PoradyPoradyJak działa wspomaganie kierownicy? Jaki wybrać płyn do wspomagania?

Jak działa wspomaganie kierownicy? Jaki wybrać płyn do wspomagania?

Samochody nie byłyby tak wygodne w codziennym użytkowaniu, gdyby nie miały wspomagania kierownicy. Co to jest i jak działa wspomaganie układu kierowniczego? Jaki płyn wybrać do wspomagania i jak go zmienić?

Jeszcze w ubiegłym tysiącleciu posiadanie wspomagania kierownicy w samochodzie wiązało się z luksusem i niekwestionowaną wygodą. Tym bardziej w polskich realiach, gdy kierowcy „dużych i małych Fiatów” przez lata musieli się zmagać z ich nie tylko mało precyzyjnymi, ale i ciężko pracującymi układami kierowniczymi. Wspomaganie szybko rozprzestrzeniało się w samochodach sprzedawanych w latach 90., by w końcu stać się oczywistym elementem wyposażenia. Dzisiaj nie sposób już znaleźć nowego auta bez wspomagania kierownicy, nawet w najtańszej wersji w cenniku. Wynika to z dwóch głównych powodów: system jest dość prosty w budowie (a przez to bezawaryjny) i czyni z manewrowania samochodem czynność niemalże przyjemną.

Czym jest wspomaganie kierownicy?

Wspomaganie kierownicy jest systemem mającym na celu zmniejszyć opór podczas kręcenia kierownicą. Najbardziej przydaje się podczas manewrowania na parkingu, ale i podczas zawracania lub zwykłego pokonywania zakrętów. Kierownicę można obracać potocznie mówiąc „jednym paluszkiem”, niezależnie od tego, jakim samochodem jedziemy (małym hatchbackiem, limuzyną czy SUV-em). Oczywiście każde wspomaganie kierownicy jest indywidualnym układem cechującym się różnymi właściwościami. Jedne pomagają obracać kierownicą w bardzo dużym stopniu (czasami układ kierowniczy jest wręcz przewspomagany), inne tylko w niewielkim zakresie, co nierzadko bywa celowe (np. w autach sportowych). Wiele zależy wobec tego nie tylko od klasy samochodu, ale i zastosowanemu w nim rodzaju wspomagania kierownicy.

Jakie są objawy uszkodzonej końcówki drążka kierowniczego?

Rodzaje wspomagania kierownicy. Jak one działają?

Pierwotnym typem, stosowanym już w autach z lat 50., jest system hydraulicznego wspomagania kierownicy. Opiera się on na pompie hydraulicznej tłoczącej, pod ciśnieniem, płyn do zaworu w przekładni kierowniczej. Ciśnienie uzależnione jest od aktualnej pozycji przednich kół: pozostaje optymalne podczas jazdy na wprost i rośnie w momencie ich skręcenia. Niektóre hydrauliczne wspomagania kierownicy inteligentnie rozdzielają ciśnienie w zależności od prędkości jazdy. Podczas szybkich przejazdów zawór zmniejsza je, obniżając tym samym siłę wspomagania kierownicy, co ma korzystny wpływ na precyzję prowadzenia.

Wspomaganie kierownicy (2)
Pompę wspomagania napędza pasek osprzętu, więc zawsze pracuje wraz z silnikiem. Jej żywotność uzależniona jest od ilości i właściwości krążącego po układzie płynu do wspomagania.

Pompa wspomagania hydraulicznego pracuje cały czas: za jej napęd odpowiada bowiem pasek klinowy przekazujący moc z wału korbowego silnika. Z tego powodu niepotrzebnie marnotrawi energię na te momenty w trakcie jazdy, gdy wspomaganie nie jest konieczne. Dlatego z czasem opracowano elektrohydrauliczne wspomaganie kierownicy, które działa na tej samej zasadzie, z tym że pompę zastąpił silnik elektryczny odpowiedzialny za wytworzenie ciśnienia w układzie wspomagania. Tym samym zniknął kolejny skutek uboczny najstarszego systemu wspomagania kierownicy, mianowicie podwyższone zużycie paliwa wynikające z obciążeń powstałych przy nieustannym napędzaniu pompy.

