Wiele osób używa skrótu TIR do określenia ciągnika siodłowego z naczepą. Czy słusznie? Nie, ale to zjawisko można w prosty sposób wytłumaczyć zaszłościami historycznymi.
Transport towarów między różnymi krajami może być obłożony różnymi opłatami podatkowymi i celnymi. Z reguły dotyczą one jednak tylko kraju wysyłki i odbioru towaru. Konieczność przejazdu przez kraje tranzytowe jedynie komplikuje sytuację, dodatkowo wymuszając na granicach kontrolę, czy ładunek jest zgodny z dokumentami przewozowymi. Wszystkie te kwestie rozwiązano karnetem TIR, wprowadzonym przez konwencję celną z 14 listopada 1975 roku. Sam TIR pochodzi z języka francuskiego i oznacza Transport International Routier, czyli Międzynarodowy Transport Drogowy. O co chodzi? Skrótowo mówiąc o to, by zagwarantować dokonanie zgłoszenia celnego oraz wynikających z niego opłat celno-podatkowych, a jednocześnie ograniczyć liczbę kontroli celnych czy pobieranie opłat, podatków i gwarancji w krajach tranzytowych.
Warto wiedzieć: Zakazy jazdy dla ciężarówek po Polsce w 2023 r. Kiedy tiry nie mogą wyjeżdżać na drogi?
Kierowcy samochodów oznaczonych charakterystycznym logiem TIR nie muszą na każdej z granic zgłaszać się do odprawy. W kraju wysyłki zawartość skrzyni ładunkowej jest plombowana, by nie było wątpliwości, czy nie została otwarta po drodze, a zerwanie plomby następuje w kraju docelowym, gdzie przeprowadza się kontrolę celną.
Kiedy Polska i część krajów ościennych nie należało do Unii Europejskiej, transport w ramach konwencji TIR był dużym ułatwieniem z powodu barier celnych. Teraz ich nie ma, więc na drogach widujemy znacznie mniej „TIR-ów”. Warto wiedzieć, że gdy napis TIR jest przekreślony, to samochód nie przewozi ładunku lub transport nie odbywa się na zasadach procedury TIR. Alternatywą jest złożenie tego znaku.
W Polsce pozwolenie na korzystanie z procedury TIR wydaje Izba Krajowej Administracji Skarbowej w Warszawie. Obieg wspomnianych karnetów TIR jest kontrolowany – wykorzystane podlegają zwrotowi wraz z kopiami CMR i innymi dokumentami. Niewykorzystane, a mają 120 dni ważności, muszą w ciągu najdalej 30 dni wrócić do Zrzeszenia Międzynarodowych Przewoźników Drogowych.
