Polskie prawo wyróżnia urządzenia transportu osobistego, jednak wiele osób nie wie dokładnie, czym jest UTO. Rozwiewamy wszelkie wątpliwości na ten temat.
W ostatnich latach na ulicach pojawiło się wiele różnego rodzaju urządzeń służących do przemieszczania się. Mowa przede wszystkim o hulajnogach elektrycznych, ale i deskorolkach, monocyklach i tzw. hoverboardach czy segwayach. W dużych miastach stały się nawet realną alternatywą dla samochodów, komunikacji miejskiej i rowerów, gdyż zajmują o wiele mniej miejsca (w domu i na ulicy) i są wystarczająco szybkie. Wskutek rosnącej popularności tego typu urządzeń należało zmienić przepisy dotyczące ich użytkowania na drogach. W ramach nowelizacji ustawy Prawo o ruchu drogowym z 2021 roku wyróżniono trzy nowe pojęcia:
- urządzenie transportu osobistego (UTO);
- urządzenie wspomagające ruch (UWR);
- hulajnoga elektryczna.
Choć każdy z tych terminów oznacza co innego i tyczy się osobnych urządzeń, ich rozróżnienie wielu osobom sprawia kłopot – dość powiedzieć, że niektórzy wrzucają UTO, UWR i hulajnogi elektryczne „do jednego wora”. A to błędne myślenie, gdyż w rzeczywistości dla tych pojazdów obowiązują inne przepisy. W tym materiale skupimy się na urządzeniach transportu osobistego. Czym jest UTO i czy zaliczają się do nich hulajnogi i rowery elektryczne? Kto może jeździć UTO?
Urządzenie transportu osobistego (UTO) – przepisy
Definicję urządzenia transportu osobistego znajdziemy w art. 47c ustawy Prawo o ruchu drogowym. Według niej jest to pojazd napędzany elektrycznie, z wyłączeniem hulajnogi elektrycznej, bez siedzenia i pedałów, konstrukcyjnie przeznaczony do poruszania się wyłącznie przez kierującego znajdującego się na tym pojeździe. Nie można go przy tym mylić z urządzeniem wspomagającym ruch (UWR), bowiem jego definicję określa art. 18a niniejszej ustawy. Wg niej jest to urządzenie lub sprzęt sportowo-rekreacyjny, przeznaczone do poruszania się osoby w pozycji stojącej, napędzane siłą mięśni.
Czy hulajnoga to UTO?
Biorąc pod uwagę przepisy, do urządzeń transportu osobistego nie można zaliczyć hulajnóg – zarówno tradycyjnych, jak i elektrycznych. Te pierwsze są bowiem typowymi urządzeniami wspomagającymi ruch, natomiast hulajnoga elektryczna ma nawet swoją odrębną definicję. Wg przepisów jest to pojazd napędzany elektrycznie, dwuosiowy, z kierownicą, bez siedzenia i pedałów, konstrukcyjnie przeznaczony do poruszania się wyłącznie przez kierującego znajdującego się na tym pojeździe (art. 47b, Prawo o ruchu drogowym).
Czy rower to UTO?
Analogicznie jak w przypadku hulajnogi, urządzeniem transportu osobistego nie jest także rower, gdyż także on jest dokładnie wyszczególniony w przepisach. Zatem rower to pojazd o szerokości nieprzekraczającej 0,9 m poruszany siłą mięśni osoby jadącej tym pojazdem; rower może być wyposażony w uruchamiany naciskiem na pedały pomocniczy napęd elektryczny zasilany prądem o napięciu nie wyższym niż 48 V o znamionowej mocy ciągłej nie większej niż 250 W, którego moc wyjściowa zmniejsza się stopniowo i spada do zera po przekroczeniu prędkości 25 km/h. (art. 47, Prawo ruchu drogowym).
Co zalicza się do UTO?
Urządzeniami transportu osobistego można wobec tego określić wszelkie inne pojazdy niż rowery i hulajnogi elektryczne, ale napędzane silnikiem elektrycznym. Biorąc dodatkowo pod uwagę, że UTO nie może mieć siedzenia i pedałów, do tego typu pojazdów zaliczymy przede wszystkim tzw. hoverboardy, urządzenia samobalansujące (tzw. segway) i elektryczne deskorolki, rolki/wrotki oraz monocykle. Wybór tego typu urządzeń jest zatem dość spory, choć nie każdemu może przypaść do gustu sposób wprawiania w ruch niektórych UTO.
Kto może jeździć UTO?
Na urządzenia transportu osobistego, w przeciwieństwie do urządzeń wspomagających ruch, trzeba mieć uprawnienia. Z ich posiadania zwolnione są tylko osoby pełnoletnie. Młodsze (od 10 do 18 lat) muszą mieć przynajmniej kartę rowerową, choć odpowiednie będzie również prawo jazdy kat. AM, A1, B1 lub T. Dzieci młodsze niż 10 lat nie mogą jeździć pojazdami typu UTO po drogach publicznych, nawet pod opieką osoby dorosłej. Prawo dopuszcza jedynie możliwość kierowania urządzeniem transportu osobistego przez dziecko młodsze niż 10 lat w strefie zamieszkania, pod warunkiem że opiekuje się nim ktoś dorosły.
Gdzie można jeździć urządzeniem transportu osobistego?
Przepisy zezwalają kierującym UTO na korzystanie z drogi dla rowerów lub drogi dla pieszych i rowerów, jeśli jest wyznaczona w kierunku, w którym kierujący zamierza on pojechać lub skręcić. Gdy takowych dróg brakuje, urządzeniami transportu osobistego można wjechać na drogę dla pieszych. Poruszając się tam nie można jednak utrudniać ruchu pieszych, a kierujący musi ustępować im pierwszeństwa oraz jechać z prędkością zbliżoną do prędkości pieszego.
Urządzeniem transportu osobistego nie można poruszać się po jezdni, chyba że wyznaczono na niej przejazd dla rowerów. Zabronione jest też przejeżdżanie UTO przez przejścia dla pieszych (należy z niego zejść i przeprowadzić/przenieść urządzenie). Poza tym kierujący UTO nie może ciągnąć/holować innego pojazdu, przewozić nim drugiej osoby/zwierzęcia/ładunku i czepiać się pojazdów na drodze. Naturalnie niedopuszczalne jest również kierowanie urządzeniem transportu osobistego pod wpływem alkoholu.
Polecamy również:
Więcej na temat przepisów dotyczących hulajnóg elektrycznych
Aktualny taryfikator mandatów za wykroczenia na hulajnodze elektrycznej
