W kontekście prowadzenia samochodu przewijają się terminy „nadsterowność” i „podsterowność”. Co one znaczą i czym się od siebie różnią?
Nadsterowność i podsterowność to pojęcia związane z zachowaniem samochodu w trakcie pokonywania zakrętu. Określają one, jak reaguje pojazd na ruchy kierownicy i jak utrzymuje przyczepność kół do nawierzchni. Znajomość tych zjawisk jest ważna dla bezpieczeństwa i komfortu jazdy, ponieważ pozwala na odpowiednie dostosowanie prędkości i techniki jazdy do warunków drogowych.
Zacznijmy jednak od podstaw, czyli definicji i pojęć opisujących poślizg nadsterowny i podsterowny. Czym jest nadsterowność i podsterowność?
Nadsterowność i podsterowność – co to znaczy?
- Nadsterowność występuje, gdy tylna oś samochodu traci przyczepność i ucieka na zewnątrz zakrętu. W skrajnym przypadku może to doprowadzić do obrotu pojazdu wokół własnej osi. Nadsterowność jest charakterystyczna dla samochodów z napędem na tył lub z napędem na cztery koła, zwłaszcza gdy są mocno przyspieszane lub gwałtownie hamowane w zakręcie. Nadsterowność może być również spowodowana przez nierównomierny rozkład masy pojazdu, zbyt niskie ciśnienie w tylnych oponach, zbyt szybkie wchodzenie w zakręt lub zbyt mocne skręcanie kierownicą.
- Podsterowność natomiast zachodzi, gdy przednia oś samochodu traci przyczepność i wypycha przód pojazdu na zewnątrz zakrętu. W efekcie samochód skręca mniej, niż chciałby tego kierowca. Podsterowność jest typowa dla samochodów z napędem na przód, ponieważ większa masa spoczywa na przedniej osi, a napęd dodatkowo zmniejsza przyczepność kół przednich. Podsterowność może być również wywołana przez zbyt wysokie ciśnienie w przednich oponach, zbyt wolne wchodzenie w zakręt lub zbyt małe skręcanie kierownicą.
Czym się różni nadsterowność od podsterowności?
Nadsterowność i podsterowność różnią się osią, na której występuje poślizg, a także sposobem postępowania. W przypadku nadsterowności dochodzi do poślizgu kół tylnych, natomiast podsterowności – kół przednich. Innymi słowy, nadsterowność oznacza, że większą przyczepność wykazuje oś przednia, a podsterowność wiąże się z wyższą przyczepnością osi tylnej.
Poślizg podsterowny jest łatwiejszy i bardziej intuicyjny do opanowania, a w razie niepowodzenia zderzenie czołowe z jadącym przeciwnym pasem ruchu będzie mniej tragiczne w skutkach, ponieważ auto uderzy przodem, a przed takimi zderzeniami jesteśmy najlepiej chronieni dzięki konstrukcji samochodu (strefy zgniotu, pasy, poduszki). Poślizg nadsterowny jest natomiast trudniejszy i wymaga większej wprawy, a w przypadku utraty kontroli nad pojazdem może dojść do dachowania lub uderzenia bokiem w przeszkodę, co może być bardzo niebezpieczne.
Nadsterowność i podsterowność. Jakie są sposoby na opanowanie poślizgu?
Aby uniknąć lub zminimalizować nadsterowność i podsterowność, należy przede wszystkim dostosować prędkość do warunków drogowych i kształtu drogi. Zaleca się, aby wchodzić w zakręt z umiarkowaną prędkością i stopniowo ją zwiększać, gdy pojazd opuszcza zakręt. Należy również unikać gwałtownych ruchów kierownicą, hamowania lub przyspieszania w trakcie zakrętu. Ponadto należy dbać o stan techniczny pojazdu, zwłaszcza o ciśnienie i bieżnik opon, zawieszenie i układ hamulcowy.
Jeśli jednak dojdzie do poślizgu nadsterownego lub podsterownego, należy zachować spokój i odpowiednio zareagować. W przypadku nadsterowności, należy umiejętnie odpuścić gaz (ale nie zdejmować gwałtownie nogi z pedału przyspieszenia), lekko hamować silnikiem i skontrować kierownicą w kierunku, w którym ucieka tył pojazdu. Należy unikać hamowania i gwałtownego operowania gazem, ponieważ może to pogłębić poślizg. W przypadku podsterowności, należy odpuścić gaz lub lekko hamować, aby dociążyć przednią oś i zwiększyć przyczepność kół przednich. Należy również zmniejszyć kąt skrętu kierownicą, aby nie zwiększać siły odśrodkowej. Wydaje się to nielogiczne i trudno wypracować w sobie taki odruch, ale zacieśnianie skrętu w poślizgu podsterownym jedynie pogarsza sytuację.
Nadsterowność i podsterowność – podsumowanie
Znając różnice między nadsterownością i podsterownością, można lepiej kontrolować samochód i zapobiegać niebezpiecznym sytuacjom na drodze. Należy jednak pamiętać, że każdy pojazd ma swoją indywidualną charakterystykę prowadzenia i reaguje inaczej na różne czynniki. Dlatego warto poznać swój samochód i jego zachowanie w różnych warunkach, aby móc cieszyć się bezpieczną i komfortową jazdą.
Polecamy również:
