Awaria przegubu to dość powszechna usterka w samochodach. Jakie są objawy uszkodzonego przegubu wewnętrznego i zewnętrznego? Na szczęście są charakterystyczne.
Posiadanie samochodu, jak drogi i dopracowany by on nie był, zawsze będzie wiązało się z ponoszeniem wydatków na naprawy. Oczywiście rynek dzieli się na auta awaryjne (z wadami fabrycznymi) oraz bezawaryjne, niemniej także w przypadku tych drugich trzeba nastawić się na fakt, że będzie on generował koszty napraw. Z reguły dużo mniejsze, ale jednak. Wynika to rzecz jasna z na ogół skomplikowanej budowy samochodu, opierającej się o użycie mnóstwa kooperujących ze sobą podzespołów. Często pracują one pod ogromnymi obciążeniami lub w niezwykle trudnych warunkach pod względem temperatury, dlatego nie sposób określić ich trwałości mianem dożywotniej.
Jednymi z takich elementów auta są przeguby napędowe. Zazwyczaj bardzo późno dają o sobie znać użytkownikom – do tego stopnia, że jak ktoś często zmienia samochody, to w ogóle „nie dotyka się” do przegubów. Jeśli jednak ktoś jeździ autem ze sporym przebiegiem, awarii przegubu nie sposób wykluczyć. Czasami występuje ona wcześniej, ale to już przeważnie pokłosie nieodpowiedniej eksploatacji samochodu przez kierującego lub wątpliwej jakości użytego zamiennika. Czym właściwie jest przegub napędowy i jakie są objawy jego usterki?
Przegub napędowy (wewnętrzny i zewnętrzny). Co to takiego?
Najprościej mówiąc, przeguby łączą skrzynię biegów z kołami samochodu. A właściwie po części łączą, bo znajdują się po obydwu stronach odpowiedzialnej za to półosi napędowej. Z jednej strony przegub jest osadzony między skrzynią biegów a półosią (jest to przegub wewnętrzny), a z drugiej – między półosią a piastą koła (przegub zewnętrzny). Dzięki przegubom możliwe jest przenoszenie momentu obrotowego na koła napędzanej osi przy odpowiednim dostosowaniu układu do uginania się i innych manewrów wynikających z pracy zawieszenia i układu kierowniczego. Przeguby są standardowym elementem tzw. niezależnego zawieszenia samochodu, czyli takiego, w którym koła jednej osi nie są ze sobą bezpośrednio połączone, a mają swój osobno funkcjonujący układ.
Dlaczego przeguby się psują?
Jako że przeguby montowane są na osi z kołami wprawiającymi samochód w ruch, pracują one zawsze, gdy on się porusza – a nawet gdy stoi, gdyż musi wtedy „znosić” ciężar auta w spoczynku. Z uwagi na ich umieszczenie pod spodem, są bardzo wrażliwe na warunki atmosferyczne i rodzaj nawierzchni. Konstrukcja przegubów w pewnym sensie zabezpiecza je przed działaniem wilgoci lub kontaktem z zanieczyszczeniami typu piasek, woda, błoto lub kurz. Nieustannie pracują one w smarze i są przykryte specjalnymi ochronnymi osłonami (tzw. manszetami). Jak to jednak bywa, zarówno przeguby, jak i powiązane z nimi elementy w końcu się „poddają” i następuje konieczność wymiany. Często odpowiadają za to uszkodzone osłony, przez które do przegubów dostał się brud. Nie można też wykluczać naturalnego zużycia eksploatacyjnego przegubów i dotyczy to zarówno przegubów zewnętrznych, jak i wewnętrznych.
Przegub wewnętrzny – objawy awarii
Obydwa przeguby zazwyczaj dają inne symptomy pozwalające na szybką diagnozę problemu. Uszkodzony przegub wewnętrzny przeważnie objawia się wyczuwalnymi na kierownicy wibracjami, które mogą się też przenosić na nadwozie samochodu. Co istotne, występują one zarówno podczas jazdy na stałych obrotach, jak i w momencie przyspieszania (nawet na prostej drodze) i ustają po wrzuceniu luzu. Awaria przegubu wewnętrznego daje jeszcze o sobie znać stukami lub innymi metalicznymi odgłosami. Warto zdawać sobie sprawę, że przeguby wewnętrzne często wytrzymują znacznie większe przebiegi od przegubów zewnętrznych.
Przegub zewnętrzny – objawy awarii
Usterki przegubów przeważnie dotyczą tych przy kole napędowym auta, czyli przegubów zewnętrznych. W ich przypadku awarię sygnalizują postukiwania lub terkotanie w momencie gdy samochód ma skręcone koła. W początkowej fazie słychać je tylko przy naprawdę mocnym skręceniu kierownicą, ale później dają o sobie znać już na każdym zakręcie. Niepokojące hałasy pojawiają się także na progach zwalniających i podczas wjeżdżania na krawężnik.
Wymiana przegubu – cena. Czy można samemu wymienić przegub w aucie?
Objawów świadczących o awarii przegubu nie wolno lekceważyć. Po pierwsze, będą one tylko narastać i w pewnym momencie zwyczajnie pogorszą komfort jazdy. Po drugie, uszkodzony przegub w końcu źle wpłynie na bezpieczeństwo podróżowania, powodując trudności z ruszaniem i skręcaniem. W skrajnych przypadkach może się nawet całkowicie rozpaść i wtedy auto staje się niezdatne do jazdy. Inna sprawa, że awaria przegubu negatywnie przełoży się także na kondycję elementów zawieszenia i układu kierowniczego auta.
Dlatego zepsuty przegub należy jak najszybciej wymienić – nie praktykuje się napraw tych podzespołów. W niektórych samochodach można to bez problemu zrobić, jednak w innych jest to niemożliwe i trzeba np. wymienić całą półoś. Tak czy inaczej, operacja wymiany przegubu napędowego w samochodzie nie jest prosta. Wymaga zdjęcia koła i rozebrania elementów układu hamulcowego, zawieszenia i piast. Nie każdy poradzi sobie z takim wyzwaniem, poza tym może ono wymagać użycia specjalistycznych narzędzi. Na szczęście koszt wymiany przegubu w warsztacie nie jest szczególnie wysoki – wynosi ok. 200-300 zł od jednego przegubu.
Jak zwiększyć trwałość przegubów w aucie?
Awarii przegubów można zapobiec, np. zapobiegawczo doglądając je pod kątem wycieków lub uszkodzeń osłon, przez które mogą się do nich przedostawać zanieczyszczenia. Jeśli w porę wychwycimy problem i wymienimy manszety, uchronimy przeguby przed dalszym postępowaniem usterek. Poza tym warto używać auta z rozwagą, tj. unikać gwałtownego ruszania (zwłaszcza na skręconych kołach) i porzucić agresywny styl jazdy.
