Sieć dróg w Polsce stale się rozrasta. Warto pamiętać, jakie ograniczenia prędkości obowiązują na autostradach i drogach ekspresowych oraz jakie jeszcze przepisy na nich obowiązują.
Wpływ na obowiązujące na danym odcinku drogi ma wiele czynników. Kluczowe to typ drogi oraz rodzaj pojazdu. GDDKiA przypomina, że czasem o wprowadzeniu nietypowe ograniczenia prędkości decydują kwestie bezpieczeństwa ruchu, uwarunkowania techniczne drogi czy też zapisy decyzji środowiskowej.
Kodeks drogowy stanowi, że w Polsce na drogach najwyżej klasy, a więc autostradach i drogach ograniczenia prędkości dla samochodów osobowych, motocykli i pojazdów ciężarowych o masie całkowitej do 3,5 t wynoszą odpowiednio odpowiednio:
- 140 km/h – na autostradzie
- 120 km/h – na dwujezdniowej drodze ekspresowej
- 100 km/h – na jednojezdniowej drodze ekspresowej
Z kolei limit dla pojazdów o DMC powyżej 3,5 t to:
- 80 km/h – na autostradzie i drodze ekspresowej.
Wyjątek przewidziano dla autobusów spełniających dodatkowe warunki techniczne określone w rozporządzeniu o warunkach technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia:
- 100 km/h – na autostradzie i drodze ekspresowej
Dodatkowe ograniczenia prędkości
Wyżej wymienione ograniczenia prędkości na autostradach i drogach ekspresowych to ogólne, ustawowe limity. GDDKiA wyjaśnia, że mimo ich obowiązywania, zarządca drogi może wprowadzić na wybranym odcinku autostrady lub drogi ekspresowej dodatkowe ograniczenie prędkości – w formie tradycyjnego znaku, świetlnego lub na tablicy pryzmatycznej. Stosowanie się do nich nie jest sugestią, ale obowiązkiem użytkowników danej drogi. Warto również dodać, że wbrew powszechnie panującemu przekonaniu, osoby jadące w z prędkością ok. 140 km/h po drodze ekspresowej nie mogą czuć się bezkarne – kontakt z załogą nieoznakowanego radiowozu może zakończyć się mandatem.
Wspomniane dodatkowe ograniczenia mogą wynikać np. z uwarunkowań technicznych trasy. W grudniu 2010 r. zwiększono dopuszczalne limity prędkości bez dostosowania do nich funkcjonujących czy budowanych właśnie odcinków dróg, które były projektowane dla obowiązujących poprzednio limitów. Stałe ograniczenie prędkości na odcinku autostrady lub drogi ekspresowej może wynikać z braku pasa awaryjnego czy odpowiedniej widoczności na zatrzymanie za sprawą nienormatywnego łuku drogi. Może być również związane z dużym natężeniem ruchu na danym odcinku i potrzebą zwiększenia bezpieczeństwa. Ograniczenie limitu prędkości może również zostać wprowadzone za sprawą pogorszenia stanu technicznego drogi, np. braku odpowiedniej szorstkości nawierzchni jezdni.
Redakcja poleca: Limity i ograniczenia prędkości w Europie. Jak szybko można jechać?
Kolejna kwestia to zapisy decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach i potrzeba ograniczenia emisji hałasu – takie rozwiązania spotykane są nie tylko w Polsce, szeroko korzystają z nich zarządcy dróg w Austrii i Niemczech. Na niższy limit prędkości na odcinkach dróg przebiegających w tunelu mają z kolei wpływ kwestie bezpieczeństwa oraz zapisy tzw. Dyrektywy tunelowej Unii Europejskiej. Krótkotrwałe ograniczenie prędkości może zostać wprowadzone za sprawą zabezpieczenia zdarzenia drogowego lub naprawy infrastruktury drogowej. Inne powody to roboty utrzymaniowe czy też np. przeglądu stanu trasy. W tym roku GDDKiA wprowadzała również ograniczenie prędkości za sprawą silnych wiatrów i w tym przypadku najczęściej wykorzystywała znaki zmiennej treści. Budowa nowych odcinków autostrad lub dróg ekspresowych także może wiązać się z czasowym ograniczeniem prędkości.
Kiedy trzeba jechać wolniej niż zezwala prawo
Niezależnie jaki limit prędkości obowiązuje na danym odcinku, kierowca jest obowiązany jechać z prędkością zapewniającą panowanie nad pojazdem. Z uwzględnieniem warunków, w jakich ruch się odbywa, a w szczególności: rzeźby terenu, stanu i widoczności drogi, stanu i ładunku pojazdu, warunków atmosferycznych i natężenia ruchu.
Kierujący pojazdem jest obowiązany:
- jechać z prędkością nieutrudniającą jazdy innym kierującym,
- hamować w sposób niepowodujący zagrożenia bezpieczeństwa ruchu lub jego utrudnienia,
- utrzymywać odstęp niezbędny do uniknięcia zderzenia w razie hamowania lub zatrzymania się poprzedzającego pojazdu.
Jadąc autostradą lub drogą ekspresową, kierujący pojazdem jest obowiązany zachować odstęp od poprzedzającego nie mniejszy niż połowa prędkości, czyli np. przy 100 km/h to minimum 50 metrów, przy 120 km/h – 60 m, a przy 140 km/h – 70 m. Przepisu tego nie stosuje się podczas manewru wyprzedzania.
W tunelach o długości przekraczającej 500 m, poza obszarem zabudowanym, kierowca pojazdu o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 t lub autobusu jest zobowiązany do utrzymania odległości nie mniejszej niż 50 m. Jeśli kieruje zespołem pojazdów lub pojazdem nie wymienionym wcześniej, odległość minimalna wynosi 80 m.
