W danych technicznych samochodu spotkamy się z określeniem „pojemność skokowa”. Co oznacza pojemność silnika i jak się ją oblicza?
Pojemność skokowa silnika to jedna z kluczowych charakterystyk mechanicznych, która odgrywa istotną rolę w funkcjonowaniu jednostki napędowej. Jest to parametr, który definiuje łączną objętość wszystkich cylindrów wewnątrz silnika. Pojemność skokowa jest wyrażana w jednostkach objętości, najczęściej w litrach (l) lub centymetrach sześciennych (cm³). Wartość ta jest kluczowym czynnikiem wpływającym na moc silnika oraz jego osiągi. A jak oblicza się pojemność silnika?
Pojemność skokowa silnika – co to oznacza?
Pojemność skokowa (zwana także pojemnością silnika) to ilość przestrzeni, jaką zajmuje tłok podczas jednego pełnego ruchu w górę i w dół, czyli skoku, w cylindrze silnika. Jest to łączna objętość wszystkich cylindrów w silniku. Wzór na obliczenie pojemności skokowej to:
Pojemność skokowa = π/4 x średnica cylindra2 x skok tłoka × liczba cylindrów
Elementy składowe wzoru:
- π – stała matematyczna (około 3,14159);
- średnica cylindra – odległość między dwoma skrajnymi punktami na obrzeżach cylindra;
- skok tłoka – odległość, jaką przebywa tłok w cylindrze od pozycji najniższej do najwyższej;
- liczba cylindrów – ilość cylindrów w silniku.
Pojemność silnika – jaki ma wpływ na wydajność silnika?
Co prawda miłośnicy motoryzacji doskonale wiedzą co daje pojemność skokowa, ale osoby, które nie są zaznajomione w tym temacie, mogą zastanawiać się, o co chodzi z tą pojemnością. Co daje pojemność? Czy lepsza jest większa, czy mniejsza pojemność? Czy od pojemności zawsze zależy spalanie?
- Moc silnika. Istnieje ogólna tendencja, że większa pojemność skokowa często przekłada się na większą moc silnika. To dlatego samochody z większymi silnikami mają zazwyczaj lepsze osiągi, większą trwałość, elastyczność oraz kulturę pracy. Oczywiście mówimy tutaj o silnikach wolnossących, czyli takich, które nie posiadają żadnego wspomagania w postaci sprężarek, turbosprężarek itp. Bywa bowiem, że silnik 1.0 z turbo będzie miał wyższą moc, niż jednostka 2.5 bez dodatkowego wspomagania.
- Moment obrotowy. Wzrost pojemności skokowej często idzie również w parze z większym momentem obrotowym. Moment obrotowy jest kluczowy dla elastyczności silnika i jego zdolności do pokonywania przeszkód terenowych. Wyższy moment obrotowy zauważymy przede wszystkim w silnikach wysokoprężnych, jak również benzynowych ze znacznym wspomaganiem ze strony turbosprężarek. Silniki wolnossące mają stosunkowo niski moment obrotowy.
- Spalanie paliwa. Większa pojemność skokowa może zazwyczaj oznaczać większe zużycie paliwa. Jednak nowoczesne technologie, takie jak bezpośredni wtrysk paliwa czy turbodoładowanie, pomagają zminimalizować ten wpływ. Spore znaczenie ma także cykl pracy silnika, jego konfiguracja oraz ogólna charakterystyka auta. Tutaj również nie ma stałej zasady, że silniki o dużej pojemności będą na pewno bardziej paliwożerne. Bywa, że jednostki 1.6 lub 2.0 (w układzie czterocylindrowym) w dużych i ciężkich autach spisują się gorzej, niż większe i mocniejsze silniki np. 3.0 (w układzie sześciocylindrowym).
- Emisje. Silniki o większej pojemności skokowej mogą generować więcej emisji, co jest kwestią związaną z efektywnością spalania. Ma to oczywiście spory związek ze spalaniem paliwo, o czym pisaliśmy w poprzednim punkcie.
Pojemność skokowa silnika – podsumowanie
Pojemność skokowa silnika jest kluczowym parametrem, który wpływa na jego osiągi, moc i inne charakterystyki. Współczesne technologie pozwalają producentom na osiąganie imponujących wyników przy stosunkowo niskiej pojemności skokowej, co jest z korzyścią dla środowiska (zazwyczaj) i efektywności energetycznej pojazdów. To również sposób na spełnianie coraz surowszych norm emisji. Warto zauważyć, że pojemność skokowa to tylko jeden z wielu czynników wpływających na działanie silnika, a równie istotne są inne elementy konstrukcyjne i technologiczne innowacje.
Redakcja poleca:
