Jazda z przyczepą wymaga od kierowcy dodatkowych umiejętności. Jak jeździć z przyczepą, by nie stwarzać zagrożenia i nic nie uszkodzić?
Przywilej kierowania samochodem z przyczepą dotyczy nie tylko kierowców posiadających prawo jazdy kategorii B+E, ale i tych mających „zwykłe” prawo jazdy B. Co prawda narzucone są im pewne ograniczenia dotyczące wagi ciągniętych przyczep, ale w praktyce wystarczają one do okazjonalnego przewiezienia czegoś na niewielkiej przyczepce. Już na samym wstępie warto wiedzieć, że z kategorią B można ciągnąć przyczepę lekką bez hamulca najazdowego (o DMC do 750 kg) lub cięższą przyczepę z hamulcem najazdowym, ale wówczas DMC zestawu pojazdów nie może przekraczać 3,5 t. W przypadku przyczepy lekkiej nie trzeba pilnować limitu DMC, bo może on wynieść maksymalnie 4,25 t (maksymalna DMC pojazdu + 750 kg przyczepy).
Chcąc zwiększyć uprawnienia o możliwość holowania cięższych przyczep, można pokusić się o wyrobienie dodatkowego kodu 96 prawa jazdy, który zwiększy maksymalną wartość dopuszczalnej masy całkowitej zestawu pojazdów składającego się z auta i przyczepy (także innej niż lekka) do 4,25 t. Największe spektrum uprawnień do ciągnięcia przyczep daje oczywiście prawo jazdy B+E, gdyż z nim można kierować zespołem pojazdów (autem z przyczepą) o DMC sięgającej nawet 7 t.
Jazda z przyczepą. Pamiętaj o wymiarach i prędkości
Chcąc podłączyć do samochodu przyczepę, w pierwszej kolejności trzeba sprawdzić, czy producent auta w ogóle dopuszcza taką możliwość, a jeśli tak, to jak ciężką przyczepę może holować samochód. Niezbędne wartości umieszczone są w dowodzie rejestracyjnym auta w rubryce O1 (maksymalna masa przyczepy z hamulcem) i O2 (maksymalna masa przyczepy bez hamulca). Poza tym należy mieć na względzie maksymalną możliwą wysokość przyczepy lub auta (4 m), maksymalną szerokość przyczepy lub auta (2,55 m) oraz maksymalną długość zespołu pojazdów (18,75 m).
Dla kierujących samochodami z przyczepami obowiązują też odrębne limity dopuszczalnej prędkości. W terenie zabudowanym wynosi ona tyle samo co „dla wszystkich” (50 km/h), natomiast poza nim, na drodze jednojezdniowej, można już jechać do 70 km/h. W przypadku dróg dwujezdniowych poza obszarem zabudowanym, dróg ekspresowych i autostrad dozwolona jest to prędkość rzędu 80 km/h.
Jak jeździć z przyczepą?
Standardowy kurs prawa jazdy kategorii B nie przewiduje ćwiczeń z zakresu kierowania samochodem z przyczepą. Tymczasem jest to bardzo przydatna umiejętność, której nie nabywa się od razu. Nierzadko wymaga samodzielnego, mozolnego wypracowania, niemniej satysfakcja z tego, że potrafi się wymanewrować z przyczepą, jest naprawdę duża. I pomocna, ponieważ wtedy bez żadnych obaw można się udać z „balastem” nawet na zatłoczony parking lub do miasta. O czym należy pamiętać, jadąc samochodem z przyczepą?
W kwestii poruszania się autem z przyczepą do przodu problemów nie powinni mieć nawet kierowcy nie mający żadnego doświadczenia w holowaniu przyczep. Należy wówczas głównie zwrócić uwagę, by dodawać więcej gazu celem wprawienia zestawu w ruch – jego masa istotnie rośnie zwłaszcza wtedy, gdy przyczepa jest w pełni załadowana, a więc trzeba się też liczyć z pogorszeniem osiągów i właściwości jezdnych. Inną ważną kwestią pozostaje skręcanie samochodem z przyczepą. Należy to robić z opóźnieniem, tj. wchodzić szerzej w zakręty, „wypuszczając” nieco auto nieco do przodu (najlepiej podjeżdżając do skrajnej krawędzi jezdni) i skręcając później niż zazwyczaj, by przyczepa optymalnie pokonała zakręt i nie wjechała kołami na krawężnik. Więcej uwagi wymaga też wyprzedzanie. Robiąc to należy umiejętnie obliczyć, czy zdążymy wykonać ten manewr bez ryzyka przekroczenia dozwolonej prędkości, i ocenić, czy później zjedziemy z powrotem na swój pas, mając w głowie większą długość zestawu pojazdów. Dlatego też wyprzedzanie samochodem z przyczepą praktykuje się głównie w celu minięcia pojazdów wolnobieżnych lub np. motorowerów.
