Test porównawczy opon to przedsięwzięcie zajmujące kilka tygodni, angażujące kilkanaście osób i pochłaniające środki pieniężne będące równowartością nowego auta klasy wyższej. Zobacz, w jaki sposób testuje się ogumienie samochodowe.
Organizacja profesjonalnego testu opon zaczyna się już rok wcześniej. Trzeba wybrać tor, na którym przeprowadzone będą pomiary, a takich ośrodków nie ma wiele – zaledwie kilkanaście na świecie. Testu opon nie da się przeprowadzić na zwykłym torze wyścigowym czy w ośrodku doskonalenia techniki jazdy. Tego typu obiekty konstruowane są typowo do badania ogumienia.
Jak wygląda tor do testowania opon?
W tego typu miejscach występuje zarówno suchy, jak i mokry tor o zróżnicowanych zakrętach oraz szereg innych konstrukcji umożliwiających sprawdzanie konkretnych parametrów opon. Wśród nich znajdują się m.in. asfaltowy okrąg z systemem nawadniania, stanowiska do badania aquaplaningu wzdłużnego oraz poprzecznego czy specjalnie wydzielony fragment do pomiarów głośności. Niezwykle istotne są też odrębne tory do mierzenia drogi hamowania na sucho i mokro. Wizyta w takim ośrodku umożliwia wykonanie badań na suchej i mokrej nawierzchni czyli tych obejmujących test opon letnich i część kategorii dla opon zimowych.
W przypadku tych drugich niezbędne są jeszcze pomiary na śniegu. Do tego także potrzebne są zróżnicowane tory ze specjalnie spreparowaną nawierzchnią z ubitego śniegu. Na płaskim odcinku o długości kilkuset metrów badane są hamowanie i trakcja opon, a właściwości jezdne sprawdza się na krętej, zaśnieżonej drodze. Tego rodzaju badania wykonuje się w Szwecji lub Finlandii w specjalistycznych ośrodkach położonych za kołem podbiegunowym. Podczas organizacji testów korzystamy także z toru zlokalizowanego w Szwajcarskich alpach.
Co oznacza głośność opon? Jak to jest z tymi decybelami?
Odpowiednia nawierzchnia
Z punktu widzenia powtarzalności wyników kluczowa jest nawierzchnia, na której wykonuje się testy. Na profesjonalnych torach do testowania opon współczynnik przyczepności musi być taki sam na całej powierzchni. Jest on stale monitorowany przez inżynierów za pomocą specjalnych urządzeń, a w razie konieczności asfalt jest wymieniany. Jeden z wykorzystywanych przez nas do przeprowadzania pomiarów tor znajduje się w Texasie w USA. Taka lokalizacja pozwala na testowanie opon letnich w okresie, kiedy w Europie mamy warunki zimowe. Co ciekawe, komponenty do produkcji nawierzchni asfaltowych, na których testowane są europejskie opony, są sprawdzane do Ameryki z Niemiec. Zapewnia to uzyskanie takiej samej jak w Europie struktury asfaltu.
Urządzenia pomiarowe
W trakcie profesjonalnych testów inżynierowie wykorzystują aparaturę rejestrującą prędkość, czas oraz tor przejazdu auta z dokładnością do 1 centymetra. Urządzenie VBOX pracuje przy wysokiej częstotliwości sygnału, sięgającej nawet 100 Hz (20-krotnie wyższej niż w tanich czujnikach GPS). Poza tym do pomiarów wykorzystywane są inne specjalistyczne urządzenia np. Digi-Talker. Sprzęt pozwala rejestrować parametry związane z obracaniem się kół. Sprawdza się on tam, gdzie nie da się zastosować czujnika GPS. W trakcie pomiaru prędkości, przy której występuje aquaplaning, porównywane są na przykład prędkości obrotowe kół (lewego przedniego z prawym tylnym). Podczas pomiarów drogi hamowania oraz aquaplaningu wzdłużnego samochód połączony jest za pomocą specjalnego wózka z szyną biegnącą wzdłuż toru. Zapewnia to identyczny tor przejazdu auta za każdym razem, co przekłada się na pełną powtarzalność wyników w kolejnych próbach.
