Gdy nadchodzi moment wymiany oleju w automatycznej skrzyni biegów, wielu użytkowników zastanawia się, jaką metodę wybrać – statyczną czy dynamiczną? Omawiamy zalety i wady obu rozwiązań.
Samochody z automatyczną skrzynią biegów cieszą się coraz większym zainteresowaniem wśród polskich kierowców. Za wyborem auta z tego typu przekładnią przemawia wiele czynników, jak np. łatwość obsługi oraz wygoda podczas jazdy po mieście, a także łatwiejsza odsprzedaż (zwłaszcza w przypadku modeli z segmentu premium). Ponadto współczesne automaty, w przeciwieństwie do starszych konstrukcji, zazwyczaj nie podnoszą zużycia paliwa względem wersji ze skrzynią manualną, często zapewniają też lepsze osiągi.
Kluczem do bezproblemowej eksploatacji auta wyposażonego w automatyczną przekładnię jest przestrzeganie kilku prostych zasad (przeczytaj: Jazda automatem – 5 błędów, które popełniają kierowcy), a także regularna wymiana oleju. W tej ostatniej kwestii nie należy polegać na zaleceniach producentów aut. Często podają oni znacznie wydłużony interwał serwisowy, a czasami nawet w ogóle nie przewidują wymiany środka smarnego w skrzyni biegów. Takie podejście nie służy jednak trwałości przekładni.
W toku eksploatacji olej ulega naturalnym procesom starzenia i traci swoje właściwości, a do tego dochodzi zużycie podzespołów automatu (m.in. przekładnie planetarne, tarcze sprzęgłowe, łożyska), czemu towarzyszy powstawanie różnych zanieczyszczeń, które zaczynają krążyć wraz ze środkiem smarnym po całym mechanizmie. W konsekwencji wewnątrz skrzyni zaczynają gromadzić się osady i nagary, które mogą zatykać zawory oraz kanały olejowe, doprowadzając do pogorszenia kultury pracy przekładni.
Jak już wspomnieliśmy, rozwiązaniem jest odpowiedni serwis. Mechanicy najczęściej zalecają, aby pierwsza wymiana oleju w automacie została przeprowadzona po 60-120 tys. km, a kolejne – co 30-100 tys. km, w zależności od rodzaju skrzyni i sposobu użytkowania auta. Pojawia się jednak dylemat, jaką metodę wybrać, statyczną czy dynamiczną? Postaramy się znaleźć odpowiedź na to pytanie.
Statyczna wymiana oleju w automacie – plusy i minusy
Zacznijmy od zalet: metoda statyczna (czasem określana także jako grawitacyjna) jest zdecydowanie najprostsza, najtańsza i najpopularniejsza. Niewiele różni się od zwykłej wymiany oleju w silniku i może ją wykonać w zasadzie każdy warsztat, bo nie wymaga specjalistycznego osprzętu. Dodatkowo jej przeprowadzenie zajmuje mniej czasu niż w przypadku metody dynamicznej.
Zdecydowanie największą wadą statycznej wymiany jest natomiast fakt, że ogranicza się ona tylko do spuszczenia środka smarnego z miski olejowej. Wymianie podlega jedynie część oleju (przeważnie poniżej połowy objętości), a w chłodnicy i konwerterze nadal znajduje się stary płyn. W efekcie od razu po uruchomieniu auta nowy środek smarny miesza się ze starym, zużytym. Wyniki badań laboratoryjnych pokazują, że ilość zanieczyszczeń w układzie smarowania przekładni przy metodzie statycznej obniża się zaledwie o około 25%.
Dynamiczna wymiana oleju w automacie – plusy i minusy
Dynamiczna wymiana oleju jest uznawana za najlepszą i najskuteczniejszą, bowiem umożliwia skuteczne „przepłukanie” skrzyni biegów, konwertera, przewodów i chłodnicy z zalegających zanieczyszczeń. Dzięki tej metodzie wymieniony zostaje cały środek smarny (a nie tylko ten znajdujący się w misce olejowej), co zwykle w odczuwalny sposób poprawia działanie przekładni.
Metoda dynamiczna ma jednak dwie główne wady – czas i pieniądze. Cały proces trwa dłużej niż w przypadku grawitacyjnej wymiany oleju w automacie i wymaga skorzystania ze specjalnego urządzenia, którym nie każdy mechanik dysponuje. Ten fakt oraz konieczność użycia większej ilości oleju (2-3 razy więcej niż przy metodzie statycznej) przekładają się na wyższy koszt usługi – od kilkuset do nawet ponad tysiąca zł.
Dynamiczna wymiana oleju w automacie – co to jest i ile kosztuje?
Podsumowując, decyzja o wyborze konkretnej metody powinna zostać podjętą po konsultacji ze specjalistą. Jeśli od samego początku dbamy o kondycję przekładni i regularnie ją serwisujemy, to wystarczającym rozwiązaniem może okazać się statyczna wymiana oleju, pod warunkiem, że będziemy ją robili nieco częściej. Z kolei w przypadku, gdy nie mamy pewności, kiedy (i czy w ogóle) w skrzyni biegów był zmieniany środek smarny albo po prostu zależy nam na dokładnym czyszczeniu wnętrza przekładni, należy postawić na metodę dynamiczną, która pozwoli pozbyć się wszelkich zanieczyszczeń z układu.
