PoradyPoradyZa co odpowiada rozrząd? Jakie są rodzaje napędu rozrządu?

Za co odpowiada rozrząd? Jakie są rodzaje napędu rozrządu?

Układ rozrządu steruje najważniejszymi elementami w silniku. Jakie typy rozrządu występują na rynku? Co się stanie, gdy dojdzie do awarii rozrządu?

O tym, że w silniku trzeba wymieniać rozrząd, wie zdecydowana większość kierowców. Wcześniej ta czynność nie była jednak określana jako typowo eksploatacyjna: w dobie „pancernych” rozrządów napędzanych kołami zębatymi lub trwałymi łańcuchami układ uznawano za niemal bezobsługowy i… rzeczywiście nie wymagał specjalnych interwencji przez całe „życie” samochodu. W dobie stopniowego przechodzenia w latach 70. na rozrządy paskowe owa „nieśmiertelność” tego niezwykle istotnego elementu zaczęła zanikać. Niestety, współczesne trendy w motoryzacji raczej nie wróżą w tej kwestii nic dobrego: rozrządy, niezależnie od rodzaju, trzeba co jakiś czas wymieniać. W innym przypadku zapłacimy najwyższą cenę – kompletnie zniszczymy silnik.

Czym jest rozrząd i za co odpowiada?

Rozrząd jest układem odpowiadającym za sterowanie zaworami, które z kolei dbają o prawidłowy przepływ mieszanki przez cylindry i późniejsze opróżnianie z gazów spalinowych. Zaworami steruje, za pomocą popychaczy, odpowiednio wyprofilowany wałek (lub wałki) rozrządu, zintegrowany z wałem korbowym silnika tzw. napędem rozrządu. Obraca się on z prędkością dokładnie dwa razy mniejszą od tej, z jaką porusza się wał napędowy. Owe sparowanie obydwu elementów może się odbywać na kilka sposobów. Rozrząd napędzany jest przy użyciu:

  • kół zębatych
  • łańcucha rozrządu
  • kół zębatych i łańcucha
  • paska rozrządu
  • paska i łańcucha rozrządu
  • paska rozrządu pracującego w oleju.

Ile wytrzymują napędy rozrządu?

Pasek rozrządu
Obecne napędy rozrządu wykonują skomplikowane ruchy i ulegają naprzemiennemu wyginaniu. Nie sprzyja to długowieczności poszczególnych elementów.

Z uwagi na skomplikowanie układu i trudne warunki, w jakich musi pracować (łańcuch lub pasek wykonują skomplikowany ruch, działają na nie liczne naprężenia), elementy rozrządu zazwyczaj wytrzymują „krócej” od innych ruchomych części silnika. Za najtrwalsze uchodzą rozrządy z kołami zębatymi, lecz i one nie są wieczne – owych zębatek jest bardzo dużo, a każda ma z czasem zużywające się łożysko. To drogie rozwiązanie już dawno odeszło „do lamusa” na rzecz tańszych, generujących mniejsze tarcie łańcuchów, pasków lub połączeń obu tych napędów. Ich trwałość bywa skrajna: niektóre łańcuchy bez problemów służą przez kilkaset tysięcy kilometrów, niektóre wymagają wymiany już po kilkudziesięciu. Z kolei wykonane z gumy (ale zbrojonej kordem z włókna szklanego) paski rzadko pokonują więcej niż 100 tys. km. Chociaż producenci mniej więcej na taki dystans określają ich żywotność, mechanicy zalecają skrócenie terminu wymiany do ok. 80 tys. km.

Dlaczego dochodzi do awarii rozrządu?

Oczywiście żywotność napędu rozrządu jest w dużej mierze uzależniona od stopnia skomplikowania układu i jakości wykonania poszczególnych elementów, takich jak rolek, kół napędzających czy odpowiadających za właściwy naciąg napinaczy. W rozrządach łańcuchowych duże znaczenie ma także zastosowany w silniku olej – wszak pracuje w nim sam element spinający, jak i działający pod wpływem ciśnienia oleju napinacz. Z kolei wycieki oleju bardzo nie służą kondycji gumowego paska rozrządu (nie mówimy tu o paskach rozrządu pracujących w kąpieli olejowej). Szkodliwy bywa także kontakt z różnymi ciałami obcymi (np. kamykami) lub zerwanym paskiem osprzętu.

Jak zmniejszyć ryzyko zerwania paska rozrządu? Wystarczy kilka prostych kroków!

Zerwany pasek rozrządu
Paski rozrządu zrywają się też ze starości. W ich przypadku producenci jasno określają terminy wymiany, czego niestety nie stosują dla rozrządów napędzanych łańcuchem.

Co się stanie, gdy zerwie się pasek/łańcuch rozrządu?

W nowoczesnych silnikach tłoki mijają się z zaworami dosłownie na milimetry, a to oznacza, że nawet przy niewielkich odstępstwach od normy w pracy rozrządu (czyli przeskoczeniu o kilka „ząbków”, nie mówiąc już o całkowitym zerwaniu paska/łańcucha) może dojść do pogięcia zaworów przez tłoki i utraty kompresji silnika. W skrajnych przypadkach zniszczona zostaje głowica lub tłok, w którym urwany zawór wybił dziurę.

Odsyłamy do innych naszych materiałów na temat napędu rozrządu:

Nie przegap najnowszych artykułów! Obserwuj Wybór Kierowców na FACEBOOKU

1 KOMENTARZ

NEWSY
Polecane
Wybór redakcji