Nie każdy wie, że Wołga to nie tylko samochody kojarzone z PRL-em i Związkiem Radzieckim. Oto wszystkie Wołgi, jakie poznał świat.
Osoby żyjące w czasach PRL doskonale pamiętają legendę o czarnej Wołdze, która rzekomo jeździła po okolicy i porywała dzieci. Te radzieckie samochody na dobre wtopiły się w krajobraz ulic Polski z lat 60. i 70., wożąc głównie osoby z najwyższych szczebli władzy. Później nierzadko jeździły jako taksówki lub były użytkowane przez odbiorców prywatnych.
Nie każdy jednak wie, że tak głęboko zakorzeniony w ZSRR samochód pozostawał w produkcji jeszcze przez wiele lat po jego upadku. Dość powiedzieć, że definitywny koniec Wołgi nastąpił raptem kilkanaście lat temu i praktycznie do samego końca wytwarzano model, którego początki sięgają lat 60. W międzyczasie przedstawiano inne – zdecydowanie nowocześniejsze, w których pokładano nadzieje na wyciągnięcie marki z kryzysu. Poznajmy krótką historię Wołgi, przeglądając auta sprzedawane pod tą nazwą.
Wołga tak naprawdę nie była osobną marką, a serią samochodów osobowych produkowanych przez radzieckiego (później rosyjskiego) producenta – GAZ-a. Znany jest on głównie z wytwarzania pojazdów terenowych (np. GAZ 69) i ciężarowych (np. GAZ 66), lecz zaprezentował również linię samochodów dostawczych (Gazela) i miał epizod z luksusowymi limuzynami (ZIM i Czajka). Prekursorem Wołgi była Pobieda M-20, na bazie której powstała produkowana w FSO Warszawa M-20. Następcę, czyli właśnie Wołgę, zaprezentowano jeszcze przed zakończeniem wytwarzania Pobiedy w 1958 roku. Tak się zaczęła historia serii aut wytwarzanych aż do 2010 roku.
GAZ-21 Wołga (1956-1970)
Pierwsza Wołga, w odróżnieniu od „garbatej” Pobiedy, była klasycznym sedanem, choć wytwarzano też kombi o nazwie GAZ-22. Auto produkowano w trzech seriach, z czego dopiero ostatnia, z lat 1962-1970, była często widywana w czasach PRL (otrzymała estetyczny „grill” z wieloma pionowymi „żeberkami”). To napędu posłużył 2,5-litrowy silnik o mocy od 70 do 85 KM. Jedynie w specjalnej odmianie GAZ-23 zastosowano aż 195-konny silnik V8 z Czajki, który pozwalał osiągnąć 100 km/h w 17 sekund. Takich aut wyprodukowano ok. 600 sztuk, natomiast wszystkich Wołg 21 – prawie 640 tysięcy sztuk.
GAZ-24 Wołga (1967-1985)
W drugiej połowie lat 60. zadebiutowała nowa Wołga z nowoczesnym wówczas bardziej kanciastym nadwoziem. Auto było trochę krótsze, ale niższe i lżejsze od poprzedniczki. Również produkowano ją jako sedana (24-01) oraz kombi (24-02), które na rozkładanej ławeczce w bagażniku mogło przewieźć dodatkowe dwie osoby. Pod maską znalazł się benzynowy silnik 2.4 o mocy 95 KM, pozwalający osiągnąć 100 km/ h w 23 sekundy. Do eksportowych wersji 24-76 i 24-77 „Scaldia” montowano z kolei wysokoprężną jednostkę Peugeota. Samochód po przeprowadzeniu wielu liftingów „przetrwał” praktycznie do końca całej serii Wołga.
GAZ-24-10 Wołga (1985-1993)
Model 24-10 był poważniejszym liftingiem Wołgi 24, wyróżniającym się głównie czarną, plastikową atrapą chłodnicy. Pojawiło się też kilka mniejszych zmian w nadwoziu oraz we wnętrzu (m.in. nowa kierownica i wskaźniki). W Wołdze 24-10 stosowano silniki 2.5 o mocy 100 KM lub przeznaczone do pracy na gorszym jakościowo paliwie warianty 85/90 KM. Zmodyfikowano też hamulce (w niektórych autach pojawiły się tarcze), powiększono rozstaw kół i zmieniono przełożenie tylnego mostu. Wersja kombi przyjęła oznaczenie 24-12.
GAZ-3102 Wołga (1982-2009)
Model 3102 miał być bardziej luksusową Wołgą dla urzędników państwowych, bez przeznaczenia do sprzedaży w sektorze prywatnym, stąd była ona określana jako „dyrektorska”. W odróżnieniu od standardowej Wołgi 24, istotnie zmieniono przód i tył pojazdu. Znacznie wydłużono przód (o 20 cm), co przełożyło się na zwiększenie strefy zgniotu. Dla poprawy właściwości jezdnych zmodyfikowano hamulce i zawieszenie oraz powiększono rozstaw kół. Zmiany dotknęły też 2,4-litrowy silnik: początkowo rozwijał 105 KM, później 100 KM lub 90 KM w odmianie przystosowanej do gorszego paliwa. Powstała nawet krótka seria pojazdów z jednostką 2.3 generującą 145 KM i samochody napędzane silnikami z Czajki – 5.5 V8/195 KM, połączone z automatyczną skrzynią biegów.
