Przy dźwigni automatycznej skrzyni biegów znajdziemy sporo oznaczeń (liter, cyfr lub innych znaków). Oto wszystkie oznaczenia automatycznej skrzyni biegów.
Automatyczna skrzynia biegów już dawno przestała być luksusem w samochodzie. Biorąc pod uwagę nowe auta, „automaty” są już powszechnie dostępne nawet w modelach miejskich, a w wielu popularnych segmentach stanowią wręcz wyposażenie standardowe. Coraz ciężej bowiem wyjechać z salonu autem uterenowionym, kompaktowym hatchbackiem czy sedanem klasy średniej zestawionym z manualną skrzynią biegów – nie mówiąc już o luksusowych SUV-ach i limuzynach.
Skrzynie automatyczne na dobre rozgościły się także na rynku wtórnym. W chwili pisania artykułu niemal połowa używanych, bezwypadkowych samochodów wyposażona była właśnie w ten rodzaj przekładni, a taki trend wręcz każe zmienić przyzwyczajenia. Chętni na auto, chcąc czy nie, coraz poważniej rozważają zakup samochodu z „automatem”.
Samochód z „automatem”. Czy będzie lepszy od auta z manualną skrzynią?
Nie trzeba jedna tej tendencji uznawać za negatywną. Nowe, ale także produkowane od kilkunastu lat automatyczne skrzynie biegów mają zdecydowanie więcej mocnych stron niż tego typu przekładnie montowane w starszych autach. Przede wszystkim nie irytują opieszałą zmianą biegów i nie wpływają znacząco na zużycie paliwa – chyba że mowa o tzw. skrzyniach zautomatyzowanych, czyli manualnych z elektroniką zmieniającą przełożenia. W innych nowoczesnych skrzyniach jednak wzrost spalania jest minimalny, wręcz nieodczuwalny. Wyraźne oszczędności na paliwie pozwalają wypracować przekładnie bezstopniowe, nie bez powodu znajdujące zastosowanie w autach hybrydowych. Ewentualne wyższe wydatki na paliwo rekompensują jednak znacznie lepsze osiągi samochodów z nowoczesnym „automatem” (w tej kwestii prym wiodą dynamicznie przerzucające przełożenia skrzynie dwusprzęgłowe). Idealny kompromis między nimi stanowią tradycyjne przekładnie hydrokinetyczne, które często oznaczają się najwyższą trwałością ze wszystkich rodzajów skrzyń automatycznych.
Dlaczego warto kupić używany samochód ze skrzynią automatyczną?
Skrzynia automatyczna to nie tylko przyjemność, ale i obowiązek
Posiadanie samochodu z automatyczną skrzynią biegów wiąże się z niezaprzeczalnie większym komfortem w codziennej jeździe – nie trzeba obsługiwać pedału sprzęgła (zwyczajnie go nie ma) i „wachlować” lewarkiem, co czyni „automat” prawdziwym wybawieniem w korkach. Mając taką skrzynię nie można jednak skupiać się wyłącznie na własnych korzyściach. Także ona wymaga uwagi od kierującego. Głównie powinien on pamiętać o tym, by nie testować możliwości skrzyni gdy jest ona nierozgrzana (silnik nie osiągnął właściwej temperatury roboczej). „Automat” wymaga też regularnego serwisowania (wymiany oleju). Zazwyczaj jest też bardziej wrażliwy, od skrzyni ręcznej, na błędy kierującego w obsłudze przekładni. Niestosowanie się do reguł określających użytkowanie skrzyni automatycznej szybko skraca drogę do jej awarii, a ta właściwie zawsze będzie kosztowna.
Jak jeździć „automatem” by go nie zniszczyć?
Oznaczenia automatycznej skrzyni biegów
Aby prawidłowo jeździć autem z przekładnią automatyczną, niezbędne jest posiadanie wiedzy na temat oznaczeń umieszczonych przy lewarku/przełączniku/pokrętle wyboru kierunku jazdy. Składają się na nie cztery podstawowe litery – P, R, N i D, ale można także znaleźć oznaczenia L, M, S, cyfry (1, 2, 3) lub inne znaki (plusy i minusy). Jak interpretować oznaczenia na automatycznej skrzyni biegów i o czym warto pamiętać, gdy skrzynia znajduje się w konkretnym położeniu?
Oznaczenie (litera) P na automatycznej skrzyni biegów
Litera P w skrzyni automatycznej oznacza „parking”. Jest to przełożenie blokujące koła samochodu, stosowane wyłącznie podczas postoju auta. Nie należy go włączać gdy samochód jedzie lub nawet wolno się „toczy”: trzeba się zatrzymać i dopiero przesunąć dźwignię w tryb P. Nie można go też zanadto często używać, np. podczas każdego postoju pod światłami. Przesunięcie dźwigni w położenie P jest możliwe po wciśnięciu hamulca.
Oznaczenie (litera) R na automatycznej skrzyni biegów
Litera R w skrzyni automatycznej oznacza „reverse”. Krótko mówiąc, jest to bieg wsteczny. Można go wrzucić wyłącznie po całkowitym zatrzymaniu samochodu i wciśnięciu hamulca.
