Znajomość podstawowych oznaczeń na pojazdach uprzywilejowanych i ciężarówkach pozwala lepiej rozeznać się w sytuacji na drodze. Wyjaśniamy znaczenie symboli na wozach strażackich, radiowozach, karetkach i ciężarówkach.
Jak można się domyśleć, ciągi liter i cyfr na pojazdach uprzywilejowanych nie wzięły się znikąd i coś oznaczają. Nie zawsze są to istotne informacje (np. indywidualny numer pojazdu albo przynależność do konkretnej jednostki), ale czasami dają kierowcy lepsze rozeznanie w sytuacji. Przykładowo: obecność karetki z symbolem S zazwyczaj oznacza poniesienie poważnych obrażeń przez poszkodowanych, a znajomość kodów z tabliczek samochodów ciężarowych pozwoli uniknąć lub zmniejszyć ryzyko ewentualnego niebezpieczeństwa wynikającego z przewożonego przez nie materiału, który np. jest łatwopalny.
Poniżej wyjaśniamy znaczenie kodów umieszczonych na pojazdach uprzywilejowanych i ciężarówkach.
Straż Pożarna
Ciągi liczb i liter na wozach strażackich odnoszą się do przeznaczenia pojazdu (jego rodzaju) i pozwalają szybko zidentyfikować region, z którego pochodzą. I tak:
1. Pierwsze trzy cyfry (prefiks: tutaj 250) określają rodzaj jednostki organizacyjnej. Przedział 210-249 zarezerwowano dla jednostek szczebla wojewódzkiego, 300-720 – powiatowego i niższego. Z kolei ostatnia cyfra określa, do jakiej jednostki należy wóz strażacki. Jeśli jest to 1, 2, 3, 4, 5 – samochód podlega pod Jednostki Ratowniczo-Gaśnicze szczebla powiatowego lub miejskiego; 6 – pod JRG lub Zakładową Zawodową/Ochotniczą Straż Pożarną albo Służbę Ratowniczą/Ratowniczo-Gaśniczą; 7 lub 8 – pod Ochotnicze Straże Pożarne nie ujęte w Krajowym Systemie Ratowniczo-Gaśniczym; 9 – pod OSP ujęte w KSRG; 0 – pod komendy powiatowe i niższe.
2. Litera pośrodku (infiks: tutaj W) informuje o regionie, z którego pochodzi wóz. W poniższej tabeli wyjaśniamy ich znaczenie. Schemat jest podobny do określania województw na tablicach rejestracyjnych.
Litera | Region/województwo |
---|---|
A | jednostki centralne |
B | podlaskie |
C | kujawsko-pomorskie |
D | dolnośląskie |
E | łódzkie |
F | lubuskie |
G | pomorskie |
K | małopolskie |
L | lubelskie |
N | warmińsko-mazurskie |
O | opolskie |
P | wielkopolskie |
R | podkarpackie |
S | śląskie |
T | świętokrzyskie |
W | powiat warszawski |
M | mazowieckie |
Z | zachodniopomorskie |
3. Ostatnie dwie cyfry (sufiks: tutaj 49) oznaczają rodzaj pojazdu pożarniczego. 01-19 to stanowiska funkcyjne, 20-99 – pojazd pożarniczy. Ich liczne rodzaje dokładnie opisano na stronie www.strazacki.pl.
Policja
Kody na radiowozach są już mniej skomplikowane – informują tylko o regionie, do którego przyporządkowana jest jednostka dysponująca radiowozem. Służą do tego litery na początku: jedna albo dwie (na przykładzie obok: ZZ). Pozostałe trzy cyfry to już indywidualny numer pojazdu, wykorzystany z pułapu 001-999.
Tak przedstawia się klasyfikacja wyróżników literowych określających organizacyjne przyporządkowanie do konkretnej jednostki:
- A – Komenda Główna Policji
- B, BB – woj. dolnośkąskie
- C, CC – woj. kujawsko-pomorskie
- D, DD – woj. lubelskie
- E, EE – woj. lubuskie
- F, FF – woj. łódzkie
- G, GG – woj. małopolskie
- H, Y – woj. mazowieckie
- J, JJ – woj. opolskie
- K, KK – woj. podkarpackie
- M, MM – woj. podlaskie
- N, NN – woj. pomorskie
- P, R – woj. śląskie
- S, SS – woj. świętokrzyskie
- T, TT – woj. warmińsko-mazurskie
- U, UU – woj. wielkopolskie
- W, WW – woj. zachodniopomorskie
- Z, ZZ – Komenda Stołeczna
- L – szkoły policyjne.
