Jeden model auta może wykorzystywać kilkanaście różnych źródeł światła, a w sumie rodzajów żarówek wykorzystywanych w motoryzacji jest kilkadziesiąt. Jak wyglądają najpopularniejsze żarówki samochodowe?
Oświetlenie samochodowe ma historię niemal tak długą jak motoryzacja. Pierwsze lampy – karbidowe – pojawiły się w latach 80. XIX w, oświetlenie elektryczne zadebiutowało także przed nadejściem XX w. Poważną zmianę przyniósł rok 1962 – na rynek weszła wtedy pierwsza samochodowa żarówka halogenowa o symbolu H1. Nowością było wypełnienie bańki mieszaniną gazów z grupy halogenów (m.in. jodu i brom), co sprawiało, że cząsteczki oddzielające się od żarzącego się drutu wolframowego (będącego źródłem światła) nie osadzały się na powierzchni. To znacznie wydłuża trwałość takiej żarówki – dużo wolniej ciemnieje.
H4 i H7 – najpopularniejsze żarówki halogenowe
Z czasem pojawiły się kolejne typy halogenowego oświetlenia. Dużą popularność zdobyły żarówki H4 – są dwuwłóknowe, dzięki czemu jedno źródło światła może być wykorzystane w światłach drogowych i mijania. Drugim niezwykle rozpowszechnionym typem są żarówki H7. Te są jednowłóknowe, obsługują zatem tylko jeden rodzaj światła. Ale rodzajów halogenowych żarówek wykorzystywanych w głównych lampach jest dużo więcej.
Jak prawidłowo dobrać żarówki do swojego samochodu?
Lampy ksenonowe
Kolejna rewolucja w motoryzacyjnym oświetleniu dokonała się na początku lat 90. zeszłego wieku. Na rynku pojawiły się lampy ksenonowe, w których zamiast drutu wolframowego wykorzystywany jest łuk elektryczny powstający pomiędzy elektrodami. Wnętrze bańki jest wypełnione gazem (ksenonem). Palniki wyładowcze dają dwukrotnie więcej światła od żarówek, pobierając przy tym mniej prądu. Są też znacznie trwalsze.
W tym przypadku także pojawiły się różne rozwiązania. Oznaczenia ksenonowych żarników powstały jednak według ustalonego kodu, który pozwala na rozszyfrowanie ich konstrukcji. Symbole zaczynają się od litery D, po niej następuje cyfra: w nieparzystych montowana jest metalowa podstawa, w której znajduje się wbudowany zapłonnik; przy parzystych zapłonnik jest zewnętrzny. Kolejna litera wskazuje na rodzaj lampy, w której żarnik ma być zamontowany: S przeznaczone są do świateł soczewkowych, R – do reflektorów odbłyśnikowych.
Światła LED
Następny krok w rozwoju oświetlenia odbywa się na naszych oczach. Chodzi oczywiście o światła LED, w których za emisję światła odpowiadają diody. Są trwałe, pobierają niewiele prądu, dają szansę na bardzo wszechstronne kształtowanie plamy świetlnej, nadają się zarówno do oświetlania drogi, jak i podświetlania deski rozdzielczej – na rynku są już auta, w których nie ma ani jednej konwencjonalnej żarówki czy palnika ksenonowego. Przy okazji użytkownik praktycznie nie ma wpływu na ich działanie. W razie awarii pozostaje wymiana na nowy element, ewentualnie szukanie pomocy w warsztatach specjalizujących się naprawą i modyfikacjami lamp LED.
Niesprawne oświetlenie = negatywny wynik przeglądu
W przypadku źródeł światła starszego rodzaju, na kierowcy ciąży obowiązek dużo większej dbałości. Niesprawne oświetlenie ma dramatyczny wpływ na bezpieczeństwo jazdy, jest także jedną z najczęstszych przyczyn niezaliczenia badania technicznego na stacji kontroli pojazdów. Wizyta u diagnosty z przepaloną żarówką to proszenie się o kłopoty, zwykle traktowana jest wręcz jako bezczelność, co zachęca do bardziej szczegółowego przyjrzenia się kondycji pojazdu.
Wymiana żarówek nie jest czynnością wymagającą zdolności mechanicznych… w większości przypadków. Zdarza się bowiem, że dostęp do reflektorów wymaga czasami demontażu wielu osłon, filtra powietrza, wymontowania reflektora itp.