Oznaczenie (litera) N na automatycznej skrzyni biegów
Litera N w skrzyni automatycznej oznacza „neutral”. To odpowiednik luzu w przekładni ręcznej. W trybie N automatyczna skrzynia biegów nie przenosi momentu obrotowego na koła, więc nie jest możliwa jazda na tym przełożeniu. Nie można nim jednak zastępować położenia P, gdyż w N skrzynia nie blokuje kół. Jazda w tym trybie nie jest zalecana z uwagi na gorsze smarowanie skrzyni i możliwość jej trwałego uszkodzenia. Można natomiast pozostawić pojazd w pozycji luzu, choć trzeba w takim wypadku pamiętać o zaciągnięciu hamulca ręcznego. Niektórzy producenci aut z „automatem” dopuszczają ich holowanie właśnie w ustawieniu N, choć na dobrą sprawę niesprawny samochód z automatyczną skrzynią powinien wyłącznie trafić na lawetę.
Oznaczenie (litera) D na automatycznej skrzyni biegów
Litera D w automatycznej skrzyni biegów oznacza „drive”. Jest to tryb jazdy do przodu. Wystarczy go włączyć (na postoju, z wciśniętym hamulcem), by samochód zaczął „pełzać” i po dodaniu gazu sam zmieniał biegi. Można go używać (a wręcz zaleca się) także podczas krótkich postojów auta, np. na światłach czy przy pobieraniu biletu parkingowego.
Oznaczenie (litera) S na automatycznej skrzyni biegów
Litera S w automatycznej skrzyni oznacza „sport”. Przesunięcie dźwigni w położenie S aktywuje sportowy tryb skrzyni, tj. nastawiony na uzyskanie jak najlepszych osiągów. Przekładnia w trybie S utrzymuje silnik na niższych biegach i zmienia je szybciej w momencie mocniejszego nacisku na pedał gazu. Niektórzy kierowcy z powodzeniem używają trybu S do szybszego wytracania prędkości (skrzynia sama „zrzuci” na niższy bieg niż w przełożeniu D) by „oszczędzić” nieco układ hamulcowy.
Więcej na temat litery S w automatycznej skrzyni biegów
Oznaczenie (litera) W na automatycznej skrzyni biegów
Litera W w automatycznej skrzyni oznacza „winter”. To tzw. tryb zimowy skrzyni automatycznej, zalecany do jazdy po śniegu lub na śliskiej nawierzchni. Aby zapobiec utracie przyczepności w tych trudnych warunkach drogowych, skrzynia w ustawieniu W wprawia w ruch pojazd najczęściej na drugim biegu. Nie zaleca się stosowania trybu W na suchej nawierzchni.
Oznaczenie (litera) M na automatycznej skrzyni biegów
Litera M w automatycznej skrzyni oznacza „manual”. Jest to ustawienie umożliwiające ręczną zmianę biegów. Może się to odbywać na kilka sposobów – albo przesuwaniem dźwigni, albo naciskaniem łopatek za kierownicą, albo na dwa te sposoby. Przy używaniu łopatek skrzynia często sama przechodzi w tryb manualny i, w niektórych przypadkach, samoistnie wraca do ustawienia automatycznego (D), choć czasami trzeba to „wymusić”, wrzucając ponownie tryb D. Chcąc zmieniać biegi dźwignią trzeba ją już ustawić w położeniu M.
Więcej na temat litery M w automatycznej skrzyni biegów
Oznaczenie „+” lub „-” na automatycznej skrzyni biegów
Plus i minus w automatycznej skrzyni często znajdują się obok litery M oznaczającej ręczny tryb zmiany biegów. Plus w tym przypadku wyznacza kierunek przesunięcia dźwigni celem wrzucenia wyższego biegu, a minus – niższego biegu.
Oznaczenie (litera) L na automatycznej skrzyni biegów
Litera L w automatycznej skrzyni biegów oznacza „low”. Zazwyczaj to ustawienie wymusza utrzymywanie silnika na wysokich obrotach celem zwiększenia jego wydajności np. podczas jazdy na wzniesieniu. Przydaje się też by wspomóc proces hamowania silnikiem. W niektórych autach tryb L blokuje dane przełożenia skrzyni lub uruchamia określone tryby jazdy. Bywa tym samym używany do holowania przyczepy albo jazdy w terenie.
Oznaczenie (litera) B na automatycznej skrzyni biegów
Litera B w automatycznej skrzyni oznacza „brake”. Znajdziemy ją przy wybieraku kierunku jazdy w samochodach elektrycznych i hybrydowych. Ustawienie B aktywuje maksymalny poziom rekuperacji, czyli intensywnego hamowania połączonego z ładowaniem akumulatorów zespołu napędowego.
Więcej na temat litery B w automatycznej skrzyni biegów
Oznaczenie „Shift Lock” na automatycznej skrzyni biegów
Napis „Shift Lock” oznacza blokadę automatycznej skrzyni biegów w położeniu parkingowym (P) chroniącą przed przypadkowym ruszeniem do przodu i uszkodzeniem auta np. w garażu. Za pomocą przycisku „Shift Lock” można też awaryjnie (przy rozładowanym akumulatorze) przesunąć dźwignię z położenia P/R/D na N, np. celem przepchnięcia zepsutego auta na pobocze.
Więcej na temat przycisku „Shift Lock”
Oznaczenie 1, 2, 3 na automatycznej skrzyni biegów
Cyfry 1, 2 lub 3 oznaczają przełożenia blokujące skrzynię do konkretnych biegów. W przypadku cyfry „1” skrzynia zostaje zblokowana na pierwszym biegu, w trybie „2” przekładnia korzysta tylko z dwóch pierwszych biegów, a w ustawieniu „3” – z trzech pierwszych biegów. Te ustawienia przydają się głównie do pokonywania samochodem wzniesień, ciągnięcia przyczepy lub jazdy w terenie.
