Jazda na oponach z zużytym bieżnikiem: jak wpływa na nasze bezpieczeństwo?

Pogorszenie parametrów ogumienia wraz ze zużyciem bieżnika nikogo nie dziwi. Zaskakujące jest to, z jak dużą zmianą mamy do czynienia.

Większość kierowców chciałoby jak najmniej wydawać na eksploatację samochodu, w tym zaoszczędzić na wydatkach na opony. Ogumienie często jest więc używane tak długo, jak się da, a skoro przepisy dopuszczają jazdę na oponach, których bieżnik ma tylko 1,6 mm głębokości, niektórzy sądzą, że jest to jeszcze bezpieczne. Tym bardziej, że niektórzy producenci ogumienia twierdzą, iż taki sposób eksploatacji nie niesie dodatkowego zagrożenia.

Jak rozpoznać zużyte opony? Zobacz, czy nadają się na przyszły sezon!

W sezonie letnim, gdy drogi są najczęściej suche, wszystko wydaje się w porządku. Jednak gdy w grę wchodzi jazda po mokrej nawierzchni, sytuacja może się diametralnie zmienić.
Postanowiliśmy sprawdzić, jak na mokrej nawierzchni zachowują się letnie opony o różnym stopniu zużycia. Przetestowaliśmy ogumienie w czterech wariantach. W próbach wzięły udział opony nowe (głębokość bieżnika około 8 mm) i zużyte do 5 mm, 3 mm oraz granicznej wartości dopuszczalnej przez przepisy – 1,6 mm.

POPULARNE

Używany Peugeot 3008 II (2016-2024) – który silnik wybrać?

Jak przeprowadzane są nasze testy opon?

Test skuteczności opon z różną głębokością bieżnika

W trakcie testu sprawdzaliśmy zachowanie trzech modeli opon segmentu premium. Ocenialiśmy długość drogi hamowania z dwóch prędkości – 80 oraz 120 km/h – oraz prędkość, przy której pojawia się aquaplaning. Z wyników uzyskanych przez ogumienie poszczególnych producentów wyciągaliśmy średnią dla konkretnej głębokości bieżnika – chodziło o uzyskanie ogólnych wniosków, a nie porównanie zachowania poszczególnych produktów. Określiliśmy też stopień pogorszenia parametrów względem nowych opon. Pod uwagę wzięliśmy najważniejsze z punktu widzenia bezpieczeństwa parametry: długość drogi hamowania oraz prędkość, przy jakiej występuje poślizg wodny czyli aquaplaning.

Lepiej nie jeździć na „łysych” oponach

Wyniki nie pozostawiają wątpliwości: maksymalnie zużyte opony nie zapewniają bezpieczeństwa, a jazda na nich jest ryzykowna. Co więcej, nawet ogumienie, którego głębokość jest znaczne większa – 3 mm – także wykazuje się znacznym pogorszeniem skuteczności działania na mokrej nawierzchni. Taki bieżnik nie jest w stanie odprowadzić wody spod kół, przez co samochód traci kontakt z nawierzchnią i porusza się na poduszce wodnej – czyli wpada w aquaplaning. W takich warunkach kierowca traci panowanie nad samochodem i nie jest w stanie zmienić kierunku jazdy.

Co się stanie, gdy podczas jazdy pęknie opona?

Efekt aquaplaningu dobrze widać nawet w próbie hamowania ze 120 km/h – przez kilkadziesiąt metrów auto na „łysych” oponach prawie w ogóle nie zwalnia. W miejscu, w którym samochód na nowym ogumieniu już stoi, ten na zużytym jedzie jeszcze ponad 100 km/h, a zatrzymuje się o 100 m dalej. Oznacza to, że awaryjne hamowanie nie skończy się niewinną stłuczką, ale prawdziwą katastrofą, najprawdopodobniej z ofiarami śmiertelnymi.

Ile metrów potrzebuje samochód, by wyhamować z prędkości autostradowych?

Długość drogi hamowania z 80 km/h

Badanie wykonywane jest na zraszanym torze, na którym utrzymywana jest warstwa wody o głębokości 0,5 mm. Aby zachować prostoliniowy kierunek jazdy, samochód jest połączony za pomocą specjalnego wysięgnika z szyną biegnącą wzdłuż toru. Nawet przy tak stosunkowo niedużej prędkości zużyte opony powodują znaczne wydłużenie hamowania. O ile bieżnik 5 mm działa jeszcze skutecznie, to już przy 3 mm droga hamowania zwiększa się o ponad 5 m. Przy granicznym zużyciu jest już niebezpiecznie – hamowanie wydłuża się prawie o połowę.

Długość drogi hamowania ze 120 km/h

Procedura testowa wygląda tak samo, jak w poprzedniej próbie, ale wzrost prędkości o połowę już w przypadku nowej opony wydłużył dystans hamowania ponad dwukrotnie. A zużycie ogumienia tylko potęguje ten efekt, nawet lekko zużyte ogumienie ma dużo gorsze właściwości. Zużyte opony zachowują się skrajnie inaczej niż nowe: nawet na cieniutkiej warstwie wody wpadają w aquaplaning, a hamowanie wydłuża się aż 2,5-krotnie. To śmiertelne zagrożenie!

Prędkość wystąpienia aquaplaningu

Aquaplaning mierzony jest w trakcie przejazdu lewymi kołami przez tor pokryty wodą o głębokości 9 mm. Tu także auto połączone jest z szyną. Sprawdza się, przy jakiej prędkości poślizg osiąga 15%. Ocenia się w ten sposób stabilność jazdy np. przy pokonywaniu kałuży czy jazdy w koleinach. Już bieżnik o głębokości 3 mm ma wyraźne kłopoty z odprowadzaniem wody, opona skrajnie zużyta wypada jeszcze gorzej. W porównaniu do nowego ogumienia różnica sięga 20 procent.

Jak pokazują próby, nie tylko zużyta do minimalnej dopuszczonej przez przepisy głębokości opona, ale nawet ta, w której bieżnik ma  3 mm, nie zapewnia odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa. Na mokrej nawierzchni droga hamowania nawet z umiarkowanych prędkości rośnie o połowę, przy szybszej jeździe może się wydłużyć dwukrotnie. Wyniki potwierdzają, że zalecenia większości producentów opon mówiące by wymieniać je gdy głębokość bieżnika spadnie do 3 mm nie są wyssane z palca – poniżej tego poziomu na mokrej nawierzchni margines bezpieczeństwa szybko maleje.

Redakcja poleca również:

Porównanie opony bieżnikowanej z nowym ogumieniem

Nasz najnowszy test opon letnich w rozmiarze 195/65 R15