Czynny żal - sposób na uniknięcie mandatu

27 października 2023

Nie każdy kierowca wie, że mandat może otrzymać nie tylko od policji, ITD czy straży miejskiej. Możliwość ich nałożenia mają też funkcjonariusze urzędu skarbowego. Tzw. czynny żal pozwala na uniknięcie mandatu od „skarbówki”.

Kierowca, czasami zupełnie nieświadomie, może naruszyć różne przepisy. Kiedy dokonuje zakupu lub sprzedaży pojazdu, może złamać regulacje podatkowe. Wystarczy choćby o jeden dzień spóźnić się z deklaracją, np. PCC-3 lub nie dotrzymać terminu wpłaty należnego podatku, a już możemy ponieść konsekwencje karnoskarbowe.

Kary można jednak uniknąć, składając listownie, elektronicznie lub podczas wizyty w urzędzie czynny żal. Za tym określeniem kryje się dobrowolne zawiadomienie o popełnieniu wykroczenia lub przestępstwa skarbowego, a więc podatkowego lub celnego. Nie istnieje wzór czy formularz czynnego żalu. Oznacza to, że sytuację powinniśmy opisać możliwie precyzyjnie własnymi słowami, podając kluczowe fakty. Nie można zapominać o datach, zaadresowaniu pisma do naczelnika urzędu, miejscu zamieszkania i zameldowania, informacji o tym, czy szkoda została już naprawiona lub w jakim terminie i w jaki sposób zostanie to zrobione, a także podpisach – elektronicznym lub odręcznym, gdy wysyłamy list.

Załatwienie sprawy przez pełnomocnika, który podpisze się na piśmie kierowanym do urzędu skarbowego, może zostać uznane za zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa lub wykroczenia karno-skarbowego, a nie dobrowolne przyznanie się do winy sprawcy tego czynu – tym samym uruchomi procedury mające na celu ukaranie sprawcy.

Czynny żal można złożyć w dowolnym terminie od popełnionego czynu. Oczywiście im szybciej, tym lepiej. Dlaczego? Czynny żal nie będzie skuteczny w sytuacji, gdy urząd skarbowy lub celny udokumentuje dane przestępstwo lub wykroczenie, otrzymał zawiadomienie o nieprawidłowościach lub ruszyły już czynności zamierzające do wykrycia nieprawidłowości – np. kontrola dokumentów. W sytuacji, gdy prace nie dostarczyły podstaw do wszczęcia postępowania, można złożyć czynny żal po rozpoczęciu czynności przez organ ścigania.

Kary można uniknąć, jeżeli odpowiednio wcześnie o popełnieniu czynu zabronionego zawiadomi się naczelnika urzędu skarbowego lub naczelnika urzędu celno-skarbowego. Należy w nim poinformować o istotnych okolicznościach czynu, a także dopełnić obowiązków, czyli w całości uiścić zobowiązanie skarbowe – razem z należnymi odsetkami, jeżeli w danej sytuacji są wymagane. Warto pamiętać, że czynny żal powinien złożyć ten, kto nie dopełnił obowiązku. Jeśli wina leży po stronie biura księgowego to czynny żal składa to biuro.

Redakcja poleca: Podatek PCC-3 od kupna samochodu. Ile wynosi? Kiedy go opłacić?

Po poinformowaniu urzędu o nieprawidłowościach pozostaje uzbroić się w cierpliwość. Ustawa nie przewiduje terminów na rozpatrzenie czynnego żalu. Brak pisma zwrotnego to dobra informacja. W założenia gdy czynny żal uznaje się za skuteczny, urząd nie informuje o tym fakcie w osobnym piśmie. A co w sytuacji, gdy nie złożymy czynnego żalu, a miały miejsce nieprawidłowości podatkowe? Z założenia przedawniają się one po 5 latach, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku.