Konsumenci w starciu z nieuczciwym sprzedawcą nie są bezradni. Dzięki działalności UOKiK mogą uzyskać pomoc w rozwiązaniu problemu, a przedsiębiorcy otrzymają wsparcie w sprawiedliwej konkurencji na rynku od tej instytucji. Czym jest UOKiK i jakie ma zadania?
Nie wszyscy konsumenci są świadomi istnienia Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK). Jednak warto poznać zakres działania tego Urzędu, ponieważ może on rzeczywiście pomóc w trudnych sporach. Sama organizacja powstała w 1990 roku jako Urząd Antymonopolowy, obecna nazwa pojawiła się sześć lat później.
UOKiK – co to?
UOKiK to organizacja zwalczająca praktyki monopolowe różnych przedsiębiorstw. Zajmuje się również walką o poszanowanie praw konsumentów do rzetelnej informacji o oferowanych przez sprzedawców produktach, a także reprezentowaniem konkretnych, poszkodowanych grup konsumenckich.
Na czele UOKiK stoi prezes, który jest faktycznym organem wykonawczym. Powołuje go premier z przeprowadzonego konkursu i jednocześnie nadzoruje jego działalność. Podstawę prawną, na jakiej działa UOKiK, określa ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów z 2007 roku. Od 2020 roku stanowisko prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów zajmuje Tomasz Chróstny.
Jak działa UOKiK?
Urząd nadzoruje konkurencję na rynku oraz ochrania konsumentów. Za bezpośrednie działanie w nieuczciwych praktykach odpowiada prezes, ale nie reprezentuje on indywidualnych konsumentów, tylko interweniuje, jeśli wielu poszkodowanych zgłasza problem z danym przedsiębiorcą.
Na podstawie wspomnianej ustawy zapobiega także nieuczciwej konkurencji między przedsiębiorstwami. Dotyczy to szczególnie większych firm, które zazwyczaj dążą do dominacji w konkretnej branży, stosując przy tym nieuczciwe działania. Największą karą, którą prezes może nałożyć na firmę, jest zapłata 10% obrotów przedsiębiorstwa za poprzedni rok.
Warto wspomnieć, że UOKiK na bieżąco informuje o prowadzonych postępowaniach i efektach interwencji. Można zapoznać się z nimi bezpośrednio na stronie Urzędu lub w niektórych mediach społecznościowych (Twitter, YouTube, Instagram).
UOKiK: jak konsument może zgłosić indywidualną sprawę?
Przed wysłaniem pisma do Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów dobrze jest skontaktować się pomocą konsumencką, która udzieli bezpłatnej porady prawnej. Konsument może też zgłaszać swoją sprawę do regionalnego rzecznika konsumentów lub do wojewódzkiego oddziału Inspekcji Handlowej, a także przez system ePUAP.
Aby otrzymać bezpłatną pomoc prawną należy zadzwonić pod numery 801 440 220 lub 222 66 76 76. Można również napisać maila z opisaniem problemu na adres porady@dlakonsumentow.pl. Jeśli infolinia nie będzie w stanie odpowiednio doradzić, to swoją sytuację warto przedstawić też regionalnemu rzecznikowi konsumentów – na stronie UOKiK znajduje się wyszukiwarka, dzięki której można znaleźć dane potrzebne do nawiązania kontaktu.
Warto zaznaczyć, że w niektórych branżach potrzebna jest specjalistyczna pomoc. W takiej sytuacji należy zgłaszać się do odpowiedniej instytucji. Dotyczy to takich przypadków jak:
- ubezpieczenia i finanse: Rzecznik Finansowy
Telefon: 22 333 73 28
E-mail: porady@rf.gov.pl
- spory transgraniczne: Europejskie Centrum Konsumenckie
Telefon: 22 55 60 600
E-mail: ECCNET-PL@ec.europa.eu
- telekomunikacja: Centrum Informacyjne przy UKE
Telefon: 22 33 04 000
Zgłoszenie przez formularz kontaktowy na www.cik.uke.gov.pl
- energia i paliwa: Punkt Informacyjny dla Odbiorców Energii i Paliw Gazowych
Telefon: 22 244 26 36
E-mail: drr@ure.gov.pl
- podróże kolejowe: Rzecznik Praw Pasażera Kolei
Telefon: 801 044 080
E-mail: rzecznik@pasazer.gov.pl
- podróże lotnicze: Rzecznik Praw Pasażera
E-mail: pasazerlotniczy@ulc.gov.pl
Trzeba pamiętać, że prezes UOKiK nie zajmuje się pojedynczymi sprawami. Reaguje na przypadki, w których konsumenci masowo przesyłają zgłoszenia.
UOKiK: jak zgłosić naruszenie prawa do konkurencji?
Jeśli istnieje podejrzenie stosowania nieuczciwych metod na rynku przez daną firmę, to można to zgłosić do UOKiK na kilka sposobów:
- anonimowo, przez specjalny e-formularz dostępny na stronie UOKiK;
- mailowo, wysyłając wiadomość na adres sygnalista@uokik.gov.pl;
- telefonicznie, dzwoniąc pod numer 22 55 60 560.
Jeszcze jedną opcją jest przesłanie formalnego zawiadomienia przez ePUAP. Urząd odniesie się do tego zgłoszenia w ciągu 30 dni.
Podsumowując, konsumenci i przedsiębiorcy nie są pozostawieni bez pomocy w przypadkach nieuczciwych metod. Dlatego warto zgłaszać się do UOKiK ze swoją sprawą, aby ograniczać oszustwa i manipulacje sprzedażowe.
