PoradyPoradyZautomatyzowane skrzynie biegów: jak działają? Co się w nich psuje?

Zautomatyzowane skrzynie biegów: jak działają? Co się w nich psuje?

Skrzynia zautomatyzowana stanowi swego rodzaju połączenie przekładni manualnej i automatycznej. Wyjaśniamy zasadę jej działania i przedstawiamy najczęstsze awarie półautomatycznej skrzyni biegów.

W samochodach sprzedawanych w Polsce najczęściej spotyka się tradycyjne, manualne skrzynie biegów. Pomimo, że mają wielu zwolenników, to stopniowo ustępują miejsca przekładniom automatycznym. Te zostały już udoskonalone do tego stopnia, że ich działanie praktycznie nie wpływa na spalanie i osiągi samochodu. Najpopularniejsze skrzynie automatyczne dzielimy na przekładnie z hydrokinetycznymi przetwornikami momentu obrotowego i skrzynie dwusprzęgłowe, np. DSG koncernu VAG.

Budowa skrzyni półautomatycznej

Oprócz tego występują również przekładnie bezstopniowe i zautomatyzowane. Te ostatnie uchodzą za najtańsze w produkcji. Przeważnie znajdują zastosowanie w tanich, miejskich autach, choć są wyjątki, np. starsze (ok. 15-letnie) modele BMW. Skrzynie zautomatyzowane to tak naprawdę przekładnie manualne wyposażone w siłowniki odpowiadające za sterowanie sprzęgłem i wybieranie biegów. Ich pracą z kolei zarządza układ elektryczny lub hydrauliczny (panuje w nim ciśnienie sięgające kilkudziesięciu barów). Ten typ skrzyni umożliwia zmianę przełożeń w sposób automatyczny lub manualny przy użyciu tradycyjnego lewarka lub łopatek przy kierownicy.

Tarcza sprzęgła
Osprzęt skrzyni zautomatyzowanej nie jest w stanie zmieniać biegów tak jak kierowca. Najczęściej cierpią na tym tarcze sprzęgłowe. Na szczęście kosztują tyle, co elementy do skrzyń manualnych.

Charakterystyka pracy zautomatyzowanej skrzyni biegów

Wielu kierowców narzeka na charakterystykę pracy zautomatyzowanych przekładni. Elektronika sterująca skrzynią zwykle nie jest w stanie odzwierciedlić stylu jazdy przeciętnego kierowcy, w związku z czym szarpie samochodem, niepotrzebnie redukuje przełożenia i zmienia je bardzo wolno. To nie tylko źle wpływa na komfort jazdy, ale i obniża trwałość m.in. sprzęgła i samej przekładni.

Jak jeździć samochodem z zautomatyzowaną skrzynią biegów?

Skrzynie zautomatyzowane 02
Ograniczona popularność samochodów ze skrzyniami półautomatycznymi może rodzić problemy z dostępnością niektórych części osprzętu. Jeśli uda się znaleźć, zwykle kosztują niemało.

Przede wszystkim należy unikać gwałtownego wciskania pedału gazu – skrzynia przekazuje moment obrotowy na koła ze sporym opóźnieniem, w związku z czym auto najpierw nagle zwolni, by po chwili mocno szarpnąć, już na niższym biegu. Aby zachować względną płynność działania skrzyni, przed przewidywaną zmianą przełożenia trzeba zmniejszyć nacisk na pedał gazu. Gorzej, jeśli przyjdzie nam wykonać manewr parkingowy, tj. wykonywany na półsprzęgle. Wtedy z kolei trzeba zdecydowanie operować gazem, by uniknąć przyspieszonego zużycia tarczy sprzęgła. Niektóre skrzynie wyposażono w tzw. procedurę startową (launch control), czyli agresywne ruszenie z wysokich obrotów. Ograniczenie korzystania z tej efektownej funkcji z pewnością przełoży się na resurs skrzyni.

Co może się zepsuć w skrzyni zautomatyzowanej?

