Do silnika lepiej nie wlewać pierwszego lepszego oleju, tylko wybrać odpowiedni dla niego produkt. Kiedy zastosować olej syntetyczny, a kiedy mineralny lub półsyntetyczny?
Każdy użytkownik samochodu musi pamiętać o wymianie oleju silnikowego. To właśnie dzięki niemu jednostka napędowa ma zapewnione odpowiednie smarowanie: olej zmniejsza bowiem tarcie powstające na współpracujących ze sobą podzespołach silnika, a oprócz tego go chłodzi. Jakiekolwiek nieprawidłowości w kwestiach olejowych negatywnie rzutują na kondycję jednostki napędowej. Takowych może być sporo, np. olej często ubywa przez wycieki lub wskutek spalania go przez silnik. Złe skutki przyniesie także bagatelizowanie wymiany oleju: nawet jeśli jego poziom utrzymuje się w normie, wyeksploatowany środek smarny z czasem straci swoje właściwości i zaszkodzi silnikowi.
Co ile wymieniać olej silnikowy? Jak często zmieniać olej?
Jaki olej do silnika?
Poza pilnowaniem przebiegów pomiędzy wymianami oleju, właściciel auta musi też wiedzieć, jaki olej zastosować do silnika w swoim aucie. Takie pytanie pojawia się zazwyczaj po kupnie używanego samochodu, gdy nie mamy informacji na temat dotychczas stosowanego oleju. Kluczowym kryterium jest rodzaj oleju silnikowego. Wyróżniamy bowiem trzy podstawowe typy: olej mineralny, olej syntetyczny i olej półsyntetyczny. Każdy typ środka smarnego różni się składem chemicznym i jest przeznaczony do różnych silników, stąd nie powinno się praktykować ich mieszania, a także losowego przechodzenia z jednego rodzaju oleju na drugi. Jaki olej do silnika wobec tego wybrać? Przyjrzyjmy się im.
Oleje mineralne, syntetyczne, półsyntetyczne – jakie są różnice?
Oleje mineralne, syntetyczne i półsyntetyczne przede wszystkim różnią się składem chemicznym – tzw. bazą olejową i zastosowanymi dodatkami uszlachetniającymi, które zapobiegają tworzeniu się i osadzaniu nagarów (detergenty, dyspergatory), stabilizują lepkość substancji (modyfikatory lepkości), obniżają temperaturę płynięcia oleju (depresatory) i zapobiegają korozji (inhibitory). Bazę olejową dzielimy z kolei na bazę mineralną i bazę syntetyczną. Jak się można domyślać, z pierwszej powstaje olej mineralny, z drugiej – „syntetyk”. Olej półsyntetyczny jest efektem połączenia obydwu baz w różnych proporcjach.
Olej mineralny
Ten rodzaj oleju produkuje się w oparciu o bazę mineralną, która powstaje poprzez proces rafinacji ropy naftowej i uszlachetnianie jej w kolejnych etapach produkcji. Pokłosiem tej metody jest obecność w składzie siarki i węglowodorów, co przekłada się na najwyższą lepkość ze wszystkich typów olejów. Z tego powodu zaleca się używanie olejów mineralnych do silników z dużymi przebiegami, tj. wykazujących odznaki zużycia eksploatacyjnego (m.in. spalających olej lub obarczonych wyciekami). Za sprawą większej gęstości olej mineralny w pewnym zakresie uszczelnia silnik i przyczyna się do zmniejszenia owych wycieków. Ten rodzaj oleju nie ma też w sobie aż tak wielu substancji myjących jak „syntetyki” i „półsyntetyki”, dlatego przy jego zastosowaniu maleje ryzyko wypłukania nagromadzonych dotychczas nagarów i zatkania nimi magistrali olejowej.
Olej mineralny warto zatem wybrać do silników:
- które mają za sobą znaczny przebieg;
- które spalają olej lub tracą go poprzez wycieki;
- w samochodach starszej daty, w tym w klasykach;
- w których producent samochodu zaleca używanie oleju mineralnego.
Olej syntetyczny (tzw. syntetyk)
Baza syntetyczna, stanowiąca główny składnik tzw. syntetyka, powstaje poprzez syntezę chemiczną. W odróżnieniu od mineralnego, który uchodzi za olej najniższej jakości, ten jest już rekomendowany do nowoczesnych silników lub jednostek z małymi przebiegami. Z kilku powodów. Olej syntetyczny jest przede wszystkim bardziej płynny i ową płynność zachowuje nawet w niskich temperaturach – to oznacza, że trafia on do kluczowych części silnika bardzo krótko po uruchomieniu, także zimą. Jednocześnie „syntetyk” doskonale chroni jednostkę napędową przed skutkami pracy w wysokich temperaturach, a także nie naraża silnika na tak duże opory pracy jak olej mineralny – to z kolei prosta droga do ograniczenia zużycia paliwa. Poza tym olej syntetyczny wykazuje największą odporność na utlenianie, a zatem zachowuje swoje właściwości przez dłuższy czas. Stosowanie go zmniejsza ryzyko odkładania się nagarów w silniku.
Olej syntetyczny najlepiej wybrać w przypadku silników:
- nowoczesnych, tj. wysilonych, o największej precyzji pracy;
- z małymi przebiegami, tj. nie wykazujących oznak zużycia;
- w samochodach, w których regularnie wykorzystywany jest potencjał silnika, np. sportowych;
- w których producent samochodu zaleca używanie oleju syntetycznego.
Olej półsyntetyczny (tzw. półsyntetyk)
„Półsyntetyk” stanowi pomost między olejem mineralnym a syntetycznym. Tak naprawdę ma wiele wspólnego z obydwoma, bo powstaje w wyniku wymieszania bazy mineralnej i syntetycznej. Z „syntetykiem” łączą go dobre właściwości smarujące niezależnie od temperatury jednostki napędowej, natomiast jest on produktem przystępniejszym cenowo. Olej półsyntetyczny stanowi tym samym tańszą alternatywę dla syntetycznego, bez większych szkód na jakości środka smarnego.
Olej półsyntetyczny rekomendowany jest do silników:
- nowoczesnych (w tym wysilonych), pod warunkiem że producent nie zaleca stosowania oleju syntetycznego;
- które nie pokonały jeszcze znacznych przebiegów (nie wykazują oznak zużycia);
- samochodów rzadko eksploatowanych pod dużymi obciążeniami.
Przeczytaj także:
Czym się jeszcze kierować, wybierając olej do silnika?
