Mimo że nie trzeba posiadać przy sobie prawa jazdy, w określonych przypadkach kierowcy grozi kara za jazdę bez tego dokumentu. Ile wynosi mandat i kiedy jest nakładany?
Na wstępie trzeba wyjaśnić, a zarazem rozróżnić dwie niezwykle istotne kwestie. Jazda bez prawa jazdy może oznaczać prowadzenie bez dokumentu poświadczającego uprawnienia, co jest wykroczeniem drobnej wagi lub jazdę bez uprawnień, co może być poważnym wykroczeniem, a w przypadku orzeczonego przez sąd zakazu prowadzenia staje się przestępstwem, które w myśl art. 244 k.k. zagrożone jest karą pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat.
Czy trzeba mieć prawo jazdy przy sobie?
Wieli kierowców może zadawać sobie pytanie, jak można zostać ukaranym za brak dokumentu, skoro z końcem 2020 roku zniesiono obowiązek wożenia przy sobie prawa jazdy i okazywania go podczas kontroli drogowej (i to nawet w formie cyfrowej w postaci dokumentu w aplikacji mObywatel).
Zmiana była uzasadniona. Podczas kontroli policjanci i tak nie sprawdzali samego dokumentu, tylko weryfikowali uprawnienia kierowcy w systemie CEPiK, gdzie poza informacją o posiadanych przez danego kierowcę uprawnieniach widnieje także informacja o posiadanych punktach karnych, aktywnym zakazie prowadzenia czy tymczasowym zatrzymaniu prawa jazdy za przekroczenie dozwolonej prędkości o ponad 50 km/h w obszarze zabudowanym.
Mandat za brak prawa jazdy
I to właśnie baza CEPiK stanowi o tym, kto może, a kto nie może jeździć bez zabierania ze sobą prawa jazdy. Jeżeli zdaliśmy egzamin w Polsce i nasze uprawnienia figurują w systemie – możemy poruszać się bez dokumentu. Jeżeli natomiast mamy zdobyte za granicą uprawnienia, prawo jazdy musimy mieć przy sobie. Gdy to nie posiadamy, policjant nie będzie w stanie zweryfikować, czy faktycznie mamy uprawnienia. Taka osoba może więc spodziewać się nawet zakazu dalszej jazdy, a nawet wezwania na posterunek w celu wykazania posiadanych odpowiednich uprawnień do prowadzenia.
Kwestię kary za jazdę samochodem bez prawa jazdy przy sobie reguluje Art. 95 kodeksu wykroczeń na temat prowadzenia pojazdu bez wymaganych dokumentów. Punkt pierwszy stanowi, że kto prowadzi na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub strefie ruchu pojazd, nie mając przy sobie wymaganych dokumentów podlega karze grzywny do 250 złotych albo karze nagany.
Z kolei punkt drugi stanowi, że tej samej karze podlega, kto na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub strefie ruchu prowadzi pojazd mechaniczny pomimo upływu okresu ważności tymczasowego elektronicznego prawa jazdy, o którym mowa w art. 4 ust. 1a ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz. U. z 2023 r. poz. 622, 1123, 1234, 1312 i 1560), a przed wydaniem prawa jazdy.
Warto wiedzieć: Czy po zdaniu egzaminu na prawo jazdy można jeździć samochodem?
Czy warto wozić ze sobą dokumenty?
Polskie prawo nie wymaga noszenia przy sobie żadnego dokumentu tożsamości, a w przypadku kierowania pojazdem – także dowodu rejestracyjnego, potwierdzenia opłacenia polisy OC czy prawa jazdy. Czy warto więc wozić ze sobą dokumenty? W naszej ocenie tak. Nawet, gdy dojdzie do stłuczki nie z naszej winy, konieczne będzie spisanie oświadczenia. Z danymi sprawcy. Wystarczyłby sam dokument prawa jazdy, gdzie znajduje się wiele istotnych informacji. Teoretycznie można pobrać aplikację mObywatel, a następnie cyfrowe prawo jazdy lub wezwać na miejsce zdarzenia policję w celu identyfikacji sprawcy, ale to wszystko oznacza niepotrzebną stratę czasu.
