NowościRozrywkaDlaczego kierownica w samochodzie jest po lewej albo po prawej stronie?

Dlaczego kierownica w samochodzie jest po lewej albo po prawej stronie?

Obecnie w 1/3 krajów świata (w tym w Indiach i Japonii) obowiązuje ruch lewostronny, a tym samym kierownica umieszczana jest po prawej stronie samochodu. Ale dlaczego reszta świata jeździ inaczej? I jakie są konsekwencje tego zamieszania dla producentów aut?

Anglicy uważają, że nie ma innej możliwości jeżdżenia samochodem – kierownica musi być po prawej stronie. Ale reszta świata sądzi, że lepiej, żeby była po lewej. A jak konieczność „przeniesienia” kierownicy na drugą stronę wpływa na projektowanie i produkcję samochodów?

Na czym dokładnie polega różnica?

Po pierwsze, wiele czynników trzeba uwzględnić jeszcze na etapie projektowania nowego samochodu. Poza oczywistymi różnicami, jak inna deska rozdzielcza czy kolumna kierownicy, należy też wziąć pod uwagę rozkład poszczególnych podzespołów w komorze silnikowej.

Poza przekładnią kierowniczą zmiany obejmują serwo hamulcowe, pedały sprzęgła, hamulca i przyspieszenia (nawet pomimo tego, że w obu przypadkach mają ten sam rozkład – gaz po prawej, hamulec po środku a sprzęgło po lewej). Inne są wiązki elektryczne oraz przewody ciśnieniowe i hydrauliczne, których lokalizacja jest powiązana z pozycją kierownicy i pedałów. To z kolei wpływa na różnicę w kształcie niektórych elementów nadwozia.

Z drugiej strony zmiana lokalizacji kierownicy niewiele zmienia, jeżeli chodzi o sam proces produkcyjny. Przykładowo, Skody z kierownicą po lewej i po prawej stronie powstają na tej samej linii produkcyjnej. Linie montażowe są tak skonstruowane, że możliwy dostęp do auta jest możliwy z każdej strony. Niektóre urządzenia obsługują jednak wyłącznie egzemplarze z kierownicą po prawej stronie.

Zmiana biegów oraz dźwignie wycieraczek i kierunkowskazów

Bez względu na typ ruchu, do którego przystosowano samochód, zmiana biegów zawsze jest taka sama, czyli jedynka w górę i w lewo. Niektóre auta różnią się jednak umiejscowieniem dźwigni przy kierownicy: w pojazdach przeznaczonych do ruchu lewostronnego kierunkowskazy mogą być obsługiwane dźwignią po prawej, a wycieraczki – po lewej stronie kierownicy (czyli odwrotnie niż „u nas”).

Superb wnetrze kierownica po prawej
Wnętrze Skody Superb z kierownicą po prawej stronie. Rozkład pedałów pozostaje taki sam, podobnie jak dźwigni przy kierownicy.

W drugiej generacji Superba (2008-2015) Skoda stworzyła ciekawe rozwiązanie, pozwalające dostosować strumień światła reflektorów ksenonowych ASF do ruchu lewo- i prawostronnego. Wystarczy zmienić jedną opcję w komputerze pokładowym i światła przełączają się na dany typ ruchu. Do tej pory kierowcy z kontynentalnej części Europy wjeżdżający do Wielkiej Brytanii radzili sobie z tym, naklejając na światła specjalne naklejki, ograniczające oślepianie kierowców pojazdów nadjeżdżających z przeciwka.

Superb oswietlenie
Zmiana kierunku jazdy wymaga też dostosowania oświetlenia – tak, by nie oślepiać jadących z przeciwka

Obecnie z tego rozwiązania korzystają wszystkie modele Skody wyposażone w światła biksenonowe i LED-owe. Kierowcy mogą więc bez problemów przystosować swoje samochody do jazdy po przeciwnej stronie drogi.

Ciekawe odkrycia z przeszłości

Jak pokazuje historia, utrzymywanie porządku w ruchu drogowym było istotne już 2000 lat temu. Do niedawna naukowcy toczyli spory, czy Rzymianie – konstruktorzy pierwszych kamiennych dróg – jeździli i chodzili po prawej, czy po lewej stronie. Rozbudowa sieć drogowa w rzymskim imperium sugeruje, że wyznaczenie jasnych zasad poruszania się miało duże znaczenie nawet przed pojawieniem się pierwszych znaków i świateł drogowych. O tym, kto ma rację, zadecydowało odkrycie kolein na jednej z rzymskich dróg prowadzących do kamieniołomu. Okazuje się, że Rzymianie poruszali się po lewej stronie szosy – koleiny prowadzące z kamieniołomu były dużo głębsze niż te, które prowadziły do niego. Świadczy to, po której stronie poruszały się wyładowane kamieniami wozy. A to przełomowe odkrycie nastąpiło oczywiście w Anglii, w Swindon.

