Oznaczenia w prawie jazdy. O czym mówią kody w prawie jazdy?

Niepozorne cyfry umieszczone na prawie jazdy to w rzeczywistości rozbudowany kod. Zawarte w nim informacje mogą zarówno ograniczać, jak i rozszerzać nasze uprawnienia do kierowania. Sprawdź, gdzie szukać oznaczeń i jak je rozszyfrować.

Polskie prawo jazdy to niewielki plastikowy dokument rozmiarów dowodu osobistego czy karty płatniczej. O tym, jakie najważniejsze informacje zawiera, zdaje się wiedzieć każdy kierowca. Są to chociażby dane osobowe, zdjęcie posiadacza a także kategoria, na jaką otrzymaliśmy uprawnienia i datę ich uzyskania. W przypadku stłuczki, do spisania oświadczenia przyda się również data ważności prawa jazdy, jego indywidualny numer oraz nazwa organu wydającego.

Nie wszyscy jednak zdają sobie sprawę, że na dokumencie umieszczone są także dodatkowe kody, a ich treść ujawnia obowiązujące kierowcę ograniczenia lub ciążące na nim obowiązki. Czasem kod może także rozszerzać nasze uprawnienia. Mowa o cyfrach umieszczonych w rubryce z numerem 12, pod tabelą z kategoriami, na jakie posiadamy prawo jazdy. Zapisy te znajdują się także w wirtualnej bazie danych – przeprowadzający kontrolę policjant na pewno sprawdzi ich aktualność w CEPiK-u.

Informację o tym, co oznaczają poszczególne kody, możemy znaleźć w rozporządzeniu opisującym wygląd dokumentu wydawanemu każdemu kierowcy. Większość ograniczeń dotyczy stanu zdrowia osoby z uprawnieniami. Przykładowo, kod 01.06 związany jest z wymaganiami dotyczącymi zmysłu wzroku i oznacza konieczność jazdy w okularach bądź szkłach kontaktowych. Z kolei 03.01 obliguje kierowcę do prowadzenia z protezą lub szyną kończyny górnej. Poszczególne kody mogą ponadto dotyczyć niezbędnych modyfikacji samochodu.

Świadczące o dodatkowych uprawnieniach są najczęściej oznaczenia o wyższych numerach. Może być to np. 95 – informacja, że osoba posiada świadectwo klasyfikacji zawodowej albo 96, czyli potwierdzenie posiadania uprawnień do kierowania zespołem pojazdów.

Oto pełna lista oznaczeń kodów w prawie jazdy:

01 – wymagana korekta i/lub ochrona wzroku:

01.01 – okulary,
01.02 – soczewka (i) kontaktowa (e),
01.03 – szkła ochronne,
01.04 – szkło matowe,
01.05 – przepaska na oko,
01.06 – okulary lub szkła kontaktowe;

02 – wymagana korekta słuchu:

02.01 – aparat słuchowy jednouszny,
02.02 – aparat słuchowy obuuszny;

03 – wymagane protezy/szyny ortopedyczne kończyn:

03.01 – proteza/szyna ortopedyczna kończyny górnej,
03.02 – proteza/szyna ortopedyczna kończyny dolnej;

05 – wymagane ograniczone korzystanie z pojazdu (obowiązkowe stosowanie subkodów):

05.01 – jazda tylko przy świetle dziennym,
05.02 – jazda tylko w obrębie miasta/regionu,
05.03 – jazda bez pasażerów,
05.04 – jazda z prędkością nie większą niż ……….. km/h,
05.05 – jazda tylko w towarzystwie osoby posiadającej prawo jazdy,
05.06 – bez prawa ciągnięcia przyczepy,
05.07 – bez prawa jazdy po autostradach,
05.08 – zakaz spożywania alkoholu;

10 – wymagane modyfikacje w układzie zmiany biegów:

10.01 – ręczna zmiana biegów,
10.02 – automatyczna zmiana biegów,
10.03 – zmiana biegów sterowana elektronicznie,
10.04 – regulowana dźwignia zmiany biegów,
10.05 – bez przekładni dodatkowej;

15 – wymagana modyfikacja sprzęgła:

15.01 – regulowany pedał sprzęgła,
15.02 – sprzęgło sterowane ręcznie,
15.03 – sprzęgło automatyczne,
15.04 – składany lub odkręcany pedał sprzęgła za przegrodą;

20 – wymagane modyfikacje w układzie hamulcowym:

20.01 – regulowany pedał hamulca,
20.02 – powiększony pedał hamulca,
20.03 – pedał hamulca dostosowany do obsługi lewą stopą,
20.04 – pedał hamulca pod całą stopę,
20.05 – wychylny pedał hamulca,
20.06 – ręcznie sterowany hamulec roboczy,
20.07 – maksymalne użycie wzmocnionego hamulca roboczego,
20.08 – maksymalne użycie hamulca awaryjnego zintegrowanego z hamulcem roboczym,
20.09 – regulowane sterowanie hamulca postojowego,
20.10 – elektrycznie sterowany hamulec postojowy,
20.11 – nożny hamulec postojowy,
20.12 – składany lub odkręcany pedał hamulca za przegrodą,
20.13 – hamulec obsługiwany kolanem,
20.14 – elektrycznie sterowany hamulec roboczy;

25 – wymagane modyfikacje w układzie przyspieszenia:

25.01 – regulowany pedał przyspieszenia,
25.02 – pedał przyspieszenia pod całą stopę,
25.03 – wychylny pedał przyspieszenia,
25.04 – przyspieszenie sterowane ręcznie,
25.05 – przyspieszenie sterowane kolanem,
25.06 – serwoprzyspieszacz (elektroniczny, pneumatyczny itp.),
25.07 – pedał przyspieszenia po lewej stronie pedału hamulca,
25.08 – pedał przyspieszenia po lewej stronie,
25.09 – składany lub odkręcany pedał przyspieszenia za przegrodą;

30 – wymagane wspólne modyfikacje układów hamowania i przyspieszenia:

30.01 – pedały równoległe,
30.02 – pedały na tym samym lub prawie na tym samym poziomie,
30.03 – przesuwne pedały hamowania i przyspieszenia,
30.04 – pedały hamowania i przyspieszenia z przesuwem i szyną,
30.05 – składane lub odkręcane pedały hamowania i przyspieszenia,
30.06 – wypiętrzona podłoga,
30.07 – przegroda z boku pedału hamowania,
30.08 – przegroda na protezę z boku pedału hamulca,
30.09 – przegroda pod pedałami hamowania i przyspieszenia,
30.10 – podparcie pięty/nogi,
30.11 – elektryczne sterowanie hamowania i przyspieszenia;

35 – wymagane modyfikacje urządzeń sterowania (przełączniki świateł, wycieraczki szyby przedniej, spryskiwacz, sygnał dźwiękowy, kierunkowskazy):

35.01 – urządzenia sterowania obsługiwane bez negatywnego wpływu na kierowanie i obsługę,
35.02 – urządzenia sterowania obsługiwane bez konieczności puszczenia kierownicy i akcesoriów (w tym gałek, dźwigni),
35.03 – urządzenia sterowania obsługiwane bez konieczności puszczenia kierownicy i akcesoriów lewą ręką,
35.04 – urządzenia sterowania obsługiwane bez konieczności puszczenia kierownicy i akcesoriów prawą ręką,
35.05 – urządzenia sterowania obsługiwane bez konieczności puszczenia kierownicy i akcesoriów ze wspólnymi mechanizmami hamowania i przyspieszenia;

40 – wymagane modyfikacje w układzie kierowniczym:

40.01 – zwykły układ kierowniczy ze wspomaganiem,
40.02 – układ kierowniczy z aktywnym wspomaganiem,
40.03 – układ kierowniczy z systemem rezerwowym (sprzężeniem zwrotnym),
40.04 – wydłużona kolumna kierownicy,
40.05 – zmodyfikowana kierownica (grubszy lub cieńszy przekrój koła kierownicy, kierownica o mniejszej średnicy),
40.06 – wychylne koło kierownicy,
40.07 – pionowe koło kierownicy,
40.08 – poziome koło kierownicy,
40.09 – kierowanie nożne,
40.10 – alternatywny system kierownicy (drążek),
40.11 – gałka na kierownicy,
40.12 – szyna ortopedyczna ręki na kole kierownicy,
40.13 – ze stawem szynowym;

42 – wymagane modyfikacje lusterka wstecznego (lusterek):

42.01 – zmodyfikowane zewnętrzne lusterko prawe lub lewe,
42.02 – zewnętrzne lusterko na wysięgniku,
42.03 – dodatkowe zewnętrzne lusterko pozwalające na obserwację ruchu,
42.04 – panoramiczne wewnętrzne lusterko,
42.05 – lusterko do obserwacji martwych pól,
42.06 – elektrycznie sterowane zewnętrzne lusterko (lusterka);

43 – wymagane modyfikacje fotela kierowcy:

43.01 – fotel kierowcy na dobrej wysokości obserwacyjnej i w normalnej odległości od kierownicy i pedałów,
43.02 – fotel kierowcy dostosowany do kształtu ciała,
43.03 – fotel kierowcy z oparciem bocznym stabilizującym pozycję,
43.04 – fotel kierowcy z podłokietnikiem,
43.05 – wydłużone szyny prowadzące fotela kierowcy,
43.06 – zmodyfikowany pas bezpieczeństwa,
43.07 – pas bezpieczeństwa szelkowy;

