Słownik ubezpieczeniowy. Trudne pojęcia z polis OC i AC

Przeglądając dokumenty polisowe od ubezpieczyciela, możemy trafić na różne skomplikowane określenia. Wyjaśniamy pojęcia z polis ubezpieczeniowych.

Jeśli zależy nam, aby wykupić najkorzystniejszą (choć niekoniecznie najtańszą) ofertę ubezpieczenia, to warto znać terminy, którymi posługują się firmy ubezpieczeniowe. W przeciwnym razie może okazać się, że np. nasza polisa nie pokrywa szkody w całości i za naprawę będziemy musieli zapłacić z własnej kieszeni. Dlatego, aby mądrze wybrać ubezpieczenie komunikacyjne, dobrze jest znać pojęcia z polis OC i AC.

Amortyzacja części – współczynnik określający wartość podzespołów auta w dniu szkody (przed zdarzeniem). Przy wyliczeniu wysokości odszkodowania ubezpieczyciel zazwyczaj potrąca różnicę między wartością nowych części, które mają być użyte do naprawy samochodu, i tych, które zostały uszkodzone w wyniku kolizji.
Assistance – w zależności od wybranego zakresu, ubezpieczenie assistance może zapewnić darmowe holowanie, samochód zastępczy, naprawę w trasie czy nawet nocleg w hotelu. Warto pamiętać, że podstawowe assistance zwykle obejmuje tylko pomoc w przypadku kolizji czy wypadku, a nie awarii na drodze.
Audatex – program komputerowy zawierający ceny części potrzebnych do naprawy samochodu oraz wyceny czasu potrzebnego na naprawę (tzw. robocizna). Na podstawie tej bazy danych większość ubezpieczycieli przygotowuje kosztorysy napraw.
Automatyczne wznowienie – wynikający z ustawy mechanizm, który sprawia, że w pełni opłacona polisa OC zostaje przedłużona na kolejny rok, o ile wcześniej klient jej nie wypowiedział. Od tej reguły jest jednak wyjątek – przy zmianie właściciela pojazdu w trakcie trwania umowy ubezpieczenia, nie przedłuży się ona automatycznie. W związku z tym jeszcze przed jej wygaśnięciem nowy właściciel powinien we własnym zakresie wykupić nową polisę.
Beneficjent – osoba uprawniona do odbioru świadczenia w przypadku śmierci ubezpieczonego, która została wskazana w umowie ubezpieczenia.
Bonus malus – system zniżek za bezszkodową jazdę oraz zwyżek za szkody, premiujący kierowców, którzy jeżdżą bezpiecznie.
Cesja z umowy ubezpieczenia – zazwyczaj oznacza przeniesienie prawa do ewentualnego odszkodowania na bank, który kredytuje samochód. Cesję można ustanowić jedynie na ubezpieczeniu dobrowolnym, np. gdy umowa kredytu na auto zobowiązuje do wykupienia AC. Przed zawarciem polisy należy upewnić się, że bank ją zaakceptuje.
Franszyza integralna – tzw. szkoda minimalna; określona kwotowo wartość, do wysokości której firma ubezpieczeniowa zwolniona jest z odpowiedzialności, czyli nie wypłaca odszkodowania.
Franszyza redukcyjna – tzw. udział własny; określona kwotowo wartość, o którą pomniejszone będzie wypłacone odszkodowanie.
Ubezpieczenie GAP – rodzaj dodatkowego ubezpieczenia, które warto rozważyć w przypadku leasingu samochodu. W przypadku szkody całkowitej lub kradzieży auta, ubezpieczyciel w ramach AC wypłaca odszkodowanie równe wartości rynkowej pojazdu w dniu zaistnienia szkody. Jeśli będzie to kwota niższa niż suma rat pozostałych do spłaty, ubezpieczenie GAP pokryje różnicę.
Komisja Nadzoru Finansowego – w skrócie: KNF; rządowa agencja, która sprawuje nadzór nad sektorem bankowym, rynkiem kapitałowym, ubezpieczeniowym, emerytalnym, nadzór nad instytucjami płatniczymi i biurami usług płatniczych, instytucjami pieniądza elektronicznego oraz nad sektorem kas spółdzielczych.
Konsumpcja/redukcja sumy ubezpieczenia – obniżenie sumy ubezpieczenia o wartość wypłaconych odszkodowań
Metoda kosztorysowa (rozliczenie gotówkowe) – tzw. wycena; forma likwidacji szkody, w której wypłata odszkodowania następuje na podstawie oceny uszkodzeń przez rzeczoznawcę ubezpieczyciela. Przy tej metodzie ubezpieczyciel nie weryfikuje, czy naprawa została faktycznie wykonana.
