W nowszych samochodach z silnikiem Diesla dymienie na czarno oznacza już usterkę. Dlaczego auto kopci na czarno? Oto najczęstsze przyczyny.
„Diesel musi dymić” – ta maksyma może i ma swoje techniczne uzasadnienie, ale nieco już straciła na aktualności w dobie konstruowania przyjaznych środowisku silników wysokoprężnych. Kiedyś niemal każde gwałtowniejsze wciśnięcie pedału gazu skutkowało wydobywaniem się z rury wydechowej kłębów czarnego dymu. Współczesne jednostki wysokoprężne, wyposażone w liczne udogodnienia ograniczające emisję spalin, w zasadzie w ogóle nie kopcą: ich filtry cząstek stałych skutecznie wyłapują zawarte w spalinach cząstki sadzy, powstrzymując transmisję rakotwórczych substancji na zewnątrz.
Bywa jednak, że nawet nowoczesny diesel z DPF-em nie jest wolny od uporczywego dymienia z rury wydechowej. To już wychodzi poza schemat typowych dolegliwości eksploatacyjnych i przeważnie zwiastuje mniej lub bardziej poważną awarię. Oto najczęstsze przyczyny dymienia samochodu na czarno – czy to z silnikiem wysokoprężnym, czy benzynowym.
Zapchany filtr DPF
Filtr cząstek stałych systematycznie wyłapuje sadzę, ale ma też określoną pojemność: przy nadmiernym nagromadzeniu cząsteczek zacznie się zapychać, a jego wydajność spadnie. Jeśli auto zaczyna kopcić na czarno, ilość skumulowanej sadzy najprawdopodobniej przekracza 200 mg/Nm3, natomiast gdy codziennej jeździe towarzyszy gęsty, czarny dym, stężenie wynosi ponad 600 mg/Nm3. Co prawda filtr DPF powinien sam wypalać nadmiar wyłapanej sadzy, ale muszą sprzyjać temu warunki: jest to praktycznie niemożliwe przy systematycznym użytkowaniu auta w mieście. W dzisiejszych czasach filtr cząstek stałych można względnie niedrogo zregenerować lub stosować specjalne dodatki wspomagające proces jego oczyszczania.
Jak dbać o DPF? Metody przedłużenia życia filtra cząstek stałych
Uszkodzone wtryskiwacze
Gdy kopceniu na czarno towarzyszą trudności z uruchomieniem silnika, spadek mocy, zwiększone spalanie lub nierówna praca na wolnych obrotach, problem prawdopodobnie leży w układzie wtryskowym, czyli wtryskiwaczach common rail lub pompowtryskiwaczach (np. w popularnych dieslach Volkswagena). Czasami usterce towarzyszy zjawisko podwyższania poziomu oleju silnikowego: to efekt rozrzedzania go paliwem. Jeden z dwóch popularnych typów wtryskiwaczy – elektromagnetyczne – podlegają względnie niedrogiej regeneracji, o co nie tak łatwo w przypadku wtryskiwaczy piezoelektrycznych, stosowanych w nowszych jednostkach napędowych.
Awaria pompy wysokiego ciśnienia paliwa
Długotrwałe tankowanie wątpliwej jakości paliwa z czasem negatywnie odbije się na kondycji pompy wysokiego ciśnienia. Za intensywne dymienie na czarno może odpowiadać zbyt niskie ciśnienie dawkowanego paliwa, awaria elektrozaworów lub elektroniki sterującej. Nowa pompa oznacza dla właściciela samochodu znaczny wydatek (nawet kilka tys. zł), dlatego coraz częściej rozważa się jej regenerację.
Zanieczyszczony filtr powietrza
Filtr powietrza podlega regularnej wymianie, najlepiej co roku lub 20-30 tys. km. Zaniedbania w tym zakresie skutkują jazdą z zapchanym filtrem, który traci drożność i przepuszcza mniej powietrza do turbosprężarki i komór spalania (zachodzi wtedy trudność ze spaleniem aplikowanego tam paliwa). Ta awaria może wystąpić zarówno w turbodieslach, jak i silnikach benzynowych.
Niesprawna turbosprężarka
Turbosprężarki są od dawna powszechnie stosowane w dieslach, ale od jakiegoś czasu również w silnikach benzynowych, nawet tych w najmniejszych autach. Dymienie na czarno benzynowego samochodu może zatem wynikać z niesprawności turbo: mógł uszkodzić się wirnik lub układ zmiennej geometrii łopatek (o ile takowy występuje). Z reguły czarny dym oznacza już skrajne zużycie turbosprężarki, a problem z turbo sygnalizują inne objawy, m.in. dochodzący z niej świszczący odgłos.
Jak wydłużyć życie turbosprężarki? 10 skutecznych sposobów
Tuning silnika
Kłopoty z nadmiernym dymieniem na czarno czasami pojawiają się po elektronicznym tuningu silnika (tzw. chiptuningu). Dzieje się tak w przypadku m.in. ustawienia nieprawidłowej proporcji mieszanki, otwarcia wtryskiwacza lub kąta wyprzedzenia wtrysku. Weryfikację źródła problemu, który przeważnie leży w błędnie zmodyfikowanym oprogramowaniu, należy powierzyć firmom wyspecjalizowanym w chiptuningu.
