Pojazd wolnobieżny. Czy to ciągnik rolniczy? Jakie trzeba mieć prawo jazdy?

Czy pojazd wolnobieżny to ciągnik rolniczy? Jakie uprawnienia trzeba mieć, aby nim jeździć? Dowiedz się więcej o przepisach dotyczących pojazdów wolnobieżnych.

Definicja pojazdu wolnobieżnego często przewija się na kursie na prawo jazdy – zazwyczaj na zajęciach teoretycznych lub podczas nauki do egzaminu. Zdobytej na temat pojazdów wolnobieżnych wiedzy nie należy jednak puszczać w niepamięć po zdobyciu prawa jazdy, gdyż wbrew pozorom są to pojazdy bardzo popularne na naszych drogach i w zasadzie każdy może w przyszłości zasiąść z ich sterami. Wtedy warto zdawać sobie sprawę z tego, czy na pojazdy wolnobieżne trzeba mieć prawo jazdy i czy mogą legalnie poruszać się po drogach publicznych. W naszym materiale zawarliśmy odpowiedzi na najważniejsze pytania dotyczące pojazdów wolnobieżnych. Co warto o nich wiedzieć?

Pojazd wolnobieżny – definicja w ustawie. Jakie musi spełnić wymagania?

Wyjaśnienie pojęcia „pojazd wolnobieżny” znajdziemy w art. 2 pkt 34 ustawy Prawo o ruchu drogowym. Według niej pojazd wolnobieżny to „pojazd silnikowy, którego konstrukcja ogranicza prędkość jazdy do 25 km/h, z wyłączeniem ciągnika rolniczego”. Nie zaliczają się do nich pojazdy samochodowe, które w tym dokumencie (w art. 2 pkt 33) mają odrębną definicję. W świetle prawa pojazd samochodowy to „pojazd silnikowy, którego konstrukcja umożliwia jazdę z prędkością przekraczającą 25 km/h; określenie to nie obejmuje ciągnika rolniczego”.

Czy ciągnik rolniczy jest pojazdem wolnobieżnym?

Analogicznie tak jak w przypadku pojazdu samochodowego, także w definicji pojazdu wolnobieżnego istnieje zapis rozróżniający go od ciągnika rolniczego. Zatem odpowiedź na pytanie, czy ciągnik rolniczy jest pojazdem wolnobieżnym, brzmi – nie.

Jakie to są pojazdy wolnobieżne?

Pomimo wyodrębnienia ciągników rolniczych, do grona pojazdów wolnobieżnych zalicza się mnóstwo pojazdów wykorzystywanych na placach budowy, w gospodarstwach rolnych czy w firmach przechowujących znaczne ilości towaru. Pojazdy wolnobieżne to m.in. urządzenia wykorzystywane w rolnictwie (takie jak kombajny, kosiarki, sadzarki, sieczkarnie, zgrabiarki, prasy), maszyny budowlane (koparki, walce, ładowarki, frezarki, spycharki, wiertnice, żurawie), pojazdy stosowane w leśnictwie (karczowniki, rębaki, wciągarki, harwestery, forwardery, harwerdery), ale też w transporcie (wózki bagażowe, widłowe, platformowe czy wysięgnikowe).

Pojazd wolnobieżny — Do pojazdów wolnobieżnych zalicza się wiele maszyn rolniczych oraz kombajny.

Czy pojazdem wolnobieżnym można poruszać się po drogach publicznych?

Według przepisów pojazd samochodowy, ciągnik rolniczy, motorower lub przyczepa jest dopuszczony do ruchu drogowego, jeśli posiada ważny dowód rejestracyjny lub pozwolenie czasowe. Dowodu rejestracyjnego (a co za tym idzie – tablic rejestracyjnych) nie musi mieć jednak pojazd wolnobieżny. Reguluje to art. 71 ust. 3 ustawy Prawo o ruchu drogowym, który odnosi się do ustępu pierwszego tego samego artykułu. Warunkiem dopuszczenia do ruchu pojazdu wolnobieżnego jest jednak spełnienie założeń nakładanym pojazdom w art. 66. Brzmi on następująco:

„Pojazd uczestniczący w ruchu ma być tak zbudowany, wyposażony i utrzymany, aby korzystanie z niego:

nie zagrażało bezpieczeństwu osób nim jadących lub innych uczestników ruchu, nie naruszało porządku ruchu na drodze i nie narażało kogokolwiek na szkodę;
nie zakłócało spokoju publicznego przez powodowanie hałasu przekraczającego poziom określony w przepisach szczegółowych;
nie powodowało wydzielania szkodliwych substancji w stopniu przekraczającym wielkości określone w przepisach szczegółowych;
nie powodowało niszczenia drogi;
zapewniało dostateczne pole widzenia kierowcy oraz łatwe, wygodne i pewne posługiwanie się urządzeniami do kierowania, hamowania, sygnalizacji i oświetlenia drogi przy równoczesnym jej obserwowaniu;
nie powodowało zakłóceń radioelektrycznych w stopniu przekraczającym wielkości określone w przepisach szczegółowych.”

Wobec tego pojazdami wolnobieżnymi można bez żadnych ograniczeń jeździć po drogach publicznych, ale uwaga – tylko na takich, gdzie są w stanie rozwinąć minimalną prędkość. Warto zdawać sobie sprawę, że na niektórych typach dróg jest ona większa niż maksymalna szybkość pojazdu wolnobieżnego. Mowa o autostradzie, na której minimalna prędkość wynosi 40 km/h. Dlatego też wjeżdżanie pojazdami wolnobieżnymi na autostrady jest zabronione.

Czy pojazd wolnobieżny musi być zarejestrowany?

Biorąc to wszystko pod uwagę, pojazdy wolnobieżne nie muszą być poddawane procesowi rejestracji, by mogły legalnie poruszać się po drogach publicznych. Wyjątek stanowią jedynie pojazdy wolnobieżne wchodzące w skład kolejki turystycznej – w świetle prawa muszą one być zarejestrowane (posiadać dowód rejestracyjny i tablice), by zostały dopuszczone do ruchu. W przypadku innych pojazdów wolnobieżnych trzeba jedynie pamiętać o wyposażeniu go w odblaskowy trójkąt dedykowany do tego typu pojazdów oraz w tabliczkę z danymi jego właściciela.

Czy trzeba mieć prawo jazdy na pojazd wolnobieżny?

W Polsce nie ma kategorii prawa jazdy uprawniającej do kierowania wyłącznie pojazdami wolnobieżnymi. Uprawnienia na takie pojazdy trzeba jednak mieć. Jakie? Do jeżdżenia pojazdami wolnobieżnymi wystarczy jakakolwiek kategoria prawa jazdy, która na liście pojazdów uprawnionych do kierowania ma również pojazdy wolnobieżne. Zawiera je w sobie już standardowa kategoria B, ale pojazdami wolnobieżnymi (w tym z podłączoną z lekką przyczepą) można kierować także mając prawo jazdy kat. C, C1, D, D1 lub T. Chcąc rozszerzyć uprawnienia o możliwość prowadzenia pojazdu wolnobieżnego z cięższą przyczepą (o DMC powyżej 750 kg), trzeba wyrobić prawo jazdy kategorii B+E, C+E, C1+E, D+E lub D1+E.