Nad definicją drogi dwujezdniowej mają problem nawet doświadczeni kierowcy. Jakie są różnice między drogą dwujezdniową i jednojezdniową, a także drogą, jezdnią i pasem ruchu?
W języku potocznym droga i jezdnia są pojęciami bardzo do siebie zbliżonymi, wręcz znaczącymi to samo. Kierowca powinien jednak zdawać sobie sprawę z tego, że w świetle przepisów są to terminy bardzo od siebie różne, bowiem jedno wchodzi w skład drugiego. Czasami (choć już rzadziej) jezdnie bywają mylone z pasami ruchu. W efekcie wielu kierowców, ku własnemu zaskoczeniu, nie potrafi właściwie zdefiniować drogi dwujezdniowej i wskazać różnic względem drogi jednojezdniowej. Tymczasem na pewno mieli z nimi styczność podczas przygotowywania się do egzaminu na prawo jazdy. W tym materiale wyjaśnimy wszystkie kłopotliwe pojęcia i zweryfikujemy, czym charakteryzuje się droga dwujezdniowa.
Droga, jezdnia, pas ruchu. Czym się różnią te definicje?
Pojęcia drogi, jezdni i pasa ruchu pod żadnym pozorem nie można używać zamiennie. Każde z nich jest dokładnie opisane w przepisach. W ustawie z dnia 21 marca 1985 roku o drogach publicznych znajdziemy definicję drogi. Dokument określa ją jako „budowlę składającą się z części i urządzeń drogi, budowli ziemnych, lub drogowych obiektów inżynierskich, określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 7 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. ‒ Prawo budowlane, stanowiącą całość techniczno użytkową, usytuowaną w pasie drogowymi przeznaczoną do ruchu lub postoju pojazdów, ruchu pieszych, ruchu osób poruszających się przy użyciu urządzenia wspomagającego ruch, jazdy wierzchem lub pędzenia zwierząt”.
Jezdnia to z kolei „część drogi przeznaczoną do ruchu pojazdów, składającą się z pasa albo pasów ruchu, z wyjątkiem torowiska wydzielonego z jezdni”. Natomiast pas ruchu określa ustawa Prawo o ruchu drogowym. W art. 2 pkt 7 możemy wyczytać, że pas ruchu to „każdy z podłużnych pasów jezdni wystarczający do ruchu jednego rzędu pojazdów wielośladowych, oznaczony lub nieoznaczony znakami drogowymi”.
Wobec tego w skrócie można powiedzieć, że pas ruchu jest elementem jezdni, a jezdnia stanowi element drogi. Oprócz jezdni w skład drogi wchodzi także pobocze, chodnik, droga dla pieszych lub dla rowerów, a nawet torowisko tramwajowe. Nie każda droga musi jednak posiadać wszystkie składowe. Na przykład na autostradzie z oczywistych względów nie stosuje się chodników, przejść dla pieszych czy torowisk.
Droga dwujezdniowa i droga jednojezdniowa. Po czym je poznać?
Znając definicje drogi i jezdni o wiele łatwiej zrozumieć pojęcie drogi dwujezdniowej i drogi jednojezdniowej. Jak sama nazwa wskazuje, droga dwujezdniowa ma dwie jezdnie, a droga jednojezdniowa ma jedną jezdnię. Poszczególne jezdnie drogi dwujezdniowej muszą być od siebie w jakiś sposób oddzielone, np. pasem zieleni, barierką lub inną konstrukcją uniemożliwiającą swobodne przejechanie z jednej jezdni na drugą. Najczęściej spotykanym typem drogi dwujezdniowej jest zatem autostrada, choć taką drogą może być również „ekspresówka” lub każda inna droga w obszarze zabudowanym lub poza nim. W zależności od rodzaju drogi, droga dwujezdniowa może mieć jeden, dwa lub więcej pasów ruchu w każdym kierunku.
Z kolei droga jednojezdniowa może mieć po jeden, dwa lub więcej pasów ruchu w każdym kierunku, lecz wszystkie znajdują się na jednej powierzchni jezdni: kierunki ruchu zazwyczaj rozdziela namalowany znak poziomy (linia). Drogą jednojezdniową może być droga przebiegająca przez obszar zabudowany i poza nim, a także droga ekspresowa. Nie zaliczają się do nich jedynie autostrady.
Jezdnia dwukierunkowa i jednokierunkowa. To nie to samo co droga dwu-/jednokierunkowa
Podobnie jak nie można mylić ze sobą pojęć drogi i jezdni, także nie wolno mieszać ze sobą definicji drogi jednokierunkowej/dwukierunkowej z jezdnią jednokierunkową/dwukierunkową. Różnice najlepiej wyjaśnić na przykładach. Jezdnia jednokierunkowa może wchodzić zarówno w skład drogi jednokierunkowej, jak i dwukierunkowej (np. autostrady, która ma dwie jezdnie jednokierunkowe). Natomiast jezdnia dwukierunkowa zawsze występuje na drogach dwukierunkowych. Co ciekawe, pasy ruchu na jezdni wcale nie muszą być wyraźnie oznakowane. Można przyjąć, że pasy ruchu obowiązują, gdy na jezdni zmieszczą się obok siebie pojazdy wielośladowe (samochody). Wtedy trzeba umownie założyć, że one są, i poruszać się przy lewej lub prawej krawędzi jezdni.
Limity prędkości na drogach dwujezdniowych (ekspresowych i innych)
Nierzadko liczba jezdni określa dopuszczalną prędkość na danym rodzaju drogi. Dzieje się tak np. w przypadku drogi ekspresowej. Na drodze ekspresowej jednojezdniowej motocykl i pojazd samochodowy o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 t może jechać 100 km/h, natomiast na „ekspresówce” dwujezdniowej – 120 km/h. Autostrada sama w sobie jest drogą dwujezdniową, więc zawsze obowiązuje na niej ograniczenie prędkości do 140 km/h.
Różnice tyczą się też dróg poza obszarem zabudowanym. Na drodze dwujezdniowej mającej co najmniej 2 pasy ruchu w każdą stronę obowiązuje ograniczenie prędkości do 100 km/h, natomiast na pozostałych drogach poza „zabudowanym” – 90 km/h. Niezależnie od liczby jezdni, identyczne limity prędkości cechują drogi w obszarze zabudowanym: zawsze wynosi tam 50 km/h.
