Koło dwumasowe to jeden z najdroższych elementów eksploatacyjnych samochodu. Jakie są objawy dwumasy? Po czym poznać, że koło dwumasowe się zepsuło?
Koło dwumasowe już dawno przestało być podzespołem spotykanym tylko w mocniejszych dieslach. Producenci spopularyzowali je na tyle, że bez problemu znajdziemy go również w silnikach benzynowych, jak i wysokoprężnych o mniejszej mocy (ok. 100-120 KM). Rosnący udział rynkowy jednostek napędowych z kołem dwumasowym wcale nie pociągnął za sobą znacznego spadku cen tych elementów. Padające z ust mechanika słowo „dwumasa” do tej pory powoduje gęsią skórkę u właściciela zepsutego auta i zwiastuje rychłą konieczność poniesienia znacznych kosztów.
Dwumasa – po co jest w samochodzie?
Awarię dwumasy można jednak zawczasu przewidzieć i uchronić tym samym przed poważniejszymi uszkodzeniami układu napędowego. Koło dwumasowe jest podzespołem umieszczonym pomiędzy silnikiem a skrzynią biegów. Jak sama nazwa wskazuje, posiada ono dwie tarcze (masy): jedną połączoną z wałem korbowym silnika, drugą – z tarczą sprzęgła, zaś pomiędzy nimi znajdują się sprężyny pełniące rolę tłumików drgań. Główna rola dwumasy polega właśnie na „wyłapaniu” wibracji pochodzących z układu napędowego i ich wytłumienie, tak aby nie zostały przekazane na nadwozie. Tłumienie drgań rzecz jasna pozytywnie przekłada się na komfort podróżowania samochodem, ale też chroni silnik oraz skrzynię biegów przed skutkami długotrwałej pracy pod wpływem wibracji.
Koło dwumasowe – cena
Można zatem wysnuć teorię, że koło dwumasowe jest niepotrzebnym elementem tylko podnoszącym koszty napraw (bez niego samochód też jeździ). Z tym „niepotrzebnym” trudno się zgodzić, bo bez dwumasy tak naprawdę nie byłoby mowy o kulturze pracy cechującej nowoczesne jednostki napędowe – zwłaszcza przy parametrach mocy i momentu obrotowego, które osiągają. Nie można jednak zaprzeczyć, że koszty wymiany dwumasy, jak i ceny nowych kół dwumasowych potrafią ściąć z nóg. Co prawda zdarzają się elementy kosztujące kilkaset złotych, ale zazwyczaj trzeba się nastawić na koszt ok. 2-3, czasami 4-5 tysięcy złotych za nowe koło dwumasowe. Wymiana kosztuje kolejne 500-800 zł, więc łatwo sobie policzyć, ile wyniesie rachunek za wymianę dwumasy.
Dwumasa – objawy awarii
Uszkodzone dwumasowe koło zamachowe można poznać po wielu symptomach, a niektóre wręcz dają pewność, że awarii uległa dwumasa. Jakie są najczęstsze objawy zepsutego koła dwumasowego?
- stukanie podczas uruchamiania i gaszenia silnika;
- hałas (terkot) na biegu jałowym;
- wyczuwalne wibracje na karoserii;
- szarpanie i postukiwanie podczas zmiany obciążenia silnika (przy dodawaniu i ujmowaniu gazu);
- niepożądane dźwięki podczas puszczania sprzęgła (po zmianie biegu);
- utrudniona zmiana biegów;
- piszczenie podczas redukcji biegów.
Powyższe objawy mogą, ale nie muszą sugerować awarii dwumasy, dlatego przed wydaniem werdyktu warto przeprowadzić prosty test, który ujawni sprawność koła dwumasowego. Należy rozpędzić samochód do takiej prędkości, by na wyższym biegu (od 3. w górę) utrzymywał niskie obroty (ok. 1000 obr./min.). Wówczas trzeba wcisnąć gaz do oporu. Jeśli nabieraniu prędkości będzie towarzyszyło szarpanie, drganie albo stukanie/inne dźwięki, wina ewidentnie leży po stronie koła dwumasowego.
Jak wydłużyć trwałość dwumasy?
Koła dwumasowe montowane fabrycznie potrafią wytrzymywać spore przebiegi, tj. 200-300 tys. km. Od tej reguły oczywiście zdarzają się wyjątki, np. dwumasa w dieslu Forda (1.8 TDCi), która „przejeżdża” nawet dwukrotnie mniej. Na trwałość tego elementu kluczowy wpływ ma styl jazdy kierowcy i to od niego zależy, jak często będzie musiał wymieniać dwumasę. Aby „zaglądać” do niej jak najrzadziej, warto wdrożyć w życie kilka nawyków pozwalających obciążyć koło dwumasowe. W tym celu:
- Nie jeździjmy często na półsprzęgle.
- Starajmy się płynnie operować sprzęgłem, bez niepotrzebnych „strzałów” ze sprzęgła.
- Nie dodawajmy gwałtownie gazu, szczególnie na niskich obrotach silnika.
- Utrzymujmy silnik na wyższych obrotach (minimum 1500 obr./min.) podczas jazdy ze stałą prędkością.
- Jeśli to możliwe, nie przeciążajmy zbyt często układu napędowego, np. holowaną przyczepą.
- Kontrolujmy stan silnika, m.in. układu wtryskowego i zapłonowego oraz komponentów instalacji LPG.