Pogotowie ratunkowe
Symbole na karetkach określają ich przeznaczenie i wymagany personel na pokładzie. Wyróżniamy cztery typy ambulansów:
- S – karetki specjalistyczne (dawniej R), dysponujące profesjonalnym i zaawansowanym sprzętem używanym w sytuacjach zagrożenia życia. Wyjeżdżają do najcięższych przypadków. W skład minimum 3-osobowej załogi musi wchodzić lekarz, a jeśli nikt nie ma uprawnień do kierowania pojazdem uprzywilejowanym, czwartą może być kierowca.
- P – karetki podstawowe. W odróżnieniu do pojazdów S dysponują 2-osobową załogą (ratownik medyczny, pielęgniarka), trzecim członkiem może być kierowca (jeśli nikt nie posiada stosowanych uprawnień do kierowania karetką). Zazwyczaj wyjeżdżają tam, gdzie nie jest wymagana obecność specjalistycznego ambulansu.
- T – karetki transportowe. Służą do przewozu chorych niewymagających intensywnego transportu (np. między szpitalami) albo do przewozów narządów/krwi. Na pokładzie, poza kierowcą, powinien znaleźć się ratownik. Niekiedy literę „T” uzupełnia inna, zależna od regionu, np. RT, ST, TL.
- N – karetki neonatologiczne z wyposażeniem podobnym do ambulansów specjalistycznych, z tym że przystosowane są do przewozu noworodków i niemowląt do 1. roku życia. Czasami występują oznaczenia łączone, np. N/T.
Samochody ciężarowe
Na ciężarówkach znajdziemy jeszcze więcej symboli, odnoszących się zazwyczaj do norm spełnianych przez pojazd albo rodzaju ładunku, który przewozi. Na niektórych pojazdach widnieje pomarańczowa tabliczka z dwoma kodami (fot. z prawej). Oznacza to, że ciężarówka wiezie materiały niebezpieczne, a poszczególne rzędy określają rodzaj owego niebezpieczeństwa (właściwość materiału; górny rząd) i informują o numerze ONZ dla substancji (dolny rząd).
- Cyfry w górnym rzędzie mogą oznaczać następujące materiały: ciekły zapalny (3), stały zapalny (4), utleniający lub podobny (5), trujący (6), żrący (8). Dotyczy to pierwszej cyfry. Druga z kolei określa rodzaj zagrożenia: wybuchowość (1), zdolność wytwarzania gazu (2), łatwopalność (3), właściwości utleniające (5), toksyczność (6), promieniotwórczość (7), działanie żrące (8), niebezpieczeństwo gwałtownej reakcji (9). Jeśli z przodu znajduje się litera X, obowiązuje zakaz kontaktu materiału z wodą.
- Dolny rząd informuje o rodzaju konkretnej substancji. Do najpopularniejszych należy benzyna (1203), butan (1011), chlor (1017), LPG (1965), kwas siarkowy (830), olej napędowy (1202), propan (1978), smoła (1999), tlen (1073), wodór (1044).
Z kolei niewielkie, zielone tabliczki z białymi literami/cyframi informują o spełnianiu przez ciężarówkę różnego rodzaju norm spalin bądź hałasu. Oto przykłady:
- L – ciężarówka o niskim poziomie hałasu, spełniająca wymagania norm austriackich
- U – ciężarówka spełniająca normę Euro 1 i austriackie normy hałasu
- S – ciężarówka z normą Euro 2 i spełniająca austriackie normy hałasu, uzupełniona o dodatkowe wymagania techniczne z zakresu bezpieczeństwa
- 3 – ciężarówka z normą Euro 3, austriackimi normami hałasu i homologowanymi i właściwie ustawionymi lusterkami i oświetleniem
- G – ciężarówka spełniająca niemieckie normy hałasu dotyczące aut poruszających się po mieście
- H – ciężarówka dopuszczona do ruchu pomimo zwiększonej do 40 ton masy całkowitej
- E – ograniczenie masy (ze względów podatkowych).
Polecamy nasz przewodnik po tablicach rejestracyjnych: polskich i zagranicznych