Monitorowanie warunków
Podczas przeprowadzania pomiarów porównawczych opon bardzo istotne jest monitorowanie warunków. Na bieżąco sprawdzane są parametry takie jak siła i kierunek wiatru czy temperatura nawierzchni i opon. Gwałtowna zmiana warunków powoduje natychmiastowe przerwanie testu, a wszystkie pomiary z danej próby muszą zostać wykonane od nowa. Sprawdzane jest też samo ogumienie – mierzone są głębokość bieżnika oraz elastyczność mieszanki gumowej. Wszystkie opony tego samego modelu z danej serii muszą mieć identyczne parametry.
Odpowiadamy na 15 najczęściej zadawanych pytań odnośnie opon
Dwa rodzaje testów
Profesjonalny test opon składa się z dwóch całkowicie niezależnych rodzajów prób. Pierwsze z nich to tzw. testy obiektywne, drugie określane są jako subiektywne. W obiektywnych wpływ kierowcy na wyniki jest minimalny. W próbach subiektywnych o wyniku decydują doświadczenie i umiejętności osoby prowadzącej samochód.
Testy obiektywne to pomiar drogi hamowania na sucho i mokro, określanie prędkości aquaplaningu wzdłużnego oraz poprzecznego, jazda po mokrym okręgu na czas i pomiar głośności. Tu udział kierowcy nie ma wpływu na wyniki, ponieważ ogranicza się jedynie do powtarzalnego wykonywania schematycznych czynności, gdzie każda reakcja samochodu jest z góry określona. Na przykład podczas próby hamowania ma on w odpowiednim momencie wcisnąć mocno pedał hamulca i czekać. Wszelkie parametry mierzone są przez specjalistyczną aparaturę. Próby obiektywne dają zawsze wynik w postaci wartości fizycznej (m, km/h, m/s² itp.).
Testy subiektywne to takie, gdzie zadaniem kierowcy jest jak najlepsze przejechanie próby i wyciągnięcie na tej podstawie wniosków. Do testów subiektywnych należą między innymi jazda po suchym i mokrym torze na czas czy określanie charakterystyki ogumienia. Te próby przeprowadzają najlepsi kierowcy testowi, często z doświadczeniem sportowym, którzy oceniają jednocześnie wiele parametrów opon takich jak m.in. stabilność na zakręcie, reakcja na odjęcie gazu czy zachowanie na granicy poślizgu. Jedną z najniebezpieczniejszych prób subiektywnych jest ocena zachowania samochodu podczas manewru zmiany pasa (część oceny własności na suchej nawierzchni), wykonywana przy wysokich prędkościach. W trakcie testów subiektywnych, podczas jazdy po spreparowanych nierównościach kierowcy oceniają też komfort mechaniczny oraz akustyczny opon. Są oni w stanie przejechać ten sam tor z powtarzalnością liczoną w setnych częściach sekundy. Liczy się nie tylko czas, ale i zachowanie opon. Wyniki testów subiektywnych przedstawiane są w postaci raportu kierowcy w formie oceny opisowej.
Testy opon = ogromne przedsięwzięcie
Wybór toru jest bardzo ważny, jednak to dopiero początek organizacji testu. Trzeba zgromadzić i przetransportować opony. Do badań zużywa się minimum po 10 sztuk każdego modelu ogumienia. To w przypadku typowego zestawienia ponad 100 opon. Muszą one zostać zamontowane na felgi, po czym przejść procedurę docierania. Jazda po mokrym okręgu w obu kierunkach pozwala na usunięcie wierzchniej, śliskiej warstwy. Po dotarciu opony są transportowane w miejsce wykonywania pomiarów. Do Skandynawii zawożone są ciężarówką, a do Ameryki wysyłane transportem lotniczym. To pochłania ogromne koszty. Do tego na miejsce prób trzeba dostarczyć sprzęt pomiarowy. Dodatkowo po jednej oponie z każdego modelu biorącego udział w teście musi trafić do Niemiec, gdzie w laboratorium na stanowisku bębnowym określane są opory toczenia. W realizacji testu bierze udział kilkanaście osób i kilka samochodów. Te także nie są przypadkowe. W ośrodkach testowych działają komórki inżynierów i kierowców typujące auta o konstrukcji zapewniającej najwyższą czytelność pomiarów i mające najmniejszy wpływ na końcowy wynik.
Testy opon = cenna wiedza dla kierowcy
Choć zorganizowanie i przeprowadzenie profesjonalnego testu porównawczego opon wiąże się z ogromnymi nakładami pracy i kosztów, wiele niezależnych redakcji — w tym nasza — decyduje się na ich przeprowadzanie kilka razy w roku. Wyniki takich testów są najcenniejszą informacją dla kierowców na temat konkretnych modeli opon.