Na czym polega regeneracja odbłyśników lamp
Zanim przystąpi się jednak do jakichkolwiek prac, warto dokładnie sprawdzić, jaki typ żarówki potrzebny jest na wymianę. W przypadku głównych świateł takie informacje łatwo uzyskać. W aucie mamy jednak kilkanaście punktów świetlnych, bardzo często wykorzystywane są w nich żarówki, które nie leżą na półce w każdym sklepie motoryzacyjnym. Lista produktów jest bardzo długa, warto wiedzieć, jak więc wyglądają te, z którymi możemy mieć styczność najczęściej oraz do czego zwykle są wykorzystywane.
Oto 35 najczęściej spotykanych typów żarówek w samochodach.
C5W
Rurkowe, dwutrzonowe żarówki pomocnicze, stosowane przede wszystkim w oświetleniu wnętrza, schowka, bagażnika itp. Czasami stosowane są też na zewnątrz – wtedy najczęściej do oświetlenia tablicy rejestracyjnej.
D1S, D1R
Najstarszy typ żarników ksenonowych, stosowany od lat 90. W metalowej podstawie umieszczone są zintegrowane zapłonniki. Wersja „S” od „R” różni się rodzajem lampy, do której są przeznaczone – pierwsze stosuje się w lampach soczewkowych, drugie – reflektorach odbłyśnikowych.
D2S, D2R
Żarniki ksenonowe, parzysta liczba w oznaczaniu wskazuje, że palnik nie ma wbudowanej stopki z zapłonnikiem. Litery wskazują na rodzaj lampy, jak wcześniej – S do soczewkowych, R do zwykłych reflektorów.
D3S, D3R
Nowsza generacja żarników ksenonowych, stosowana od 2009 roku. Ich produkcja jest bardziej przyjazna dla środowiska. Nieparzysta liczba wskazuje na obecność wbudowanego modułu zapalającego, litery S i R na typ lampy (odpowiednio soczewkową lub odbłyśnikową).
D4S, D4R
Nowszy odpowiednik palników typu D2. Także wymagają zewnętrznych zapłonników, ale sama żarówka jest nieco mniejsza. Litery S i R wskazują na rodzaj lampy (soczewki lub odbłyśniki).
H1
Pierwsza samochodowa żarówka halogenowa, zadebiutowała w 1962 r. Ma smukły kształt, podłączana jest jednym przewodem, w dolnej części ma okrągły kołnierz z ukośnym ścięciem z jednej strony.
H3
Żarówki tego typu wykorzystywane są przede wszystkim w światłach przeciwmgłowych. Są jednowłóknowe, z żarnikiem umieszczonym poprzecznie. Wyróżnia je zewnętrzny przewód przyłączeniowy.
H4
Jeden z najpopularniejszych typów żarówek, stosowany masowo w autach z lat 80. i 90., ale także montowany jest do dziś w niektórych nowych modelach. Ma dwa włókna – jedno z nich obsługuje światłą mijania, drugie – drogowe.
H6W
Żarówki H6W stosuje się zazwyczaj w światłach pozycyjnych, cofania, a także we wnętrzu. Ma moc 6W.
H7
Stosowana powszechnie od lat 90. do dziś. Jest jednowłóknowa, obsługuje albo światła mijania, albo drogowe, albo przednie przeciwmgielne. Ma dwa konektory oraz jeden wypust ustalający na kołnierzu.
H8
Stosowane są zazwyczaj w reflektorach głównych samochodu – światłach mijania, drogowych oraz przeciwmgłowych.
H9
Stosowana w światłach mijania i drogowych, może być też wykorzystywana w tzw. reflektorach dalekosiężnych. Ma boczne podłączenie zasilania pod kątem 90 stopni do osi żarówki i kołnierz w formie uszczelki.
H11
Wykorzystywana przede wszystkim do świateł mijania, długich lub przeciwmgłowych. Dostępne są w wariantach przystosowanych od instalacji 12 V w autach osobowych (moc 55 W) lub 24-voltowej w ciężarówkach i autobusach (70 W).
H15
Halogenowe żarówki stosowane głównie w w przednim oświetleniu – światłach dziennych, drogowych i przeciwmgielnych.
H16
Halogenowa żarówka z zasilaniem bocznym, z okrągłym uszczelniaczem poniżej trzech, rozstawionych równomiernie na obwodzie wypustów ustalających. Stosowana najczęściej w światłach przeciwmgielnych
H21W
Żarówki tego typu stosuje się przede wszystkim w kierunkowskazach, światłach stopu, cofania, oraz lampach przeciwmgielnych. Jak nazwa wskazuje, w standardowym wykonaniu mają moc 21 W.