Metoda serwisowa/warsztatowa – forma likwidacji szkody, w której ubezpieczyciel zwraca koszty naprawy (części i robocizna) na podstawie przedstawionych faktur.
Naprawa bezgotówkowa – jedna z form rozliczenia szkody przy metodzie serwisowej, polegająca na tym, że możemy udzielić warsztatowi pełnomocnictwa do ubiegania się o odszkodowania bezpośrednio u ubezpieczyciela. Należy pamiętać, że jeśli warsztat nie uzyska pełnej kwoty na naprawę auta, klient będzie musiał pokryć różnicę między kosztem naprawy a wysokością odszkodowania.
Naprawa na częściach oryginalnych/zamiennikach – w umowie ubezpieczenia AC prawie zawsze jest wyraźnie określony rodzaj części, jakie mają być wykorzystane do naprawy auta. Polisa obejmująca naprawę przy użyciu oryginalnych części będzie droższa od tej zakładającej użycie zamienników.
Niedoubezpieczenie – ubezpieczenie na kwotę mniejszą niż rzeczywista wartość ubezpieczanej rzeczy, inaczej: zaniżanie wartości.
Ochrona prawna – rodzaj dodatku do polisy komunikacyjnej, na podstawie którego ubezpieczyciel pokrywa niezbędne koszty związane z obroną interesów poszkodowanego (np. wynagrodzenie adwokata lub radcy prawnego, opłaty sądowe), jak również może zapewnić pomoc prawnika w sprawie o odebranie dowodu rejestracyjnego lub prawa jazdy.
Ochrona zniżek – dobrowolne ubezpieczenie, które pozwala zachować wypracowane zniżki za bezszkodową jazdę pomimo spowodowania kolizji lub wypadku. Oznacza to, że nie trzeba obawiać się wzrostu ceny polisy z powodu szkody, pod warunkiem kontynuacji ubezpieczenia w tej samej firmie. Przy zmianie towarzystwa, nowy ubezpieczyciel naliczy zwyżkę.
OC graniczne – przeznaczone dla właścicieli samochód zarejestrowanych poza Europejskim Obszarem Gospodarczym i Szwajcarią, którzy nie posiadają Zielonej Karty i przebywają na terenie Polski.
Ogólne Warunki Ubezpieczenia – w skrócie: OWU; warunki umowy ubezpieczenia, które są takie same dla wszystkich ubezpieczających się i zawierają m.in. zakres ubezpieczenia oraz wyłączenia odpowiedzialności. OWU powinny być załączone do polisy w formie osobnego dokumentu.
Polskie Biuro Ubezpieczycieli Komunikacyjnych – w skrócie: PBUK; organizacja skupiająca wszystkich ubezpieczycieli OC komunikacyjnego działających na terenie Polski. Główne zadania PBUK to współpraca ze swoimi odpowiednikami z innych krajów, organizowanie lub bezpośrednia likwidacja szkód spowodowanych przez obcokrajowców na terytorium Polski oraz prowadzenie ubezpieczeń Zielonej Karty i ubezpieczeń granicznych.
Regres – przekazanie praw przysługujących ubezpieczającemu w stosunku do strony odpowiedzialnej za powstanie szkody na zakład ubezpieczeń, zwykle z chwilą wypłaty odszkodowania. Do regresu dochodzi zazwyczaj, gdy ubezpieczony w ramach OC kierowca spowoduje wypadek po alkoholu lub bez aktualnego prawa jazdy.
Reprezentant ds. roszczeń – wyznaczony przez ubezpieczyciela podmiot, który w jego imieniu zajmuje się wypłatą odszkodowania na terenie innych państw Unii Europejskiej (poza granicami Polski). Powołanie reprezentantów do spraw roszczeń ma na celu zapewnienie identycznej obsługi szkód bez względu na pochodzenie sprawcy czy kraj rejestracji auta.
Rzecznik finansowy – instytucja zajmująca się tym, aby prawa ubezpieczonych były respektowane przez ubezpieczycieli. Do jego obowiązków należą m.in. przyjmowanie skarg, przygotowanie raportów na temat towarzystw ubezpieczeniowych oraz udzielanie informacji ubezpieczonym i poszkodowanym.
Smart Casco – okrojone ubezpieczenie AC, obejmujące np. wyłącznie kradzież i pożar lub zniszczenie przez siły przyrody.
