SOHC. Co to za typ rozrządu? Czym się różni od DOHC i OHV?

3 marca 2024

SOHC. Co to za typ rozrządu? Czym różni się od silnika DOHC i OHV? Jakie ma wady, zalety i charakterystykę?

Silnik spalinowy jest urządzeniem, które zamienia energię chemiczną paliwa na energię mechaniczną – to oczywiście totalne podstawy. Aby to zrobić, silnik potrzebuje systemu, który kontroluje dopływ paliwa i powietrza do cylindrów, a także odprowadzanie spalin. Jak to wygląda w przypadku rozrządu typu SOHC?

System odprowadzania spalin, dopływu paliwa i powietrza do cylindrów nazywa się w uproszczeniu rozrządem i składa się z wałka rozrządu, zaworów, popychaczy, sprężyn i innych elementów. Wałek rozrządu jest wałem z krzywkami, które poruszają zaworami, otwierając je i zamykając w odpowiednim momencie. Zawory są umieszczone w głowicy cylindrów, czyli górnej części silnika, gdzie zachodzi proces spalania. Istnieją różne rodzaje rozrządu, w zależności od położenia wałka rozrządu i liczby zaworów na cylinder. W tym tekście skupimy się na jednym z nich, czyli SOHC.

SOHC – co to znaczy? Co to za rodzaj rozrządu?

SOHC to skrót od angielskiej nazwy „single over head camshaft”, co oznacza pojedynczy górny wałek rozrządu. Ten typ silnika ma tylko jeden wałek rozrządu umieszczony w głowicy silnika. W silniku SOHC najczęściej występuje jeden zawór ssący i jeden zawór wydechowy na cylinder, choć czasem może być ich więcej. Wałek rozrządu może napędzać zawory bezpośrednio lub za pomocą wahaczy, popychaczy lub łożysk wzdłużnych.

Reasumując, SOHC to oznaczenie silnika z pojedynczym górnym wałkiem rozrządu co oznacza, że w głowicy silnika znajduje się tylko jeden wałek rozrządu, który steruje pracą zaworów. Zawory są odpowiedzialne za doprowadzanie mieszanki paliwowo-powietrznej do cylindrów i odprowadzanie spalin. Wałek rozrządu jest połączony z wałem korbowym, który obraca się dzięki sile tłoków. Wałek rozrządu ma na sobie krzywki, które naciskają na zawory lub na elementy pośrednie, takie jak wahacze czy popychacze. W ten sposób wałek rozrządu otwiera i zamyka zawory w odpowiednim czasie i kolejności, zapewniając prawidłowy cykl pracy silnika.

Czym się różni rozrząd SOHC od DOHC, OHC i OHV?

Rozrząd SOHC różni się od innych typów rozrządu głównie położeniem i liczbą wałków rozrządu. OHC to ogólna nazwa dla rozrządu z górnym wałkiem rozrządu, czyli takiego, który znajduje się w głowicy silnika. OHC dzieli się na SOHC i DOHC. DOHC to skrót od „double over head camshaft”, co oznacza podwójny górny wałek rozrządu. W silniku DOHC są dwa wałki rozrządu w głowicy, jeden dla zaworów ssących, a drugi dla zaworów wydechowych. Dzięki temu można zwiększyć liczbę zaworów na cylinder (zwykle cztery) i lepiej dostosować fazę rozrządu do warunków pracy silnika. DOHC jest bardziej zaawansowanym i wydajnym rozwiązaniem niż SOHC, ale też droższym i skomplikowanym.

OHV to skrót od „over head valve”, co oznacza górny zawór. Jest to nazwa dla rozrządu, w którym wałek rozrządu znajduje się pod głowicą silnika, a nie nad nią. Wałek rozrządu napędza zawory za pomocą dźwigni, które przechodzą przez otwory w głowicy. Zawory są ustawione w kształcie litery V nad cylindrami. Rozrząd OHV jest prostszy i tańszy niż OHC, ale ma też swoje wady, takie jak większa masa ruchoma, większe zużycie i gorsze chłodzenie.

Co jest lepsze – silnik SOHC czy silnik DOHC?

Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie, ponieważ oba typy rozrządu mają swoje zalety i wady. SOHC jest prostszy, lżejszy i tańszy w produkcji i naprawie niż DOHC. SOHC jest też lepszy dla silników o niskich i średnich obrotach, ponieważ zapewnia lepsze napełnianie cylindrów i większy moment obrotowy. DOHC jest lepszy dla silników o wysokich obrotach, ponieważ zapewnia lepsze opróżnianie cylindrów i większą moc. DOHC pozwala też na zastosowanie większej liczby zaworów na cylinder i zmiennych faz rozrządu, co poprawia wydajność i elastyczność silnika. DOHC jest więc bardziej zaawansowany i nowoczesny niż SOHC, ale też droższy i trudniejszy w regulacji.