Szukając oszczędności, niektórzy użytkownicy aut rozważają wymianę jednej opony lub ogumienia tylko na jednej osi auta. Czy różne opony na osiach dobrze wpływają na bezpieczeństwo?
Producenci nowych aut nieustannie chwalą się ogromnymi rozmiarami felg, jakie montują w swoich samochodach. Trudno się nie zgodzić, że duże koło znacznie podnosi atrakcyjność konkretnego auta i dodaje mu „zadziorności”: z okazałą felgą doskonale prezentuje się nawet tani, miejski model. Kupno kół o dużym rozmiarze zawsze wiąże się jednak z wydatkami, i to nie tylko w postaci dopłacenia do nich w salonie. Użytkownik musi później pamiętać o tym, że na wielkie felgi muszą być założone równie pokaźne opony. Jeśli planujemy jeździć samochodem dłużej niż kilka lat, to właśnie na nas spadnie w przyszłości obowiązek kupna nowych opon. Ogumienie w ostatnich latach wyraźnie podrożało, dlatego wcale nie dziwi fakt, że kierowcy szukają oszczędności w tym zakresie.
Niższe wydatki na oponach najprościej można uzyskać, wybierając po prostu komplet ogumienia z niższej półki cenowej, a co za tym idzie – mniej renomowanego producenta. Niektórzy wolą jednak pozostać przy firmach produkujących dobre opony, i dlatego decydują się na wymianę pojedynczych opon lub tylko dwóch, założonych na jednej osi samochodu. Zostawiają tym samym ogumienie, które ich zdaniem prezentuje się najlepiej i posłuży jeszcze kilka sezonów, a najbardziej zużyte opony ustępują miejsca innym – nowym lub mającym mniej lat albo mniej zużyty bieżnik. Czy takie łączenie opon nie jest ryzykownym posunięciem? Czy różne opony na osi (lub osiach) są dopuszczalne przez polskie przepisy? Przyjrzyjmy się temu zagadnieniu.
Różne opony na osiach. Czy warto założyć inne opony na przód i inne na tył?
Przepisy są przychylne kierowcom chcących założyć inne opony na przednią i tylną oś pojazdu. Dopuszczają bowiem taką możliwość, chociaż pod warunkiem spełnienia określonych wymogów. Według prawa, na jednej osi samochodu muszą znajdować się opony mające takie same takie elementy konstrukcyjne jak rozmiar (wysokość profilu, wymiar obręczy, szerokość opony), indeksy nośności i prędkości i wzór bieżnika. Ponadto nie mogą występować znaczne odchylenia w zakresie głębokości bieżnika. Różnica może wynosić maksymalnie 2 mm, co oznacza, że z nową oponą (mającą zazwyczaj bieżnik o głębokości 8 mm) może na jednej osi znajdować się opona mająca jeszcze 6 mm bieżnika. Przypominamy, że dopuszczalna przez polskie prawo minimalna głębokość bieżnika w oponie wynosi 1,4 mm. Warto też dopilnować, by na jednej osi znajdowało się identyczne ogumienie (tego samego producenta, ten sam model).
Wobec tego nie trzeba się martwić o to, że za inne opony na przedniej i tylnej osi auta dostaniemy mandat lub czekają nas inne przykre konsekwencje prawne. Różne opony na osiach samochodu są dopuszczalne przez przepisy, niemniej nie warto w tej kwestii „przedobrzyć” lub wykorzystywać łaskawość przepisów do zakładania na drugiej osi niższych/wyższych opon lub o różnym stopniu zużycia. Wyjątkiem jest oczywiście dopuszczenie możliwości założenia innych opon przez producenta samochodu (może to mieć miejsce np. w autach sportowych) oraz skorzystanie z zapasowego koła dojazdowego, które jest znacznie mniejsze i węższe od standardowego koła pojazdu.
Dla własnego bezpieczeństwa, lepiej nie mieszać pomiędzy osiami opon letnich i zimowych. Nie jest tajemnicą, że te typy ogumienia sporo się od siebie różnią pod względem konstrukcji i użytych materiałów, a najlepsze efekty osiągają tylko wtedy, gdy znajdują się na aucie w komplecie. Samochód np. z dwiema oponami zimowymi i dwiema letnimi najprawdopodobniej będzie nieprzewidywalnie się prowadził i zacznie generować rozmaite błędy, związane np. z czujnikami systemów bezpieczeństwa (ABS, ESP i innych). Odradzamy także stosowanie w jednym aucie opon run flat i tradycyjnych.
Różne opony na osi. Czy można wymienić jedną oponę?
Biorąc pod uwagę wcześniej przytoczone przepisy, kierowcy mogą pozwolić sobie na nieco swobody w doborze opon na różne osie samochodu. Jeśli zamierzają zamieniać ogumienie na tej samej osi (czy przedniej, czy tylnej), muszą dopilnować, by opony spełniły wszystkie wymienione powyżej warunki. Na jednej osi muszą się zatem znajdować opony identycznej marki (i modelu), z takimi samymi parametrami nośności i prędkości oraz o podobnym stopniu zużycia bieżnika. Niedopuszczalne (a nie tylko niezalecane) jest montowanie na jednej osi opony letniej i zimowej lub np. opony letniej/zimowej oraz wielosezonowej, a także „mieszanie” ze sobą opon zwykłych i run flat. Nie można sobie też pozwolić na jakiekolwiek odchylenia w zakresie rozmiaru opon tej samej osi.
Wobec tego odpowiedź na pytanie, czy w samochodzie można wymienić jedną oponę, brzmi – tak, niemniej wiąże się z koniecznością poszukania niemalże dokładnie takiego samego ogumienia w podobnym stopniu zużycia. Oczywiście powyższe wymogi nie dotyczą awaryjnego zastosowania koła dojazdowego.
Dwie różne opony na jednej osi. Czym to grozi?
Jeśli samochód porusza się na oponach o różnym stopniu zużycia, mających za sobą różne przebiegi lub przeznaczone do różnych warunków eksploatacji (np. zimowe z letnimi), w zasadzie trudno oszacować, w jaki sposób zachowa się w momencie wystąpienia awaryjnej sytuacji na drodze. Niewykluczone, że przez różne opony o wiele łatwiej utracimy nad nim panowanie, szczególnie podczas opadów śniegu lub deszczu. Trzeba też liczyć się z problemami w działaniu systemów bezpieczeństwa lub ich całkowitym wyłączeniem (o czym powinny poinformować stosowne komunikaty na desce rozdzielczej.
Założenie innych opon niż rekomendowane może też negatywnie wpłynąć na kondycję „mechaniki” samochodu. Gdy na osi znajdzie się cięższa opona niż dotychczas, w dłuższej perspektywie doprowadzi ona do szybszego zużycia zawieszenia i elementów układu przeniesienia napędu. Niewykluczone, że różne opony na osi skrócą żywotność hamulców. Jeśli po ich zamontowaniu nie skorygujemy geometrii kół, najprawdopodobniej po niedługim czasie opony same ulegną uszkodzeniu (np. nierównomiernie zetrze się ich bieżnik).
