Czym jest napęd Haldex? Jak działa sprzęgło Haldex? Sprawdź, czy warto kupić samochód z systemem Haldex.
Haldex to system napędu na cztery koła, który wykorzystuje sprzęgło wielopłytkowe, aby rozdzielać moment obrotowy pomiędzy przednią i tylną oś. Haldex to także nazwa szwedzkiej firmy, która opracowała i opatentowała tę technologię w 1998 roku. Poznajmy bliżej to ciekawe i bardzo często spotykane rozwiązanie.
Na czym polega napęd Haldex?
Napęd Haldex to rodzaj stosowanego w autach napędu na cztery koła, który nie jest stały, lecz adaptacyjny – tzn. dostosowuje swoją charakterystykę w zależności od sytuacji, trybu jazdy itp. Oznacza to, że nie ma sztywnego połączenia między przednią i tylną osią. Łącznikiem jest sprzęgło, które może dołączać lub rozłączać napęd w zależności od warunków drogowych i stylu jazdy. Sprzęgło Haldex jest zamontowane w obudowie mechanizmu różnicowego tylnej osi i napędzane przez wał napędowy. Sprzęgło Haldex składa się z wałka wejściowego (napędzanego przez silnik), wałka wyjściowego (napędzającego tylną oś), sprzęgła płytkowego (sterowanego przez hydrauliczne tłoki), pompy hydraulicznej (napędzanej przez krzywkę na wałku wejściowym) i jednostki sterującej, która odczytuje dane z czujników i wysyła sygnał do tłoka sprzęgła.
Haldex – zasada działania
Sprzęgło Haldex jest sterowane elektronicznie i działa automatycznie, bez ingerencji kierowcy. Jednostka sterująca stale analizuje parametry takie jak prędkość obrotowa kół, przyspieszenie, kąt skrętu, hamowanie, położenie pedału gazu i wiele innych. Na tej podstawie określa, czy sprzęgło powinno być rozłączone, częściowo lub całkowicie włączone. Im większe jest ciśnienie oleju w sprzęgle, tym większy jest moment obrotowy przekazywany na tylną oś. Sprzęgło Haldex może reagować bardzo szybko, nawet zanim wystąpi całkowity poślizg kół przednich, dzięki czemu zapewnia lepszą trakcję i stabilność pojazdu.
W normalnych warunkach jazdy, gdy nie ma poślizgu i kierowca nie decyduje się na mocne wciskanie pedału gazu, sprzęgło Haldex jest rozłączone i samochód jest napędzany tylko przez przednią oś. Dzięki temu zmniejsza się zużycie paliwa i emisja spalin, ponieważ nie ma strat energii na pokonanie oporów w układzie napędowym. Gdy jednak wystąpi poślizg przednich kół, np. na śliskiej nawierzchni, sprzęgło Haldex załącza się i przekazuje część momentu obrotowego na tylną oś, aby poprawić przyczepność i kontrolę nad pojazdem. Sprzęgło Haldex może rozdzielać moment obrotowy między osiami w dowolnym stosunku, od 0 do 100%, w zależności od potrzeb, ustawień i modelu auta. W ten sposób samochód zyskuje zalety napędu na cztery koła, gdy jest to konieczne, i napędu na przednie koła, gdy jest to wystarczające.
Czy Haldex to stały napęd na cztery koła?
Nie, Haldex nie jest stałym napędem na cztery koła, ponieważ nie zapewnia ciągłego i równomiernego podziału momentu obrotowego między osiami. Haldex jest napędem dołączanym, który włącza się i wyłącza się w zależności od sytuacji na drodze. W normalnych warunkach jazdy, Haldex jest rozłączony i samochód ma napęd na przednie koła. Gdy występuje uślizg przednich kół, Haldex załącza napęd tylnej osi i samochód ma napęd na cztery koła. Gdy przednie koła odzyskują przyczepność, Haldex rozłącza napęd i samochód wraca do napędu na przednie koła. Haldex jest więc napędem zmiennym, który dostosowuje się do warunków drogowych i stylu jazdy.
W jakich samochodach jest Haldex?