Jak samodzielnie wymienić końcówki drążków kierowniczych?

Najnowocześniejszą dotąd ewolucją tego układu można określić w pełni elektryczne wspomaganie kierownicy, które łączy skuteczność starszych z jeszcze prostszą budową i brakiem jakichkolwiek efektów ubocznych. Ten rodzaj wspomagania opiera się na silniku elektrycznym umiejscowionym na zębatce kierowniczej lub samej kolumnie kierownicy. Zasila go energia wytwarzana przez standardowy alternator. Układ posiada sieć czujników zbierających informacje odnośnie kąta obrotu kierownicy. Na ich podstawie sterownik określa siłę wspomagania, korygując moment obrotowy przekazywany przez silnik elektryczny na kolumnę kierowniczą. W przypadku konieczności wykonania kilkukrotnego obrotu kierownicą wspomaganie wzrasta, przez co koło obraca się bez większego wysiłku. Podczas szybszej jazdy układ kierowniczy pozostaje wspomagany w niewielkim stopniu, a kierowca ma poczucie lepszej kontroli nad autem.

Wspomaganie kierownicy (2)
W elektrycznym wspomaganiu kierownicy sterownik na bieżąco koryguje siłę wspomagania do warunków pracy kierowcy.

Płyn do wspomagania kierownicy: jaki wybrać? Gdzie go dolać?

Dopóki nie dojdzie do aktu tzw. złośliwości rzeczy martwych (np. uszkodzenia przewodów po najechaniu na kamień), system wspomagający układ kierowniczy wytrzymuje nawet całe życie samochodu. Układ hydrauliczny wymaga jednak czynności serwisowych, głównie wymiany krążącego w nim płynu wspomagania. Terminy zawarte są w instrukcji obsługi konkretnego samochodu, ale zazwyczaj robi się to o wiele rzadziej od standardowej wymiany oleju w silniku (nawet co 100 tys. km). Zbiorniczek wyrównawczy płynu (oleju) do wspomagania znajduje się pod maską. Jego korek przeważnie zdobi symbol kierownicy lub napis „power steering fluid”. Płyny do wspomagania, analogicznie do olejów silnikowych, dzielimy na mineralne, półsyntetyczne i syntetyczne. Za najlepsze uznaje się te ostatnie, ale przed zastosowaniem zweryfikujmy zalecenia producenta auta co do płynu wspomagania. Nie zaleca się ich mieszania: jeśli nie mamy pewności, jaki olej krąży w układzie naszego auta, wymieńmy cały na nowy.

Jak rozpoznać „anglika”, czyli auto z przełożoną kierownicą?

Usterki układu wspomagania kierownicy

Zwlekanie z wymianą płynu do wspomagania lub niekontrolowanie jego poziomu w zbiorniczku (może go ubywać przez wycieki) bezpośrednio oddziałuje na kondycję pompy hydraulicznego wspomagania. W wyniku jej niedomagań kierownica zaczyna ciężej chodzić lub z okolic kół dobiegają niepokojące odgłosy (przeciągły „jęk” przy wykonaniu mocnego skrętu). Z kolei elektryczne wspomagania zaczynają niedomagać (przegrzewać się) wskutek bardzo intensywnej eksploatacji, np. w gęstym ruchu miejskim, wymagającym nieustannego kręcenia kierownicą. Nie można też wykluczać standardowych awarii czujników lub komputera sterującego. Źródła problemów należy szukać poprzez wpięcie do gniazda diagnostycznego. Niewykluczone, że spadek wydajności elektrycznego wspomagania wiąże się z awarią alternatora lub… rozładowanego akumulatora.

Nie przegap najnowszych artykułów! Obserwuj Wybór Kierowców na FACEBOOKU
NEWSY
Polecane
Wybór redakcji