarówki czy autobusu, ale też ciągnika rolniczego, roweru czy hulajnogi elektrycznej. Jedyne ustępstwo tyczy się wyłącznie urządzeń wspomagających ruch (np. tradycyjnych hulajnóg lub deskorolek).
Drugi „haczyk” czeka na kierowców na drogach z dwoma pasami ruchu w jedną stronę. Bardzo łatwo nieświadomie na nich wyprzedzić inny pojazd, gdyż wystarczy obok niego przejechać, poruszając się z większą prędkością np. lewym pasem (co nie musi wiązać się z przekroczeniem dozwolonej prędkości). Jeśli obydwa auta „spotkają się” akurat na przejściu dla pieszych (lub też przed nim), będzie to traktowane jako wyprzedzanie jednego samochodu przez drugi na pasach. O takie „zagapienie” szczególnie łatwo na dużych miejskich arteriach, gdzie panuje duże zagęszczenie przejść dla pieszych – do tego stopnia, że „powszednieją” one kierowcom i giną w zalewie innych rozpraszających go bodźców (znaków drogowych, pasów ruchu itp.).
Najniebezpieczniejszy manewr wyprzedzania na pasach wiąże się z kolei z wjeżdżaniem wyprzedzającego auta na pas ruchu biegnący w przeciwną stronę. Często wymaga to znacznego zwiększenia prędkości i gwałtownego powrotu na właściwy pas, np. z powodu nadjeżdżających z przeciwka samochodów. Takim sytuacjom mają zapobiegać chociażby znaki poziome (linie podwójne ciągłe), niemniej i one nie przeszkadzają niektórym kierującym na popełnianie ryzykownych manewrów.
Kiedy można wyprzedzać na pasach?
Uważna interpretacja przepisów sprawia, że w rzeczywistości są one bardzo restrykcyjne tylko z pozoru. Zakaz wyprzedzania na pasach nie obowiązuje bowiem w przypadku przejść, na których ruch jest kierowany. Jakie to są przejścia? Na przykład takie, na którym ruchem zarządza policjant. Zaliczają się do nich też przejścia dla pieszych z sygnalizacją świetlną, więc jeśli przy pasach widzimy palące się dla nas światło zielone, nie musimy uważać, by przypadkiem nie wyprzedzić na zebrze innego pojazdu – w świetle prawa jest to wtedy dozwolone. Oczywiście nie można tego zrobić, gdy zabraniają tego znaki lub warunki drogowe.
Mandat za wyprzedzanie na pasach. Jaką karę dostaniemy?
Wyprzedzanie na przejściu dla pieszych może mocno „szarpnąć po kieszeni” kierowcę. Za takie przewinienie grozi mandat karny w wysokości 1500 zł. Jeśli kierujący wyprzedził na pasach drugi raz w ciągu dwóch lat (popełnił recydywę), otrzyma mandat o podwojonej wartości (czyli 3000 zł). Ponadto kodeks wykroczeń dopuszcza nałożenie za takie postępowanie grzywny. Wynosi ona co najmniej 1500 zł.
Ile punktów karnych za wyprzedzanie na przejściu?
O wiele dotkliwsze konsekwencje grożą kierowcom z tytułu przyznawanych za wyprzedzanie na pasach punktów karnych. Według aktualnego taryfikatora za to wykroczenie otrzymamy aż 15 punktów karnych, co dla niektórych może wiązać się nawet z utratą prawa jazdy (dopuszczalny limit to 24 punkty).
Czy za wyprzedzanie na pasach można stracić prawo jazdy?
Poza możliwą utratą prawa jazdy za nagromadzenie zbyt dużej liczby punktów karnych, dokument może zostać zabrany przez funkcjonariuszy bezpośrednio po złapaniu kierowcy na wyprzedzaniu na pasach. Mundurowi muszą jednak uznać, że manewr przyczynił się do stworzenia zagrożenia dla pieszego, stąd następuje to głównie w naprawdę ciężkich przypadkach.