Dość skomplikowany osprzęt zautomatyzowanej przekładni, a także nieumiejętne korzystanie z niej przez kierowców generuje wiele mniej lub bardziej poważnych (kosztownych) awarii. Należą do nich przede wszystkim:

  • zużycie tarczy sprzęgła. Siłowniki nie są w stanie operować sprzęgłem na tyle dobrze, jak robi to doświadczony kierowca. Najpierw auto rusza z opóźnieniem, później przestaje nabierać szybkości przy jednoczesnym wzroście obrotów silnika. Tarcze sprzęgieł przeważnie nie różnią się od tych stosowanych z skrzyniach manualnych.
  • problemy z elektroniką. Najczęściej zawodzą elektrozawory i sensory – komputery sterujące okazują się względnie trwałe. Skrzynie zautomatyzowane trzeba też kalibrować, czyli ustalić parametry obowiązujące np. podczas procesu zwalniania sprzęgła. Kalibrację należy wykonać po każdej wymianie tarczy sprzęgła. Kosztuje ok. 300-500 zł.
  • problemy z wysprzęglikiem. Jest to element odpowiadający za wywieranie nacisku w celu rozłączenia tarczy sprzęgła i umożliwienia zmiany biegu albo zatrzymania samochodu. Tłoczek wysprzęglika wraz z uszczelnieniami podlegają okresowemu zużyciu. Objawy? Wycieki płynu, zaolejenie tarczy sprzęgła, brak możliwości włączenia biegu. Wysprzęglik można zregenerować (400-600 zł) lub kupić nowy (od kilkuset do kilku tysięcy złotych).
  • awarie pompy hydraulicznej. Za działanie skrzyni odpowiada układ elektromechaniczny lub elektrohydrauliczny, stosowany m.in. w Alfach Romeo, BMW, Fiatach. Z czasem trzeba się nastawić na wymianę akumulatora ciśnienia (400-700 zł) lub całej pompy (kilka tys. zł za używaną do BMW).
  • wycieki płynu hydraulicznego. W skrzyniach z układem elektrohydraulicznym poziom płynu w zbiorniczku wyrównawczym powinien wynosić powyżej minimum. Z kolei w przekładniach ze sterowaniem elektromechanicznym może dojść do rozszczelnienia i zapowietrzenia układu hydraulicznego między modułem sterującym z pompą a wysprzęglikiem. Usterkę sygnalizują komunikaty na desce rozdzielczej.
  • wycieki oleju ze skrzyni biegów. Problem dotyczy każdego rodzaju przekładni samochodowej.

W jakich samochodach stosowano skrzynie zautomatyzowane?

Na koniec przedstawiamy zestawienie modeli, w których oferowano możliwość połączenia silnika ze skrzynią zautomatyzowaną. Pamiętajmy, że w niektórych autach (np. BMW E46, Opel Corsa), oprócz przekładni manualnej i zautomatyzowanej, montowano również klasyczne „automaty”.

MarkaNazwa skrzyniModele
Alfa RomeoSelespeedAlfa Romeo 147, Alfa Romeo 156, Alfa Romeo 159, Alfa Romeo GT, Alfa Romeo Brera, Alfa Romeo Spider
BMWSMG/SSGBMW serii 3 (E36, E36), BMW serii 5 (E60), BMW serii 6 (E63), BMW Z4 (E85)
CitroenSensoDrive/EGSCitroen C2, Citroen C3 I/II, Citroen C4 I/II, Citroen C4 Picasso I/II
FiatSelespeed/DualogicFiat 500, Fiat Panda II/III, Fiat Punto III, Fiat Idea, Fiat Stilo, Fiat 500L, Fiat Bravo II
FordDurashift-ESTFord Fiesta VI, Ford Fusion, Ford Transit
HondaI-ShiftHonda Jazz II, Honda Civic VIII
Mitsubishi AllshiftMitsubishi Colt VI
OpelEasytronicOpel Corsa C/D/E, Opel Meriva A, Opel Astra H, Opel Vectra C, Opel Tigra B
Peugeot2-Tronic/ETGPeugeot 107, Peugeot 108, Peugeot 1007, Peugeot 208, Peugeot 2008, Peugeot 308, Peugeot 3008, Peugeot 5008
RenaultQuickShiftRenault Twingo, Renault Modus, Renault Clio III, Renault Trafic, Renault Master
ToyotaMMTToyota Aygo, Toyota Yaris, Toyota Auris, Toyota Corolla, Toyota Corolla Verso
Grupa Volkswagen AGASGVolkswagen Up!, Skoda Citigo, Seat Mii
Nie przegap najnowszych artykułów! Obserwuj Wybór Kierowców na FACEBOOKU

1 KOMENTARZ

  1. Zmieniając biegi w skrzyni manualnej nie ciśnie się gazu jak w automacie tylko popuszcza się gaz dostosowując obroty – analogicznie w easytronicu. Zmianę biegu poprzedza się popuszczeniem gazu, nie jest to komfortowa skrzynia, brak jej kultury jazdy ale idzie nią płynnie jeździć. Zmianę biegu idzie „kontrolować” obrotami i gazem.

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj

NEWSY
Polecane
Wybór redakcji