Czym jest teren zabudowany i jakie są dopuszczalne prędkości w obszarze zabudowanym? Poznaj definicję i obowiązujące przepisy dotyczące terenu zabudowanego.
Polskie drogi wręcz obfitują w tereny zabudowane, zwane również obszarami zabudowanymi. W dużej mierze przyczyniają się one do wydłużenia czasu podróży (zwłaszcza gdy jedziemy drogami krajowymi lub wojewódzkimi), lecz ich stosowanie na pewno nie jest podyktowane chęcią zrobienia kierowcom na złość. Wprowadzenie oznakowania terenu zabudowanego ma pozytywnie wpłynąć na bezpieczeństwo pieszych, ale jest bez wątpienia pomocne kierowcom – wszak na drogach ze znaczną liczbą budynków trzeba odpowiednio zmniejszyć prędkość. Ile można jechać w terenie zabudowanym i czy zawsze tyle samo? Czym wyróżnia się obszar zabudowany? Oto najważniejsze informacje na ten temat.
Teren zabudowany – definicja. Co mówią przepisy?
Definicję obszaru zabudowanego znajdziemy w art. 2 pkt 15 ustawy Prawo o ruchu drogowym. Nie jest ona jednak zbyt rozległa. Dokument informuje o tym, że obszar zabudowany to „obszar oznaczony odpowiednimi znakami drogowymi”. I rzeczywiście, dla oznakowania terenu zabudowanego przewidziano specjalne znaki, które trudno pomylić z jakimikolwiek innymi. Oprócz tego istnieje kilka warunków określających zasadność traktowania obszaru jako zabudowanego.
![Jakiej marki samochód byś najchętniej kupił(-a)? [SONDA]](https://www.wyborkierowcow.pl/wp-content/uploads/2024/04/Sonda-300x200.jpg)
Teren zabudowany – znak D-42 i znak D-43
O wjeździe do terenu zabudowanego informuje kierowców znak D-42 „obszar zabudowany”, który ma postać dużego prostokąta z narysowanymi zabudowaniami. Wyjazd z terenu zabudowanego następuje po minięciu znaku D-43 „koniec obszaru zabudowanego”, który ma postać znaku D-42 z czerwonym przekreśleniem.
Znaki D-42 i D-43 są jedynymi informującymi kierowcę o przebywaniu lub nie przebywaniu w obszarze zabudowanym. Takiej mocy nie mają zielone tablice z nazwami miejscowości (znaki E-17a i E-18a), które mówią tylko o wjeździe do granic administracyjnych danego miasta lub wsi. Nie oznacza to jednak, że po ich minięciu „z automatu” znajdujemy się w terenie zabudowanym. Potwierdza to jedynie umieszczenie znaku D-42 pod tablicą z nazwą miejscowości. Nie musi on jednak znajdować się na terenie całego miasta/wsi. Jeśli droga przebiega przez obszar zabudowany i niezabudowany, każde „przejście” w teren zabudowany musi zostać oznakowane znakiem D-42. Z kolei gdy odległość od końca do początku obszaru zabudowanego wynosi mniej niż 300 metrów, znaki D-42 i D-43 nie muszą być ponownie stawiane. Nie trzeba też tego robić (konkretnie stawiać znaku D-43), gdy obszar zabudowany przechodzi z jednej miejscowości w drugą. W takim wypadku wystarczy umieścić znak D-42 w odległości 50 m za znakiem nazwy miejscowości.
W świetle aktualnych przepisów coraz rzadziej występujące białe tablice z nazwą miejscowości nie oznaczają już obszaru zabudowanego. Utraciły one ważność 1 stycznia 2006 roku, gdy do obiegu wprowadzono powszechnie znany znak drogowy D-42. Choć sporadycznie można je jeszcze spotkać w niektórych miejscach, nie informują już one o wjeździe do obszaru zabudowanego.
Obszar zabudowany. Jakie musi spełnić wymagania?
Aby dany teren zakwalifikować jako zabudowany, musi spełnić kilka warunków niosących przesłanki do wprowadzenia takiej kwalifikacji. Przede wszystkim znaki D-42 powinny informować o wjeździe w obszar z zabudową miejską lub wiejską (o charakterze mieszkalnym), przez którą na drodze występuje stały ruch pieszych. Początek obszaru zabudowanego zazwyczaj wyznaczają pierwsze bramy wyjazdowe z posesji, początek chodnika lub skrzyżowanie, choć może to by również wytyczony na jezdni parking. Nie powinno się go wytyczać w obszarach, gdzie domostwa są w sporej odległości od drogi, a także na terenach przemysłowych (o ile nie występuje na nich wzmożony ruch pieszych) lub w miejscach, gdzie ewentualni piesi pojawiają się jedynie na skutek jednej lokalizacji, np. przystanku autobusowego.
Teren zabudowany – dopuszczalna prędkość. Jakie jest ograniczenie prędkości?
Prędkość dopuszczalna pojazdu lub zespołu pojazdów w terenie zabudowanym od lat nie uległa zmianie i nadal wynosi 50 km/h. Aktualnie nie obowiązuje już zwiększenie jej do 60 km/h w godzinach nocnych (od 23:00 do 5:00). Nie oznacza to jednak, że w obszarze zabudowanym zawsze trzeba jechać do 50 km/h – nie brakuje bowiem sytuacji, że na terenie ze znakiem D-42 można jechać szybciej, lecz zawsze musi on tym poinformować umieszczony dodatkowo znak z ograniczeniem prędkości.
Ile można jechać w terenie zabudowanym?
Generalnie należy zakładać, że w obszarze zabudowanym nie można jechać więcej niż 50 km/h i dotyczy to niemal wszystkich typów pojazdów – samochodów osobowych, motocykli, motorowerów (choć one i tak mogą się poruszać maksymalnie 45 km/h), ciężarówek, autobusów. Tyle samo mogą też jechać tzw. zespoły pojazdów, czyli powyższe pojazdy łączone z przyczepami. Niższe ograniczenie prędkości w obszarze zabudowanym obowiązuje tylko w przypadku ciągnika rolniczego (jest to 30 km/h), motocykla przewożącego dziecko do 7 lat (40 km/h) i pojazdu holującego inny pojazd (30 km/h). Z kolei gdy w skład terenu zabudowanego wchodzi strefa zamieszkania, kierowcy wszystkich pojazdów powinni się stosować do ograniczenia prędkości do 20 km/h.
Przepisy dopuszczają jednak wprowadzanie zmian w ograniczeniach prędkości w obszarze zabudowanym. Można ją zarówno zmniejszyć, jak i zwiększyć, choć do pewnej granicy. Według Rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków ich umieszczania na drogach największa dopuszczalna prędkość, jaką można zastosować w obszarze zabudowanym, wynosi 70 km/h, lecz można ją podnieść nawet do 80 km/h. Pod jednym warunkiem – między skrzyżowaniami musi występować odseparowanie ruchu pojazdów od ruchu pieszych i rowerów. Dlatego nie można ignorować umieszczonych pod znakami D-42 dodatkowych ograniczeń prędkości (znaków B-33), gdyż to właśnie one wtedy ustalają dopuszczalną prędkość. Obowiązuje ona przez cały obszar zabudowany.