Sprzęgło Haldex jest stosowane w wielu samochodach z napędem na cztery koła, głównie z segmentu aut małych i średnich. Sprzęgło Haldex jest często wybierane przez producentów, którzy chcą zaoferować opcję napędu 4×4 w samochodach, które pierwotnie były zaprojektowane jako napędzane tylko przednią osią. Dzięki sprzęgłu Haldex nie trzeba wprowadzać dużych zmian w konstrukcji podwozia i układu napędowego, ponieważ wystarczy dodać sprzęgło, wał napędowy i mechanizm różnicowy tylnej osi. Sprzęgło Haldex nie wpływa też znacząco na masę i wymiary samochodu, co jest ważne dla osiągów i ekonomii jazdy.
Sprzęgło Haldex jest stosowane w takich samochodach jak np.:
- Audi: S3, RS3, TT, TTS, TTRS, Q3, SQ3, RSQ3;
- Volkswagen: Golf, Passat, Tiguan, Arteon, Touareg, T-Roc;
- Volvo: S40, V40, S60, V60, S80, V70, XC40, XC60, XC70, XC90;
- Skoda: Octavia, Superb, Kodiaq, Karoq, Yeti;
- Seat: Leon, Ateca, Tarraco;
- Ford: Kuga, Galaxy, S-Max;
- Land Rover: Freelander, Range Rover Evoque, Discovery Sport.
Zalety i wady napędu na bazie sprzęgła Haldex
Sprzęgło Haldex ma kilka zalet i wad w porównaniu z innymi systemami napędu na cztery koła, takimi jak Torsen czy sprzęgło wiskotyczne. Oto niektóre z nich:
Zalety:
- Sprzęgło Haldex jest łatwiejsze do zastosowania w samochodach z silnikiem umieszczonym poprzecznie, ponieważ nie wymaga dodatkowej przekładni na wyjściu ze skrzyni biegów.
- Jest szybsze i dokładniejsze w reagowaniu na zmiany warunków drogowych, ponieważ jest sterowane elektronicznie i korzysta z wielu parametrów jazdy.
- Sprzęgło Haldex jest bardziej elastyczne i dopasowuje się do stylu jazdy kierowcy, ponieważ może zmieniać podział momentu obrotowego między osiami w szerokim zakresie, od 0:100 do 100:0.
- Rozwiązanie to jest bardziej ekonomiczne i ekologiczne, ponieważ zmniejsza straty energii i spalanie paliwa, gdy nie jest potrzebny napęd na cztery koła.
Wady:
- Sprzęgło Haldex jest droższe w produkcji i serwisie, ponieważ wymaga dodatkowych elementów elektronicznych i hydraulicznych.
- Opisywane rozwiązanie jest bardziej podatne na zużycie i awarie, ponieważ pracuje w środowisku oleju pod ciśnieniem i narażone jest na wysokie temperatury i tarcie.
Co jest lepsze – Torsen czy Haldex?
Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie, ponieważ oba systemy mają swoje zalety i wady. W dużym uproszczeniu można powiedzieć, że Torsen jest lepszy dla samochodów sportowych, ponieważ zapewnia stały i równomierny napęd na cztery koła, a Haldex jest lepszy dla samochodów miejskich i crossoverów, ponieważ dostosowuje się do warunków drogowych i stylu jazdy. Ostatecznie wybór zależy od preferencji i potrzeb kierowcy.
Ile wytrzymuje Haldex?
Trwałość sprzęgła Haldex zależy od wielu czynników, takich jak jakość oleju, częstotliwość jego wymiany, styl jazdy, warunki drogowe, temperatura, wilgotność, itp. Nie ma jednoznacznego określenia, ile kilometrów wytrzymuje Haldex, ponieważ każdy przypadek jest inny. Jednak, zgodnie z zaleceniami producentów, należy regularnie sprawdzać stan oleju i wymieniać go co 60 000 – 120 000 kilometrów. Ponadto, należy używać tylko oleju dedykowanego dla sprzęgła Haldex, który ma odpowiednią lepkość i właściwości. Dzięki temu można przedłużyć żywotność sprzęgła i zapobiec awariom.
Polecamy również:
