Kodeks drogowy jasno określa, w jaki sposób policja może kontrolować kierowców. Przepisy wskazują nawet konkretny przypadek, kiedy dla własnego bezpieczeństwa powinniśmy zignorować polecenia funkcjonariusza. Dowiedz się, o co chodzi.
W ustawie z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym znajduje się osobny dział poświęcony przepisom związanym z kontrolą ruchu drogowego. W art. 129 ust. 1 tego dokumentu można przeczytać, że do zadań policji należą „czuwanie nad bezpieczeństwem i porządkiem ruchu na drogach, kierowanie ruchem i jego kontrolowanie”. Dalej dowiadujemy się, że policjant „jest uprawniony do legitymowania uczestnika ruchu i wydawania mu wiążących poleceń co do sposobu korzystania z drogi, używania pojazdu lub urządzenia wspomagającego ruch”.
Przytoczone przepisy stanowią podstawę prawną do przeprowadzenia kontroli drogowej, a po bardziej szczegółowe wytyczne należy zajrzeć do Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 5 listopada 2019 r. w sprawie kontroli ruchu drogowego. Jak się okazuje, kluczowe są dwie kwestie – ubiór policjanta oraz miejsce zatrzymania.
Umundurowany funkcjonariusz może kontrolować kierowców w zasadzie wszędzie – zarówno w terenie zabudowanym, jak i niezabudowanym. Policjant w mundurze może wydawać polecenia ręką, tarczą do zatrzymywania pojazdów, latarką ze światłem czerwonym albo tarczą do zatrzymywania pojazdów ze światłem odblaskowym lub światłem czerwonym. Po zatrzymaniu pojazdu powinien podać kierowcy stopień, imię i nazwisko oraz przyczynę kontroli, a ponadto okazać legitymację służbową na żądanie osoby kontrolowanej.
Znacznie bardziej okrojone kompetencje w zakresie zatrzymywania pojazdów posiada nieumundurowany policjant, który ma prawo przeprowadzać kontrole tylko na obszarze zabudowanym. Dodatkowo funkcjonariusz bez munduru zawsze musi mieć tarczę lub latarkę (nie może wydawać poleceń ręką), a po zatrzymaniu kierującego musi przedstawić się, podać przyczynę kontroli i pokazać legitymację służbową.
Z powyższym rozważań wynika zatem, że warto zwracać szczególną uwagę na znaki drogowe. Jeśli bowiem po minięciu znaku D-43 (koniec obszaru zabudowanego) zobaczymy nieumundurowanego policjanta machającego na nas ręką, a nie „lizakiem” czy latarką, nie powinniśmy się zatrzymywać, bo możemy mieć do czynienia z oszustem podszywającym się pod funkcjonariusza, który chce wyłudzić pieniądze lub ukraść samochód. W takiej sytuacji warto dla pewności zadzwonić pod 112, aby dowiedzieć się, czy w tym miejscu rzeczywiście przeprowadzana była kontrola drogowa.