44 – wymagane modyfikacje motocykli i motorowerów (obowiązkowe stosowanie subkodów):

44.01 – hamulec z pojedynczym sterowaniem,
44.02 – zmodyfikowany hamulec ręczny,
44.03 – zmodyfikowany hamulec nożny,
44.04 – zmodyfikowana rączka przyspieszenia,
44.05 – ręczna zmiana biegów i ręczne sprzęgło,
44.06 – zmodyfikowane lusterko (lusterka) wsteczne,
44.07 – zmodyfikowane wskaźniki kontrolne (kierunkowskazy, lampy hamulca),
44.08 – wysokość siedzenia pozwalająca kierowcy na oparcie dwóch stóp na ziemi jednocześnie w pozycji siedzącej;

45 – wyłącznie motocykle z wózkiem bocznym;

46 – wyłącznie pojazdy trójkołowe;

47 – ograniczenie do pojazdów mających więcej niż dwa koła, które nie wymagają utrzymywania równowagi przez kierowcę w czasie uruchamiania, zatrzymywania i postoju;

50 – dla określonego pojazdu/nadwozia;

51 – dla określonego pojazdu/tablicy rejestracyjnej;

70 – wymiana prawa jazdy wydanego za granicą;

71 – wtórnik prawa jazdy;

72 – ograniczenie kategorii A do kategorii A1 w odniesieniu do konkretnych pojazdów;

73 – ograniczenie kategorii B do kategorii B1 w odniesieniu do konkretnych pojazdów;

74 – ograniczenie kategorii C do kategorii C1 w odniesieniu do konkretnych pojazdów;

75 – ograniczenie kategorii D do kategorii D1 w odniesieniu do konkretnych pojazdów;

76 – ograniczenie kategorii C+E do kategorii C1+E w odniesieniu do konkretnych pojazdów;

77 – ograniczenie kategorii D+E do kategorii D1+E w odniesieniu do konkretnych pojazdów;

78 – wyłącznie pojazdy z automatyczną skrzynią biegów;

80 – wyłącznie dla posiadaczy prawa jazdy upoważniającego do prowadzenia pojazdów kategorii A typu trójkołowego, w wieku poniżej 24 lat;

81 – wyłącznie dla posiadaczy prawa jazdy upoważniającego do prowadzenia pojazdów kategorii A, typu motocykl dwukołowy, w wieku poniżej 21 lat;

95 – potwierdzenie posiadania świadectwa kwalifikacji zawodowej;

96 – pojazdy kategorii B łączone z przyczepą, której dopuszczalna masa całkowita przekracza 750 kg, przy czym dopuszczalna masa całkowita takiego zestawu pojazdów przekracza 3500 kg, ale nie przekracza 4250 kg;

97 – nie posiada uprawnień do prowadzenia pojazdów kategorii C1 objętych zakresem rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 165/2014 z dnia 4 lutego 2014 r. w sprawie tachografów stosowanych w transporcie drogowym i uchylającego rozporządzenie Rady (EWG) nr 3821/85 w sprawie urządzeń rejestrujących stosowanych w transporcie drogowym oraz zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 561/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie harmonizacji niektórych przepisów socjalnych odnoszących się do transportu drogowego (Dz. Urz. UE L 60 z 28.02.2014, str. 1);

101 – wymagane dodatkowe oznakowanie pojazdu;

102 – wymiana uzyskanego przed dniem 1 lipca 1999 r. prawa jazdy kategorii C bez posiadania kategorii B prawa jazdy;

103 – wymiana uzyskanego przed dniem 1 lipca 1999 r. prawa jazdy kategorii D bez posiadania kategorii B prawa jazdy;

104 – wymiana prawa jazdy kategorii M, z ograniczeniem do kierowania tylko pojazdami wolnobieżnymi;

105 – wymiana prawa jazdy kategorii trolejbusowej, z ograniczeniem do kierowania tylko trolejbusami;

106 – zakaz w zakresie kategorii B prawa jazdy przy posiadaniu kategorii C1, C, D1 lub D prawa jazdy,

107 – wymagane dostosowanie pojazdu do rodzaju schorzenia;

110 – posiada orzeczenie lekarskie stwierdzające przeciwwskazania do kierowania pojazdami w zakresie prawa jazdy kategorii A1, A2 i A.

Polecamy uwadze:

Jak zapisać się na prawo jazdy? Oto poradnik krok po kroku

Prawo jazdy kategorii B: wiek, cena, egzamin, pojazdy na które uprawnia