W średniowieczu ludzie nadal chodzili i jeździli po lewej stronie drogi. Ci, którzy wtedy podróżowali – najczęściej bogaci i możnowładcy, nosili miecz po lewej stronie. Jeżeli więc mijaliby się swoją lewą stroną (czy to idąc, czy jadąc na koniu), istniałoby ryzyko odniesienia ran. Z tego samego powodu schody prowadzące na średniowieczne wieże skręcają się w prawo – by obrońcy mogli łatwiej odpierać szarże atakujących, trzymających miecze w prawej dłoni.

Od lewej do prawej

Jazda po prawej stronie stała się popularna w XVIII wieku – głównie w Ameryce, Francji i Rosji. Kraje te rozwinęły się na tyle, że pojawiły się karoce ciągnięte przez cztery konie. Woźnica siedział za końmi po lewej stronie i używał bicza trzymanego w prawej. To spowodowało, że wygodniej i bezpieczniej było, by wozy mijały się po swojej lewej stronie i tym samym jeździły po prawej. Już podczas wojen napoleońskich świat podzielił się na dwa obozy. Ci, którzy zostali podbici przez wojska Napoleona, zaczynali jeździć po prawej stronie, a reszta trzymała się lewej.

Na to, że w większości krajów jeździmy po prawej stronie, najsilniej wpłynął rozwój automobilizmu w USA. Na początku XX wieku, gdy motoryzacja była jeszcze w powijakach, większość samochodów produkowano z kierownicą po lewej stronie. Pozwalało to kierowcom lepiej widzieć się podczas wyprzedzania, a pasażerom bezpiecznie wysiadać z pojazdu prosto na chodnik. W międzyczasie większość krajów kontynentalnej Europy zdecydowało się na wprowadzenie ruchu prawostronnego.

Skoda Superb 4000
Skoda Superb 4000 z 1940 roku miała kierownicę po prawej stronie.

Jednym z ostatnich takich państw w Europie była Szwecja, która na zmianę zdecydowała się dopiero w 1967 roku, gdy ruch uliczny był już dosyć intensywny. Mimo to Szwedzi poradzili sobie z tym bardzo sprawnie, właściwie podczas jednej nocy. Jednego wieczoru wszyscy parkowali swoje samochody po lewej stronie, a już o poranku, zgodnie z nowym kodeksem drogowym, musieli zacząć parkować po prawej. Wbrew pozorom cała operacja była jednak poprzedzona kilkuletnimi planami.

Czy wiesz, że…

  • Wielka Brytania nie jest jedynym państwem w Europie, w którym jeździ się po lewej stronie. 
    Tak samo wygląda ruch w Irlandii, Malcie i Cyprze (ale nie w brytyjskim Gibraltarze). Poza Europą, ruch lewostronny obowiązuje m.in. w Indiach, Japonii, Tajlandii, Australii i Nowej Zelandii.
  • W niektórych krajach spotkacie samochody, które mają kierownice po drugiej stronie.
    W Japonii bogacze często kupują europejskie samochody klasy premium. Najwięcej szyku takie modele zadają, jeżeli kierownica jest w nich po prawej stronie. Z drugiej strony, stare japońskie auta są masowo sprzedawane do krajów byłego ZSRR, w których obowiązuje ruch prawostronny. Jeżeli pojawicie się kiedyś we Władywostoku, nie bądźcie zdziwieni, jeżeli kierowca będzie siedział na fotelu pasażera…
  • Starsze SUV-y i ich drzwi bagażnika
    Niektóre starsze SUV-y stworzone na rynki z ruchem lewostronnym (głównie japońskie), mają drzwi bagażnika otwierane na prawą stronę – czyli odwrotnie, niż wskazywałaby na to logika ruchu prawostronnego.
Nie przegap najnowszych artykułów! Obserwuj Wybór Kierowców na FACEBOOKU

2 KOMENTARZE

NEWSY
Polecane
Wybór redakcji