O wymianie rozrządu należy pamiętać w przypadku układów napędzanych paskiem, ale też łańcuchem. Ile kosztuje wymiana rozrządu w samochodzie?
Rozrząd to zespół elementów, na które użytkownik auta musi zwracać szczególną uwagę. Jest to bowiem układ koordynujący pracę silnika spalinowego czterosuwowego, tj. odpowiadający za prawidłowy przepływ mieszanki paliwowo-powietrznej w komorze spalania wraz z późniejszym odprowadzeniem powstałych gazów spalinowych. Innymi słowy, rozrząd steruje pracą zaworów, które skoordynowane są z wałkiem rozrządu, a ten z kolei jest połączony z wałem korbowym silnika poprzez napęd rozrządu. Ten może być realizowany na kilka sposobów: paskiem rozrządu, łańcuchem rozrządu, kołami zębatymi lub układem wykorzystującym jednocześnie pasek i łańcuch, koła zębate i łańcuch itp. W samochodach najczęściej spotyka się jednak paski rozrządu i łańcuchy rozrządu, dlatego to im przyjrzymy się w tym materiale.
Za co odpowiada rozrząd? Jakie są rodzaje napędów rozrządu?
Co ile wymieniać rozrząd?
Niektóre układy rozrządu kiedyś były uznawane za niepodlegające wymianie – mowa chociażby o żywotnych kołach zębatych. Z czasem zaczęto od nich odchodzić na rzecz tańszych układów łańcuchowych oraz paskowych. Jako że napęd rozrządu nie ma „łatwej” pracy (wykonuje skomplikowany ruch i podlega licznym naprężeniom), już samemu można się domyśleć, że nie jest to element starczający na całe „życie” silnika. Imponującą długowiecznością jeszcze cechowały się łańcuchy rozrządu w starszych samochodach, jednak wskutek systematycznego przechodzenia na coraz cieńsze łańcuchy także ten napęd rozrządu zaczął podlegać systematycznej wymianie. W przypadku pasków rozrządu sprawa zawsze była jasna – producent podawał terminy wymiany i trzeba było się ich trzymać.
Wymiana paska rozrządu – co ile?
Wytrzymałość pasków rozrządu bywa naprawdę zróżnicowana – do tego stopnia, że nie można mówić o terminach wymiany, których należy przestrzegać w przypadku wszystkich paskowych rozrządów. W starszych autach paski rozrządu zazwyczaj podlegały wymianie co 80-100 tys. km, natomiast w późniejszych latach producenci rekomendowali już wymianę nawet co 180-240 tys. km. Przebiegi dzielące założenie nowych pasków rozrządu lepiej jednak zmniejszyć o ok. 20 tys. km względem zaleceń fabrycznych, by mieć pewność, że nie będziemy go eksploatować do granic możliwości i nie ryzykujemy katastrofalnym w skutkach zerwaniem rozrządu. Jeśli pokonujemy mniejsze przebiegi, warto inaczej oceniać żywotność paska rozrządu i zmieniać go co 3-5 lat. Najlepiej zrobić to także po zakupie używanego samochodu, nawet jeśli wg książki serwisowej termin jeszcze nie nadchodzi.
Wymiana łańcucha rozrządu – co ile?
W przypadku łańcuchów rozrządu możemy spotkać się z informacją, że nie podlegają one okresowej wymianie, a jedynie systematycznej kontroli stanu napędu rozrządu. Patrząc na typowe usterki współczesnych silników można wywnioskować jedno: w niepamięć odeszły czasy bezobsługowych łańcuchów rozrządu i prędzej czy później będą one podlegać wymianie. W silnikach, w których montowano nietrwałe układy rozrządu, łańcuchy trzeba zmieniać nawet co 80-100 tys. km. Częściej robi się to jednak co 200-300 tys. km, a w systematycznie serwisowanych silnikach nawet co 400-500 tys. km. W odróżnieniu od pasków, które mają przypisane terminy wymiany, łańcuchy rozrządu nierzadko zmienia się po stwierdzeniu objawów sugerujących zużycie. Najbardziej charakterystyczne jest grzechotanie łańcucha lub stukanie słyszalne przez chwilę po uruchomieniu silnika (wtedy najprawdopodobniej uszkodzeniu uległ napinacz łańcucha rozrządu). Poza tym auto informuje o tym fakcie palącą się kontrolką check engine lub pogorszeniem osiągów.
Wymiana rozrządu – cena. Ile kosztuje wymiana paska i łańcucha rozrządu?
Właściwie zawsze taniej wychodzi wymiana paska rozrządu, ale koszty serwisu poniekąd wyrównają się z z układami łańcuchowymi uwagi na fakt, że paski wymienia się częściej. Sam zestaw paska rozrządu, obejmujący, poza napędem, inne wymagane elementy (rolki prowadzące, rolkę napinającą, uszczelniacze i pompę wody) kosztuje od 100 zł (dla silników o małej pojemności) do nawet 1500 zł, gdy mowa o większych jednostkach napędowych. Do wydatku trzeba doliczyć cenę robocizny. Tu również można mówić o skrajnościach. Mechanik może zainkasować ok. 200-300 zł, gdy rozrząd jest „na wierzchu” i nie dojdzie do żadnych komplikacji. W przypadku bardziej złożonych układów koszt wymiany sięga nawet 1000-1200 zł.
Jakie są objawy uszkodzonego rozrządu (paska i łańcucha)?
Wymiana łańcucha rozrządu zazwyczaj wiąże się z większymi wydatkami. Oprócz łańcucha trzeba zamontować nowy napinacz hydrauliczny oraz ślizgi napinające łańcuch. Ceny gotowych zestawów łańcucha rozrządu startują od ok. 200-300 zł i potrafią osiągać zawrotne kwoty – nawet 4-5 tys. zł za same części. Doliczyć trzeba do tego oczywiście pracę mechanika. Zazwyczaj „zamyka się” w granicach 500-1500 zł, natomiast w silnikach, gdzie rozrząd umiejscowiony jest w trudno dostępnym miejscu (np. od strony ściany grodziowej), robocizna sięga 5-7 tys. zł. Łatwo sobie policzyć, że w skrajnych przypadkach wymiana łańcucha rozrządu oznacza kwotę nawet kilkunastu tysięcy złotych.
