Nagar w układzie dolotowym. Jak poradzić sobie z brudami w dolocie?

13 października 2020

Za spadek osiągów auta często odpowiadają zanieczyszczenia w układzie dolotowym. Skąd się biorą? Jak oczyścić dolot i przywrócić mu pełną sprawność?

O niedomaganiach w funkcjonowaniu układu dolotowego silnika użytkownicy aut zazwyczaj dowiadują się, gdy sytuacja urosła już do znacznych rozmiarów. Proces zbierania się nagaru w kolektorze dolotowym i współpracującymi z nim elementami przebiega długotrwale, w związku z czym kierowcy odczuwają go dopiero przy nasileniu typowych objawów. Najistotniejszym i najłatwiejszym do „wychwycenia” pozostaje spadek mocy silnika, z tym że nie występuje on nagle – auto stopniowo gorzej przyspiesza, aż w końcu staje się irytująco powolne. Nagromadzeniu się zanieczyszczeń w dolocie czasami towarzyszy również pogorszona reakcja na gaz bądź wzrost zużycia paliwa.

Kolektor dolotowy — W starszych jednostkach z wtryskiem pośrednim kolektory dolotowe pracowały w lepszych warunkach, stąd ich awarie najczęściej dają o sobie znać w silnikach z wtryskiem bezpośrednim.

Takowy stan rzeczy wynika z faktu, że przez kolejne dziesiątki tysięcy kilometrów w układzie dolotowym nawarstwiają się nowe zanieczyszczenia (tzw. nagar), które coraz mocniej ograniczają przepustowość kolektora dolotowego. Problem przybiera na sile oraz występuje częściej w silnikach wyposażonych w bezpośredni wtrysk. Wprowadza on paliwo od razu do cylindra, a nie do kolektora, jak w przypadku wtrysku pośredniego. W tym drugim rozwiązaniu paliwo na bieżąco zmywa pojawiające się osady i cały proces przebiega bez większych komplikacji. Gdy kolektor nie otrzymuje dawek paliwa, ilość nagaru nawarstwia się i zapieka na wewnętrznej powierzchni kanałów dolotowych, ograniczając transmisję powietrza do silnika i w konsekwencji pogarszając jego parametry.

Skąd bierze się nagar w dolocie?

Często za powstawanie opisywanych zanieczyszczeń odpowiedzialny jest zawór EGR. W spalinach, które ma za zadanie dostarczyć do kolektora dolotowego, niemal zawsze znajdują się śladowe ilości oleju pochodzącego z odpowietrzenia skrzyni korbowej (odmy) lub z nieszczelności w turbosprężarce. Czasami skład spalin zawiera również wodę. Połączenie zbierającego się na ściankach kolektora oleju z dostarczanymi przez zawór EGR spalinami tworzy wspomniany nagar. Sytuację dodatkowo pogarszają niedomagania w funkcjonowaniu zaworu, tj. jego zablokowanie w pozycji otwartej i w konsekwencji nieustanne kierowanie spalin do kolektora (nie w określonych, zależnych od obciążenia silnika dawkach). Proces zapychania dolotu uzależniony jest wobec tego od kondycji układu EGR, turbosprężarki oraz stanu tzw. odmy.

Zawór EGR 09 — Zapchane zawory EGR blokują się w pozycji otwartej lub zamkniętej. W obydwu przypadkach jest to odczuwalne dla kierowcy: auto nie trzyma równych obrotów, więcej pali i szarpie podczas przyspieszania.

Jak sobie radzić z awariami dolotu?

Nagar w układzie dolotowym powstanie prędzej czy później, dlatego warto regularnie kontrolować kondycję zarówno kolektora, jak i zaworu EGR. Przy nagromadzeniu zabrudzeń w mniejszym stopniu wystarczy wyczyścić te elementy dedykowanymi środkami chemicznymi, a gdy jest ich więcej, trzeba sobie pomóc precyzyjnymi narzędziami lub pędzlem. Niektóre preparaty umożliwiają oczyszczenie kolektora bez zdejmowania go, tj. podczas jazdy. Koszty napraw windują zaawansowane zanieczyszczenia nagarem: by je definitywnie usunąć, trzeba wyjąć kolektor, w to w niektórych autach poważna i kosztowna operacja. Praktyka pokazuje, że czyszczenie zablokowanych zaworów EGR nie zawsze daje pożądany efekt i właściciel staje przed koniecznością zakupu nowego elementu.