Łożysko koła prędzej czy później będzie wymagało wymiany. Po jakich objawach poznać usterkę łożyska w kole samochodu?
Przed niektórymi awariami nie sposób uciec. Wystąpią one prędzej czy później, gdyż podzespoły samochodu nie mają nieograniczonej żywotności. Nawet jeśli będziemy maksymalnie „oszczędzać” auto i pieczołowicie o nie dbać, pewne elementy po prostu zepsują się w wyniku naturalnego zużycia eksploatacyjnego. Jednym z takich podzespołów jest łożysko koła. Dlaczego ulega ono uszkodzeniu i kiedy można spodziewać się konieczności wymiany? Jakie są objawy uszkodzonego łożyska w kole? Przyjrzyjmy się tej kwestii.
Łożysko koła. Za co odpowiada w samochodzie?
Główny zadaniem łożyska (nie tylko łożyska w kole) jest zapewnienie możliwie jak najniższych oporów toczenia podczas obrotu osadzonego na nim podzespołu. W przypadku łożyska koła mowa oczywiście o kole samochodu: napotkanie jakiegokolwiek oporu w poruszaniu się diametralnie przekładałoby się na osiągi auta i jego zużycie paliwa. Dzięki łożyskom koła pojazdu swobodnie się obracają, a przynajmniej powinny, gdy wszystko działa prawidłowo. Minimalizowane są tym samym straty energii potrzebnej do wprawienia w ruch pojazdu.
Łożysko często stanowi element wchodzący w skład piasty koła. Może być z nią zintegrowane na stałe lub montowane osobno, stąd trzeba wziąć pod uwagę fakt, że awaria łożyska w kole może wymagać nie tyle wymiany samego tego elementu, co całej piasty. Z reguły w autach spotyka się łożyska stożkowe lub kulkowe. Nie wymagają one od użytkownika jakiejkolwiek ingerencji, gdyż pracują w smarze dającym właściwy poślizg i tym samym mają na długo zapewnione korzystne warunki pracy. Przed przedostawaniem się do łożyska zanieczyszczeń chronią z kolei gumowe uszczelki.
Uszkodzone łożysko koła. Dlaczego dochodzi do awarii?
Istnieje bardzo dużo przyczyn usterek łożysk w kołach. Pierwszą, a zarazem kluczową, jest naturalne zużycie tych elementów – pracują bowiem pod dużymi obciążeniami, nierzadko w wysokich temperaturach i, co najistotniejsze, zawsze wtedy, gdy samochód się porusza. W efekcie łożyska kół prędzej czy później same z siebie będą wymagać wymiany. W optymalnych warunkach powinny „wytrzymać” ok. 100-150 tys. km, jednak w przypadku łożysk z formie tańszych zamienników można spodziewać się nieco gorszej żywotności. Warto podkreślić, że w wielu współczesnych autach zazwyczaj dłużej pracują łożyska kół tylnej osi: nie są tak narażone na przeciążenia jak te w przedniej, napędzanej osi, stąd do tylnych łożysk zwykle nie trzeba tak często „zaglądać”.
Istnieje jednak wiele przyczyn obniżających trwałość łożysk kół, wynikających z winy użytkownika samochodu lub błędów popełnianych podczas wymiany tych elementów. Łożyska w kołach „nie lubią” jakichkolwiek form szybkiej jazdy (zwłaszcza w zakrętach) czy driftu. Ich żywotność skracają nieprawidłowo dobrane felgi (za duże lub z nieodpowiednimi dystansami). Często wymagają one interwencji w samochodach z powypadkową przeszłością, użytkowanych na kiepskich jakościowo drogach (wystarczy raz wjechać w okazałą dziurę, by na dobre uszkodzić łożysko) lub często eksploatowanych pod dużym obciążeniem. Winę za usterkę czasami ponosi warsztat, który nieprawidłowo nabił łożysko na piastę (nie wszystkie placówki dysponują odpowiednim sprzętem). Na kondycję łożysk w kołach często wpływają usterki układu hamulcowego (szczególnie ich przegrzewanie się) oraz uszkodzenia mechaniczne, np. zerwanie gumowych zabezpieczeń (wtedy do łożysk przedostaje się m.in. piasek i inne brudy).
Łożysko koła – objawy. Po czym poznać zużyte łożysko w kole?
Bardzo charakterystycznym objawem świadczącym o wyeksploatowaniu łożyska jest hałas dochodzący z okolic koła. Przeważnie ma on formę przeciągłego „buczenia”, które narasta wraz ze zwiększaniem prędkości. Niepożądany dźwięk początkowo nie irytuje kierowcy, ale z czasem narasta do takiego stopnia, że nie jest w stanie zagłuszyć go nawet radio. Czasami uszkodzone łożysko wydaje piski, a gdy już jest skrajnie uszkodzone – zaczyna grzechotać. Istnieje też prawdopodobieństwo, że najpierw będzie ono hałasować tylko w niektórych sytuacjach, np. przy skręcaniu w którąś stronę albo tylko przez pierwsze chwile po ruszeniu. Później kierowca słyszy łożysko już nawet podczas jazdy na wprost.
Uszkodzone łożysko koła może także dawać szereg innych objawów, z tym że trudno je jednoznacznie utożsamiać z tego rodzaju usterką – na dobrą sprawę często zwiastują one awarię którejś z części zawieszenia lub układu jezdnego. Samochód z zepsutym łożyskiem koła może bowiem ściągać na boki (w tą stronę, po której znajduje się niesprawne łożysko), kierowca często odczuwa przy tym znaczne pogorszenie właściwości jezdnych, a także poszarpywanie kierownicy lub jej wyraźne wibracje.
Zużyte łożysko w kole. Dlaczego nie można ignorować objawów?
Łożysko koła na szczęście zalicza się do grona podzespołów dających wyraźne objawy usterki, stąd kierowcy najprawdopodobniej w końcu zlecą jego wymianę. Nie warto tego odkładać, gdyż symptomy będą się tylko nasilać i w końcu doprowadzą do niebezpiecznej sytuacji. Skrajnie wyeksploatowane łożysko może stać się przyczyną całkowitego zablokowania koła i tym samym do nagłej utraty kontroli nad pojazdem. W niektórych przypadkach bagatelizowanie usterki skończyło się nawet oderwaniem koła od samochodu.
Wymiana łożyska w kole. O tym warto wiedzieć
Łożyska kół zawsze wymienia się parami, co może nieco podnieść koszty naprawy w przypadku elementów zintegrowanych z piastami lub z piastami i zwrotnicami (często z zainstalowanymi czujnikami systemów bezpieczeństwa lub ciśnienia w oponach). W niektórych autach można je jednak wymienić osobno. Wtedy warto znaleźć warsztat dysponujący sprzętem do prawidłowego usuwania i osadzania nowych łożysk. Lepiej zrezygnować z tańszych praktyk nabijania łożysk młotkiem albo przy użyciu imadła – niewykluczone, że nieprawidłowo zainstalowane łożysko niedługo znów zacznie generować problemy.