GAZ-31029 Wołga (1992-1997)
Kolejny wariant Wołgi był „miksem” mechaniki z modelu 24-10 z nadwoziem i wnętrzem wariantu 3102. Aby nie kojarzył się on z samochodem „dyrektorskim”, delikatnie przemodelowano przednią część nadwozia. W samochodzie montowano 100-konny silnik 2.4 (lub 90-konny do jazdy na benzynie 76-oktanowej), a w małej serii auta także 150-konną jednostkę z wtryskiem paliwa (w późniejszych latach – 131 KM). Mimo wówczas przestarzałej konstrukcji, samochód sprzedał się w zaskakującej licznie ponad pół miliona egzemplarzy. Poza sedanem oferowano kombi (31022), sanitarkę (31023) i auta przerobione na taksówki.
GAZ-3105 Wołga (1992-1996)
Pierwsze próby zastąpienia przestarzałej Wołgi podjęto modelem 3105 – wówczas atrakcyjnie stylizowanym, prawie 5-metrowym sedanem, który miał jednocześnie zastąpić Wołgę 3102 i większą Czajkę (GAZ-14). Samochód napędzał 3,4-litrowy silnik V8 o mocy 170 KM, pozwalający osiągnąć 100 km/h w 11 sekund i prędkość maksymalną 200 km/h. Ta Wołga od początku miała być projektem małoseryjnym dla rządu Rosji, jednak według szacunków przez 4 lata zbudowano zaledwie 55 egzemplarzy tego modelu, z czego większość trafiła do odbiorców prywatnych.
GAZ-3110 Wołga (1996-2005)
Fiasko przełomowego modelu 3105 zmusiło producenta do przeprowadzenia kolejnej modernizacji „starej” Wołgi. Po raz kolejny wygładzono linie przedniej i tylnej części nadwozia i m.in. dodano pełnowymiarowe plastikowe zderzaki. O wiele więcej zmian zaszło we wnętrzu, które bardziej niż nadwozie odpowiadało standardom motoryzacyjnym z tamtych lat. Pod maską pojawił się 131-konny silnik 2.3, pozwalający na osiągnięcie 100 km/h w 14,5 sekundy. Była to ostatnia wersja Wołgi produkowana jako kombi (310221): w późniejszych latach wytwarzano je jedynie w niewielkich partiach jako karetki.
GAZ-31105 Wołga (2003-2009)
Ostatnią modernizację Wołgi wyróżniają okrągłe reflektory i jeszcze bardziej unowocześnione wnętrze z takim wyposażeniem jak regulowana kolumna kierownicy czy elektryczne szyby sterowane pilotem. Do napędu przewidziano rosyjski silnik 2.4 (152 KM) lub, od 2006 roku, jednostkę Chryslera – 2.4/137 KM. Ciekawostkę stanowiła produkowana małoseryjnie odmiana wydłużona o oznaczeniu 311055. W 2007 roku dokonano ostatniego liftingu (zmieniono głównie tylne światła) i dwa lata później definitywnie zakończono produkcję samochodu bazującego na GAZ-ie 24 z lat 60.
GAZ-3111 Wołga (1998-2002)
Poza modelem 3105, inną próbą poprawy wizerunku Wołgi było zaprezentowanie pod koniec lat 90. samochodu GAZ-3111. Miał on zupełnie inne nadwozie i opracowane od podstaw nowe przednie zawieszenie (z tyłu pozostawiono resory i dodano stabilizator). Na pokładzie znalazła się klimatyzacja, centralny zamek, podgrzewana tylna szyba, elektrycznie sterowane lusterka i komputer pokładowy. Pod maską montowano silniki R4 (2.5/155 KM) lub przejęte z GAZ-a 3105 V8 (3.4/170 KM). Oferowano też 110-konnego diesla. Z powodu wysokiej ceny auto ostatecznie nie wyszło poza sferę małoseryjnej produkcji (wytworzono ponad 400 egzemplarzy).
GAZ Wołga Siber (2008-2010)
Ostatnią próbą utrzymania na rynku serii Wołga był zakup licencji na produkcję, pod marką GAZ, Chryslera Sebringa drugiej generacji (z lat 2000-2006). Auto pod nazwą Wołga Siber produkowano z silnikiem 2.0 (141 KM) lub 2.4 (143 KM) zestawianym opcjonalnie z automatyczną skrzynią biegów. Niestety, nie spotkało się ze spektakularnym przyjęciem odbiorców. Produkcję zakończono już po dwóch latach (w 2010 roku), wytwarzając niecałe 9000 egzemplarzy. Tym akcentem na dobre zakończyła się historia samochodów Wołga.