Stała suma ubezpieczenia AC – wartość samochodu jest niezmienna przez cały okres trwania ubezpieczenia
Suma gwarancyjna – podobna do sumy ubezpieczenia, dotyczy OC. Suma gwarancyjna i ubezpieczenia to górna granica odpowiedzialności ubezpieczyciela za szkody objęte wykupioną polisą.
Szkoda całkowita – szkoda, w wyniku której samochód został tak uszkodzony, że przywrócenie go do stanu sprzed zdarzenia nie ma ekonomicznego uzasadnienia lub gdy względy techniczne nie pozwalają na naprawę (trwałe zniszczenie konstrukcji nośnej). W przypadku szkody rozliczanej z OC sprawcy, poziom nieopłacalności wynosi 100% wartości auta na dzień szkody. W przypadku polisy AC definicja szkody całkowitej jest określona w OWU, a próg szkody całkowitej wynosi zwykle 70%.
Towarzystwo Ubezpieczeń Wzajemnych – w skrócie: TUW; jedna z dwóch form prowadzenia działalności ubezpieczeniowej w Polsce. TUW stanowi przykład spółdzielczości ubezpieczeniowej, której głównym celem jest zapewnienie ochrony członkom, a nie działalność nastawiona na zysk.
Ubezpieczenie NW – zdarzenie losowe (nieszczęśliwy wypadek), w wyniku którego poszkodowany doznaje uszkodzenia ciała, utraty zdrowia lub życia. Zwykle katalog zdarzeń losowych jest określony w OWU.
Ubezpieczenie NNW – przedmiotem tego ubezpieczenia są trwałe następstwa nieszczęśliwych wypadków lub śmierć w czasie podróży samochodem. NNW objęte są wszystkie osoby jadące autem, a świadczenie jest wypłacane niezależnie od tego, które przysługuje z polisy OC czy też innych umów.
Ubezpieczenie szyb – dodatek do polisy AC, obejmuje ubezpieczenie szyb: przedniej, tylnej oraz bocznych, działa w sytuacji wybicia, powstania odprysku i działania czynników zewnętrznych, jak np. wichura lub grad. Korzystając z ubezpieczenia szyb, nie traci się zniżek na OC.
Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny – w skrócie: UFG; fundusz, który wypłaca odszkodowania, gdy sprawca szkody objętej ubezpieczeniem OC komunikacyjnym nie posiadał ważnej polisy lub nie udało się ustalić jego tożsamości. W tym drugim przypadku UFG pokrywa wyłącznie straty związane ze szkodami osobowymi.
Warsztat autoryzowany – warsztat posiadający autoryzację producenta samochodów. Warsztaty autoryzowane są zazwyczaj droższe od warsztatów niezależnych, ale posiadają wiedzę i wyposażenie niezbędne do wykonania nawet skomplikowanych napraw, a także korzystają z oryginalnych części. Naprawa w warsztacie autoryzowanym jest zgodna z warunkami gwarancji producenta.
Wartość rynkowa pojazdu – podstawa do obliczenia sumy ubezpieczenia AC dla używanego auta. Wartość samochodu zwykle jest ustalana na podstawie notowań dostępnych w specjalnych katalogach, np. Info-Ekspert czy Eurotax. Katalog wskazuje wartość bazową, a następnie przy szczegółowej wycenie uwzględniane są takie kryteria, jak pochodzenie auta oraz przebieg.
Wartość rzeczywista – wartość odtworzeniowa (przed zdarzeniem), pomniejszona o faktyczne zużycie podzespołów (amortyzacja części).
Wszystkie ryzyka (all risks) – ubezpieczenie, w którym ubezpieczyciel odpowiada za wszystkie zdarzenia, z wyjątkiem tych, które są wymienione w OWU.
Wyłączenie odpowiedzialności – katalog sytuacji, w których ubezpieczyciel nie wypłaci odszkodowania, np. w przypadku jazdy pod wpływem alkoholu lub bez wymaganych uprawnień.
Zakres terytorialny – obszar, na którym obowiązuje ubezpieczenie AC lub assitance.
Zielona Karta – ubezpieczenie OC respektowane za granicą, w dosłownym znaczeniu: dokument w kolorze zielonym potwierdzający posiadanie ważnej polisy OC. Dzięki obecności Polski w UE w większości państw europejskich funkcję Zielonej Karty pełni zwykłe, polskie OC. W innych krajach (np. Albanii) należy posiadać Zieloną Kartę o odpowiednim zakresie terytorialnym.