Zakup oleju nie jest łatwą sprawą. Półki sklepowe dosłownie uginają się pod ciężarem różnych produktów, a wyszukiwarki olejów poszczególnych producentów najczęściej rekomendują kilka wersji oleju. Czy 5W40 będzie najlepszym z nich?
Klasa lepkości jest głównym, ale nie jedynym parametrem oleju. Liczba przed literą W odzwierciedla zachowanie oleju w niskich temperaturach, a druga – w wysokich. Popularny olej 5W30 optymalnie zachowuje się w zakresie od około -30 do +35 stopni Celsjusza (aczkolwiek można spotkać się też z informacją o zalecaniu go do eksploatacji przy temperaturach powyżej -25°C). 0W30 obniża ten zakres do ok. -35 stopni Celsjusza, co w naszej strefie klimatycznej wydaje się zbędne. Z kolei olej 5W40 lepiej sprawdza się wyższych temperaturach od 5W30.
Zalecany olej często jest określony w instrukcji obsługi. Bardzo często znajduje się w niej tabela prezentująca zakres temperatury, w jakiej ma być użytkowany samochód oraz rekomendowane klasy lepkości oleju. Oznacza to, że producenci pojazdów biorą pod uwagę możliwość zmiany klasy lepkości (przy zachowaniu innych wymaganych parametrów). Z tego powodu wyszukiwarki oleju dla każdego auta proponują zwykle kilka różnych olejów. Warunki klimatyczne nie są jedynymi, które mogą wymagać zmiany klasy lepkości. Jeżeli silnik samochodu musi często pracować pod znacznym obciążeniem, to także można rozważyć wymianę oleju.
Olej 5W40 zamiast 5W30?
Bardzo często w wyszukiwarkach olejów pojawiają się oleje 5W40 i 5W30. Jakie są korzyści zastosowania oleju przystosowanego do pracy w wyższych temperaturach? Początek oznaczenia sygnalizuje, że w warunkach zimowych oba oleje będą zachowywały się podobnie. Zmianie ulega natomiast lepkość kinematyczna w temperaturze 100°C. Dla oleju 5W30 wynosi ona 9,3–12,5 mm2/s natomiast dla 5W40 – 12,5–16,3 mm2/s. Oznacza to, że w wysokich temperaturach olej 5W40 tworzy grubszy i skuteczniej wypełniający mikroszczeliny film olejowy, co może korzystnie wpływać na smarowanie silnika pod wysokim obciążeniem, zmniejszać spalanie oleju czy sprzyjać utrzymywaniu wyższego ciśnienia oleju. Idealnie? I tak, i nie. Pompowanie oleju 5W40 wymaga większych nakładów energii, co może minimalnie podnieść zużycie paliwa. Teoretycznie gęstszy olej może też wolniej cyrkulować wewnątrz silnika, pogarszając jego oczyszczanie. Zwiększony zakres lepkości może oznaczać wyższą cenę oleju czy przyspieszony proces jego zużywania się. Mogą też pojawić się nieprawidłowości w smarowaniu podczas rozgrzewania się silnika. Warto więc pamiętać, że zastąpienie oleju silnikowego 5W30 olejem 5W40 i na odwrót może nastąpić wyłącznie, gdy jest to dopuszczone przez producenta samochodu.
Czy warto więc zamieniać olej 5W30 na 5W40?
Okazuje się, że nie ma jedynego właściwego oleju dla wszystkich silników wszystkich samochodów. Kto dużo jeździ autem po mieście, ale stoi w korkach, co sprzyja grzaniu się silnika, holuje przyczepę lub podróżuje autostradami, może rozważyć przejście na olej 5W40. Podkreślmy jednak, że w każdym przypadku należy uwzględniać zalecenia producenta – dotyczące nie tylko lepkości, ale innych parametrów oleju. Niewłaściwie dokonana zamiana oleju może w skrajnej sytuacji przyspieszyć zużycie silnika. Przy projektowaniu silnika brane są bowiem parametry oleju, a zmiana jego parametrów może zaburzyć proces smarowania czy niepotrzebnie obciążyć istotne elementy.
Warto wiedzieć: Jak porównać oleje silnikowe? Sposób na sprawdzenie kluczowych parametrów
Większy wpływ na kondycję silnika od samej klasy lepkości może mieć też sposób traktowania zimnego silnika, jakość używanego filtra oleju czy częstotliwość wymiany oleju. Nawet najlepszy olej przy przebiegach sięgających 30 tys. km może gorzej chronić silnik od taniego, ale wymienianego co 10 tys. km. Zwłaszcza, gdy mowa o warunkach trudnej eksploatacji – czyli innych niż pokonywanie wielu kilometrów w trasie, które sprzyjają degradacji oleju i odkładaniu się w nim zanieczyszczeń oraz niespalonego paliwa.