H27W/2
Są one najczęściej wykorzystywane do świateł przeciwmgielnych samochodów osobowych i dostawczych.
HB3
Żarówka stosowana najczęściej w światłach drogowych i dalekosiężnych. Ma boczne podłączenie, uszczelniający oring na plastikowym kołnierzu oraz trzy wypusty o różnych wymiarach. Mocuje się ją poprzez obrócenie w lampie.
HB4
Bardzo podobna do tej o symbolu HB3, jednak różni się wymiarami jednego wypustu ustalającego. Stosowana jest najczęściej w światłach mijania, drogowych lub przeciwmgłowych.
P13W
Pomocnicze żarówki stosowane w światłach dziennych, pozycyjnych itp.
P21W
Bardzo szeroki wachlarz zastosowań. Używane są przede wszystkim w tylnym oświetleniu (światła pozycyjne, stop, wsteczne, kierunkowskazy), w światłach do jazdy dziennej, w oświetleniu wewnętrznym, a także w przyczepach kempingowych.
PY21W
Odmiana żarówki P21W o barwie żółtej, do zastosowania w kierunkowskazach z białymi kloszami.
P21/4W
Żarówki tego typu są przeważnie dwuwłóknowe. Najczęściej wykorzystywane są w światłach stop, tylnych przeciwmgłowych oraz pozycyjnych.
P21/5W
Bardzo zbliżone do odmiany 4W. Także wykorzystywane są przede wszystkim w tylnych światłach: stop, cofania i przeciwmgłowych.
PY24W
Pomocnicza żarówka do lamp z przezroczystymi kloszami, wykorzystywana w kierunkowskazach.
R2
Wyróżnia ją charakterystyczna, duża bańka. Stosowana była ponad 30 lat temu, dziś można ją więc spotkać przede wszystkim w modelach historycznych. Nie jest żarówką halogenową, zatem ma stosunkowo niską trwałość.
R2 Halogen
Halogenowy odpowiednik klasycznej żarówki R2. Pasuje zatem do oprawek starego typu (P45t), jednak dzięki wykorzystaniu nowocześniejszej technologii zapewnia lepsze parametry oświetleniowe.
R5W
Żarówka pomocnicza stosowana najczęściej w oświetleniu pozycyjnym, światłach cofania, czasami do oświetlenia wnętrza (schowek, bagażnik) czy kierunkowskazach. Mają moc znamionową 5 W.
R10W
Żarówki pomocnicze, są stosowane w tylnych światłach pozycyjnych, a także jako oświetlenie tablicy rejestracyjnej oraz wnętrza kabiny samochodowej.
T4W
Żarówki tego typu wykorzystywane są najczęściej w światłach postojowych, ale także w kierunkowskazach na błotnikach, oświetleniu tablicy rejestracyjnej czy tylnych lampach.
W1W, W2W
Małe żarówki wykorzystywane przede wszystkim do podświetlenia deski rozdzielczej: zegarów, sterowników nawiewów itp.
W3W
Żarówki o niedużej mocy 3W, wykorzystywane są głównie w światłach postojowych, kierunkowskazach oraz w podświetleniu wnętrza.
W5W
Kolejny typ żarówek pomocniczych, w tym przypadku o bardzo uniwersalnych zastosowaniach – od świateł postojowych, przez oświetlenie kabiny, schowków czy bagażnika po podświetlenie tablicy i światła cofania.
WY5W
Odmiana żarówki W5W o barwie żółtej. Wykorzystywana jest w kierunkowskazach na błotnikach z białymi kloszami.
W16W
Jednowłóknowe żarówki bezcokołowe stosowane najczęściej w światłach stop lub postojowych. Wykorzystywane są też czasami w kierunkowskazach i światłach cofania, a nawet we wnętrzu.
W21W
To pomocnicze, bezcokołowe żarówki jednowłóknowe o bezbarwnym kolorze. Stosowane są przede wszystkim w przednich i tylnych kierunkowskazach, w światłach cofania oraz w światłach stop.
WY21W
Odmiana żarówek o W21W kolorze żółtym. Przeznaczona do kierunkowskazów z białymi kloszami.
W21/5W
Żarówki dwuwłóknowe, bezcokołowe. stosowane są przede wszystkim w światłach stop oraz postojowych.
