Popularne autostrady A1, A2 i A4 to nie jedyne tego typu drogi szybkiego ruchu w Polsce. Jakie autostrady mają do dyspozycji polscy kierowcy? Które są płatne, a które darmowe?
Kiedyś Polacy zazdrościli innym europejskim krajom (szczególnie Niemcom) nowoczesnych autostrad pozwalających szybko dotrzeć np. do wakacyjnego miejsca wypoczynku. Z biegiem lat budowa autostrad i dróg ekspresowych w Polsce znacząco przyspieszyła i choć nie można do tej pory powiedzieć, że nowoczesne trasy prowadzą do każdego zakątka kraju, tak autostradami lub „ekspresówkami” połączone są już praktycznie wszystkie większe miasta Polski. Dojazd do mniejszych miejscowości nadal wiąże się z pokonaniem pewnego odcinka drogi krajowej lub niższej klasy, niemniej komfort podróżowania po Polsce bezapelacyjnie się poprawił.
Autostrady w Polsce – jakie wymogi muszą spełnić?
Jednak by kierowcy mogli się cieszyć z szerokich, kilkupasmowych autostrad z okazałymi węzłami kierującymi ruch w inną stronę, musi zostać spełnionych szereg warunków kwalifikujących drogę do kategorii autostrad. Choć wizualnie przypominają one wiele nowoczesnych dróg ekspresowych, mają one swoje kryteria, które różnią się od tych z „ekspresówek”. Autostrady przede wszystkim zawsze muszą mieć co najmniej dwa pasy ruchu w jedną stronę, a jezdnie prowadzące ruch w osobnych kierunkach muszą być od siebie oddzielone (np. pasem zieleni lub barierkami). Różnice tkwią także w szerokości pasa ruchu (3,75 m w przypadku autostrad), pasa awaryjnego (3 m) i pobocza (1,25 m). Odnośnie dróg ekspresowych obowiązują inne kryteria wymiarowe, jak i liczby pasów ruchu.
Autostrada i droga ekspresowa – czym się od siebie różnią?
Biorąc pod uwagę wysoką dopuszczalną prędkość na polskich autostradach, te drogi charakteryzują się też stosunkowo rzadkim rozmieszczeniem węzłów. W świetle przepisów muszą się znajdować od siebie w odległości minimum 15 km z możliwością zmniejszenia tego odstępu do 5 km w bliskim sąsiedztwie dużego miasta lub do nawet 3 km, gdy zachodzą uzasadnione potrzeby wynikające m.in. z natężenia ruchu. Na autostradach nie spotkamy jednopoziomowych skrzyżowań: zamiast nich stosuje się rozwiązania umożliwiające bezkolizyjny przepływ ruchu w przeciwnym kierunku (zjazdy, wiadukty, tunele). Jazda autostradą wiąże się z koniecznością respektowania wielu zakazów: zawracania, zatrzymywania się lub postoju (poza wyznaczonymi miejscami), cofania, holowania i jazdy z prędkością poniżej 40 km/h.
Ile można jechać na autostradzie? Oto ograniczenia i inne limity
Autostrada – znak. Jak rozpoznać autostradę?
Autostrady w Polsce mają dość charakterystyczne oznakowanie. O wjeździe na nią informują znaki drogowe D-9, natomiast koniec autostrady wynika z obecności znaku D-10. Poza tym różnią się kolorem drogowskazów – ten jest niebieski zamiast powszechnie stosowanego zielonego. Numeracja autostrad składa się z litery A oraz numeru drogi krajowej, którą zastąpiła (stare „krajówki” otrzymują nowy numer, powiększony o 90 od dotychczasowego).
Autostrady w Polsce (mapa)
Polscy kierowcy doskonale kojarzą trzy polskie autostrady – głównie dlatego, że ich budowa została ukończona lub systematycznie zbliża się do finału. Mowa o autostradzie A1 (z północy na południe Polski) oraz dwóch autostradach łączących wschodnie i zachodnie części kraju – A2 i A4. Jednak nie są to jedyne autostrady w Polsce: jest ich aż 6, jednak pozostałe trzy stanowią jedynie niewielki fragment łącznej długości autostrad na terenie Polski (ok. 1800 km). Oto jak przedstawia się lista polskich autostrad:
- autostrada A1 (Rusocin-Gorzyczki; 568 km), prowadząca z Trójmiasta do granicy z Czechami w woj. śląskim (przez Grudziądz, Toruń, Łódź, Częstochowę, Górnośląski Okręg Przemysłowy);
- autostrada A2 (Świecko-Kałuszyn; 489 km), prowadząca od granicy z Niemcami w woj. lubuskim do Kałuszyna w woj. mazowieckim (przez Poznań, Łódź, Warszawę). W ostatecznej formie droga poprowadzi ruch dalej przez Siedlce w kierunku wschodnim – do Kukuryk przy granicy z Białorusią. W ciągu Południowej Obwodnicy Warszawy autostrada zmienia klasyfikację na drogę ekspresową S2;
- autostrada A4 (Jędrzychowice-Korczowa; 673 km), prowadząca od granicy z Niemcami w woj. dolnośląskim do granicy z Ukrainą w woj. podkarpackim (przez Wrocław, Opole, Katowice, Kraków, Rzeszów);
- autostrada A6 (Kołbaskowo-Rzęśnica; 29 km), prowadząca z granicy z Niemcami w woj. zachodniopomorskim do połączenia z drogą ekspresową S3 (stanowi fragment obwodnicy Szczecina);
- autostrada A8 (obwodnica Wrocławia; 22 km), prowadząca z dzielnicy Psie Pole do połączenia z autostradą A4 na węźle Wrocław Południe;
- autostrada A18 (Olszyna-Krzyżowa; 77 km), prowadząca od granicy z Niemcami w woj. lubuskim do połączenia z autostradą A4 w miejscowości Krzyżowa (woj. dolnośląskie).
Szczegółową mapę istniejących dróg (i tych budowanych) można podejrzeć na stronie gov.pl/web/gddkia.
Płatne autostrady w Polsce. Gdzie trzeba płacić za przejazd?
Obecnie systemem płatności za przejazd objęte jest 730 km polskich autostrad. Opłaty obowiązują na pięciu następujących odcinkach:
- Autostrada A1 – Rusocin-Nowa Wieś;
- Autostrada A2 – Konin-Świecko;
- Autostrada A4 – Kraków-Katowice;
- Autostrada A2 – Konin-Stryków;
- Autostrada A4 – Wrocław (węzeł Bielany Wrocławskie)-Sośnica (węzeł Sośnica).
Ostatnie dwa fragmenty zarządzane są przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad, reszta – przez podmioty prywatne. Istnieje szansa, że od 1 lipca 2023 roku państwowe odcinki zostaną zwolnione z opłat. Na początku 2024 roku z kolei mają ruszyć negocjacje w sprawie ewentualnego zniesienia opłat fragmentach należących do sektora prywatnego. Korzystanie z pozostałych autostrad w Polsce jest bezpłatne.
Polecamy również:
Darmowe autostrady w Polsce – gdzie nie trzeba płacić za przejazd?