Aby ciągnięta przyczepa możliwie jak najmniej przeszkadzała kierującemu, warto wiedzieć, jak ją odpowiednio załadować. Trzeba unikać „wrzucania” ciężkich towarów na początek i koniec przyczepy, gdyż w pierwszym przypadku ryzykujemy uszkodzeniem haka holowniczego, a w drugim – wywołaniem nieprzewidzianych reakcji wskutek nadmiernego obciążenia tyłu względem przodu przyczepy. W miarę możliwości najcięższe ładunki należy ustawiać pośrodku, a lżejsze – w pozostałych miejscach przestrzeni ładunkowej, albo chociaż równomiernie rozłożyć ciężar w obrębie całej przyczepy.
Jak cofać z przyczepą?
Wielu kierowców obawia się cofania autem z przyczepą. Poniekąd słusznie, bo nie jest to prosta czynność i wymaga ona nie tylko umiejętności, ale i skupienia. By uniknąć kłopotliwej sytuacji, zawsze warto tak ustawić samochód z przyczepą, by później bez problemu wyjechać nim przodem. Nie zawsze jest to możliwe, dlatego warto choć w teorii poznać, jak wycofać zestawem pojazdów. Oto krótki poradnik.
- W pierwszej kolejności ustawmy samochód w taki sposób, by przyczepa znajdowała się bezpośrednio za nim (w linii prostej).
- Rozpocznijmy manewr cofania, uważnie patrząc w lusterka. Jeśli przyczepa ma wjechać na miejsce znajdujące się bezpośrednio za nią, nie wykonujmy żadnych, nawet najmniejszych ruchów kierownicą. Wystarczy lekki skręt kół, by przyczepa „pojechała” w zupełnie inną stronę, niż chce tego kierowca.
- Skręcając przyczepą podczas cofania należy zapamiętać zasadę, by kręcić kierownicą w odwrotną stronę niż ta, w którą chcemy skierować przyczepę. Jeśli chcemy, by skręciła w lewo, musimy skręcić kierownicą w prawo, a jeśli w prawo – kręcimy w lewo. Początkowo warto to robić delikatnymi ruchami, by przyczepa nie skręciła zbyt mocno i nie uderzyła w zderzak auta. Im mocniej skręcimy kierownicę, tym pod ostrzejszym kątem „złamie się” przyczepa. Duże znaczenie ma tutaj długość dyszla: im jest krótszy, tym przyczepa będzie szybciej „skręcać”.
- Manewrujmy z przyczepą bardzo powoli, nieustannie spoglądając w lusterka boczne i kontrolując sytuację przez lusterko wsteczne. Pośpiech jest tutaj złym doradcą i nawet u wprawionych kierowców powoduje błędy, dlatego najlepiej odciąć się od zewnętrznych bodźców (np. trąbiących aut) i w spokoju wykonać manewr. Jeśli nam się nie powiedzie, wróćmy zestawem do ustawienia początkowego i ponówmy próbę. Gdy przyczepa jest pusta, nic nie stoi na przeszkodzie, by ją odpiąć i przestawić ręcznie.
W przypadku manewrowania samochodem z przyczepą wiedza teoretyczna ma niewielkie znaczenie. Kluczem do sukcesu jest wyczucie wymiarów przyczepy i jej zachowań względem manewrów wykonywanych samochodem, a to wymaga przećwiczenia. Mając w głowie perspektywę wykonania autem kursu z przyczepą, warto przedtem udać się w dogodne miejsce (np. pusty parking) i poćwiczyć manewry, by później nie być zaskoczonym.
